Tajemnica

Tajemnica – dane lub informacje, których ujawnienie osobom nieuprawnionym jest zakazane ze względu na normy prawne lub inne normy społeczne. W religiach, szczególnie w kultach misteryjnych, słowo tajemnica (gr. mystērion) odnosi się do ukrytej rzeczywistości duchowej, z którą człowiek spotyka się przez obrzędy religijne. W chrześcijaństwie jest nazwą sakramentu.

Tajemnice chronione prawem w Polsce

  • tajemnice zawodowe (informacje wrażliwe)
    • tajemnica autorska
    • tajemnica bankowa
    • tajemnica biegłego rewidenta
    • tajemnica doradcy podatkowego
    • tajemnica funduszy inwestycyjnych
    • tajemnica dziennikarska
    • tajemnica geologiczna
    • tajemnica handlowa
    • tajemnica kontroli państwowej
    • tajemnica ksiąg rachunkowych
    • tajemnice medyczne
      • tajemnica lekarska
      • tajemnica pielęgniarska
      • tajemnica aptekarska
      • tajemnica zdrowia psychicznego
    • tajemnica maklerska
    • tajemnica oświadczeń majątkowych
    • tajemnica pomocy społecznej
    • tajemnica pracodawcy (dotycząca pracowników)
    • tajemnica przedsiębiorstwa
    • tajemnica w zawodach prawniczych
      • tajemnica adwokacka
      • tajemnica komornika sądowego
      • tajemnica notarialna
      • tajemnica prokuratorska
      • tajemnica radcowska (radców prawnych)
      • tajemnica rzecznikowska (rzeczników patentowych)
      • tajemnica sędziowska (por. wyrokowanie)
    • tajemnica skarbowa
    • tajemnica spowiedzi
    • tajemnica statystyczna[1]
    • tajemnica telekomunikacyjna
    • tajemnica ubezpieczeń społecznych
    • tajemnica wynalazcza
    • tajemnica pocztowa

Inne tajemnice

W religii

Chrześcijaństwo

We wschodnim chrześcijaństwie tajemnica używana jest jako określenie chrześcijańskiego sakramentu-mysterion. Szczególnie w pismach Ojców Kościoła „zbawcze wydarzenia życia Jezusa, były rozumiane jako wydarzenia, w których jedyna tajemnica Boga («mystērion tou Theou») się objawiła i urzeczywistniła”[3]. Stąd w pierwszych wiekach chrześcijaństwa istniało wtajemniczenie chrześcijańskie, w którym stosowano sztukę tzw. mistagogii, odnowioną w wyniku Soboru watykańskiego II (1962–1965).

O tajemnicy można mówić w kontekście konklawe i tajemnic fatimskich.

Stowarzyszenia i ruchy gnostyckie

Pojęcie tajemnicy zawierają także różne grupy o charakterze gnostyckim i ezoterycznym, w których istnieją stopnie wtajemniczenia, tzw. inicjacja, np. wolnomularstwo, mormoni.

Kulty misteryjne

W religiach pogańskich istniały kulty misteryjne, z których najbardziej znany jest kult Mitry, czyli Mitraizm. Badał je Odo Casel próbując odnaleźć ich wpływ na mistagogię chrześcijańską[4].

Tajna działalność

Tajemnice przysłowiowe

Gwarancje tajności

Łamanie tajności

Zobacz też

  • w prawie rzymskim: Cassia, Gabinia,i Papiria
  • powiernik
  • sekret

Uwagi

  1. ↑ a b c To określenie jest obecnie nieaktualne.

Przypisy

  1. ↑ http://www.rpo.gov.pl/pliki/12314054240.pdf
  2. ↑ a b Pojęcie tajemnicy państwowej zostało zlikwidowane Ustawą o ochronie informacji niejawnych z dnia 5 sierpnia 2010.
  3. ↑ Rocchetta 1990 ↓, s. 246.
  4. ↑ Por. Theresa F. Koernke IHM: Mystery Theology. W: The New Dictionary of Sacramental Worship. Peter E. Fink, S.J. (redaktor). Collegeville, Minnesota: The Liturgical Press, 1990, s. 883-891. ISBN 0-8146-5788-5.

Bibliografia

  • Carlo Rocchetta: Sacramentaria Fondamentale. Dal «mysterion» al «sacramentum». Bolonia: Edizioni Dehoniane, 1990, s. 598.