Taksila

Taksila[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Pakistan
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	III, VI
Numer ref.	139
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1980 na 4. sesji
Położenie na mapie Pakistanu (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Taksila
33°45′21″N 72°49′45″E/33,755833 72,829167
↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

Taksila

Taksila (urdu, pers. ٹیکسلا, sanskryt तक्षशिला = Takszaśila) – kompleks archeologiczny w północno-wschodnim Pakistanie, od 1980 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. W starożytności ważny buddyjski ośrodek uniwersytecki, położony u zbiegu kilku szlaków handlowych regionu.

Historia

Na miejscu kompleksu istniało w starożytności kilka kolejno wznoszonych miast. Najstarsze, istniejące już w V wieku p.n.e., powstało na nieregularnym planie, a budynki wznoszono z nieociosanych kamieni łączonych gliną. W III wieku p.n.e. miasto zdobyli Maurjowie, po czym przeszło ono na własność Greko-Baktrów, którzy jednak opuścili je już w kolejnym stuleciu.

W I wieku p.n.e. osiedlili się tu Śakowie, zakładając niedaleko Taksili miasto Sirkap - regularnie rozplanowane, z prostokątną siatką ulic. Miasto otoczone było murami obronnymi i posiadało bogaty pałac i świątynię buddyjską.

Pod koniec II wieku n.e. nieopodal powstało miasto Sirsukh, zniszczone w V wieku przez Heftalitów.

Stanowisko archeologiczne

Na rozległym terenie kompleksu archeologicznego, obejmującego lokalizacje istniejących tu wcześniej miast, zachowały się pozostałości świątyni Dżandijal, stupa Dharmaradżika, klasztory Dżaulijan i Mohra Moradu. Znaleziono tu też kamienne i stiukowe rzeźby w stylu greko-baktryjskim.

Zobacz też

• Gandhara

Bibliografia

• Encyklopedia sztuki starożytnej, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1974, str. 439-440