Talal ibn Abd Allah

Talal ibn Abd Allah
	Król Jordanii
Okres	od 1951; do 1952
Poprzednik	Abd Allah I ibn Husajn
Następca	Husajn ibn Talal
	Dane biograficzne
Dynastia	Haszymici
Data i miejsce urodzenia	26 lutego 1909 ; Mekka
Data i miejsce śmierci	7 lipca 1972 ; Stambuł
Ojciec	Abd Allah I ibn Husajn
Matka	Musbah bint Nasir
Rodzeństwo	Haja, Munira, Najif, Makbula
Żona	Zajn asz-Szaraf Talal
Dzieci	Husajn, Asma, Muhammad, Al-Hasan, Muhsin, Basma
	Odznaczenia

Talal I ibn Abd Allah (arab. طلال بن عبد الله, Ṭalāl ibn ‘Abd Allāh) (ur. 26 lutego 1909 w Mekce, zm. 7 lipca 1972 w Stambule) – król Jordanii od 20 lipca 1951 do 10 sierpnia 1952.

Życiorys

Był najstarszym synem króla Jordanii Abd Allaha I z dynastii Haszymidów. Początkowo kształcił się pod kierunkiem prywatnych nauczycieli, następnie studiował w Królewskiej Akademii Wojskowej w Sandhurst, którą ukończył w 1929^[1]. Po powrocie z Wielkiej Brytanii do Transjordanii nie objął żadnego stanowiska państwowego^[1]. W latach 30. książę Talal zapadł na schizofrenię, zaczął również nadużywać alkoholu i zachowywać się agresywnie. Publicznie występował z krytyką brytyjskiej kontroli nad Transjordanią^[1]. W latach 40. Talal strzelał w pałacu do żony, groził śmiercią swojemu nastoletniemu synowi. Po tym wydarzeniu został wysłany na leczenie do kliniki w Szwajcarii, a informacje o jego chorobie ukrywano przed społeczeństwem, które uważało Talala za potencjalnego reformatora^[2]. W czasie II wojny światowej Abd Allah pozbawił chorego syna praw do tronu, następnie jednak zmienił decyzję^[2].

20 lipca 1951 król Abd Allah został zamordowany w Jerozolimie. O sukcesji zdecydowała rada rodowa Haszymitów pod przewodnictwem regenta Iraku Abd al-Ilaha, z udziałem czołowych jordańskich polityków: Taufika Abu al-Hudy i Samira ar-Rifa’iego. Postanowiła ona, że Talal wróci do Ammanu i zostanie koronowany na króla, jednak abdykuje, gdy tylko jego syn Husajn ukończy edukację w Wielkiej Brytanii^[2].

Król Jordanii

Po objęciu tronu Talal zainicjował opracowanie liberalnej konstytucji. Przy jej tworzeniu współpracował z premierem Taufikiem Abu al-Hudą, który z pragmatycznych względów współdziałał z królem, chociaż nie sympatyzował z liberalnymi ideami. Według nowej ustawy zasadniczej władzę miał sprawować rząd złożony z ministrów i odpowiedzialny przed parlamentem, nie przed królem. Król zachowywał natomiast kontrolę nad jordańską dyplomacją, policją, wojskiem i administracją. Konstytucja została ratyfikowana przez parlament 1 stycznia 1952^[3]^[4].

Wiosną 1952 zdrowie Talala gwałtownie się pogorszyło. Król odmawiał leczenia, zachowywał się w kompromitujący sposób w sytuacjach publicznych. Równocześnie brak oficjalnych informacji o jego chorobie sprawił, że w społeczeństwie pojawiły się teorie spiskowe o tym, że konserwatywni politycy pragną pozbyć się liberalnego władcy^[4]. Obowiązki króla przejęła utworzona przez rząd Abu al-Hudy Rada Tronowa, która bezskutecznie usiłowała przekonać Talala do abdykacji. Rada Tronowa zaczęła obawiać się, że niestabilną sytuację w kraju wykorzysta wojsko do przeprowadzenia przewrotu na wzór niedawnej rewolucji Wolnych Oficerów w Egipcie. Wówczas Taufik Abu al-Huda zgłosił w parlamencie wniosek o uznanie króla za niezdolnego do sprawowania obowiązków z powodu choroby, który został jednomyślnie przyjęty^[4]. Resztę życia Talal spędził w sanatorium w dzielnicy Ortaköy w Stambule^[4].

Rodzina

Był żonaty ze swoją kuzynką Zajn^[1]. Para miała sześcioro dzieci:

księcia Husajna, od 1952 króla Jordanii
księcia Muhammada,
księcia Hasana,
księcia Muhsina,
księżniczkę Asmę,
księżniczkę Basmę^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Robins P.: A History of Jordan. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 75-77. ISBN 978-0-521-59117-1.
↑ ^a ^b ^c Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 123-125. ISBN 978-83-7436-276-4.
↑ Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 125-126. ISBN 978-83-7436-276-4.
↑ ^a ^b ^c ^d Robins P.: A History of Jordan. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 80-82. ISBN 978-0-521-59117-1.
↑ Al-Hashimi Dynasty

[rob75-1] Robins P.: A History of Jordan. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 75-77. ISBN 978-0-521-59117-1.

[jord123-2] Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 123-125. ISBN 978-83-7436-276-4.

[3] Wróblewski B.: Jordania. Warszawa: TRIO, 2011, s. 125-126. ISBN 978-83-7436-276-4.

[rob80-4] Robins P.: A History of Jordan. Cambridge: Cambridge University Press, 2004, s. 80-82. ISBN 978-0-521-59117-1.

[5] Al-Hashimi Dynasty

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

Emirat Transjordanii	Abd Allah I (1921–1946)
Królestwo Jordanii (do 1949 Transjordanii)	Abd Allah I (1946–1951) Talal I (1951–1952) Husajn I (1952–1999) Abd Allah II (1999–nadal)

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Talal ibn Abd Allah

Spis treści

Życiorys

Król Jordanii

Rodzina

Przypisy

Media użyte na tej stronie



Król Jordanii
Okres	od 1951 do 1952
Poprzednik	Abd Allah I ibn Husajn
Następca	Husajn ibn Talal
Dane biograficzne
Dynastia	Haszymici
Data i miejsce urodzenia	26 lutego 1909 Mekka
Data i miejsce śmierci	7 lipca 1972 Stambuł

Ojciec	Abd Allah I ibn Husajn
Matka	Musbah bint Nasir
Rodzeństwo	Haja, Munira, Najif, Makbula

Żona	Zajn asz-Szaraf Talal
Dzieci	Husajn, Asma, Muhammad, Al-Hasan, Muhsin, Basma
Odznaczenia