Tajemnica poliszynela

Ten artykuł od 2021-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Tajemnica poliszynela – rzekoma tajemnica, o której wszyscy (w danej społeczności) wiedzą, lecz nikt o niej głośno nie mówi.

W przypadku „tajemnicy poliszynela” (w przeciwieństwie do otwartej informacji) nikt się nie przyznaje do wiarygodności ani nie żąda weryfikacji. W języku niemieckim istnieje podobne sformułowanie offenes Geheimnis – „jawna tajemnica”. Jest ono używane przy dżentelmeńskim podejściu do wstydliwych lub kompromitujących spraw. Informacja jest odpowiednio uwzględniana w decyzjach, lecz sama treść nie jest omawiana.

Pochodzenie nazwy

Określenie „tajemnica poliszynela” prawdopodobnie wywodzi się z włoskiego lub francuskiego teatru lalek. Poliszynel (wł. Pulcinella, fr. Polichinelle) był garbatą postacią występującą w commedia dell’arte. Charakteryzował się wielką gadatliwością i wciąż rozsiewał plotki. Niby to szepcąc pod nosem, dzielił się wszelkimi informacjami z publicznością. Zatem „tajemnica poliszynela” jest powszechnie znaną wiadomością.