Tamaryna białoczuba

Tamaryna białoczuba
	Saguinus oedipus
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	małpokształtne
Parvordo	małpy szerokonose
Rodzina	pazurkowcowate
Rodzaj	tamaryna
Gatunek	tamaryna białoczuba
Synonimy
	Simia oedipus Linnaeus, 1758; Hapales doguin Griffith, 1821; Oedipus titi Lesson, 1840; Seniocebus meticulous Elliot, 1912;
	Simia oedipus Linnaeus, 1758; Hapales doguin Griffith, 1821; Oedipus titi Lesson, 1840; Seniocebus meticulous Elliot, 1912;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Tamaryna białoczuba^[7] (Saguinus oedipus) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny pazurkowcowatych (Callithrichidae). Tamaryna ta jest gatunkiem krytycznie zagrożonym wymarciem^[6].

Zasięg występowania

Tamaryna białoczuba występuje w północno-zachodniej Kolumbii, między rzeką Atrato a dolnym biegiem rzeki Cauca (na zachód od Cauca i Isla Margarity) i nad rzeką Magdalena (z regionem Uraba, na zachód od Cauca) oraz w północno-wschodnim departamencie Chocó, na wschód od rzeki Atrato^[8]. Niewielkie, introdukowane populacje w Parque Nacional Natural Tayrona i na niektórych małych wyspach w pobliżu Kartageny i w Panamie, są poza naturalnym rozmieszczeniem tego gatunku^[8].

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1758 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz nadając mu nazwę Simia oedipus^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Linneusz wskazał Amerykę (łac. Habitat in America), ograniczone do dolnego biegu rzeki Sinú, w Kordobie, w Kolumbii^[2].

S. oedipus należy do grupy gatunkowej oedipus^[9]^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia

Saguinus: fr. sagouin „pazurczatka”, być może od brazylijskiej, lokalnej nazwy sahui, używanej w okolicach Bahia^[10].
oedipus: gr. οιδος oidos, οιδεος oideos „obrzęk”, od οιδεω oideō „puchnąć”; πους pous, ποδος podos „stopa”^[11].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 21–26 cm, długość ogona 33-40 cm; masa ciała samic średnio 404,1 g (n = 29) samców średnio 417,6 g (n = 37)^[12]. Ssak ten posiada skąpo owłosioną szeroką, ciemnoszarą twarz; białą, długą, stojącą grzywę; grzbiet ciemnobrązowy bądź ceglastobrunatny; spód ciała i kończyny białawe.

Ekologia

Posiadają one bogaty repertuar dźwięków, podobnych do ptasich treli. Tamaryna białoczuba jest aktywna w dzień, noce spędza w rozgałęzieniach konarów. Żyje około 15 lat. Tamaryna białoczuba odżywia się owadami, pająkami, małymi ptakami, jaszczurkami, żabami, owocami, kwiatami oraz żywicą drzew.

Przypisy

↑ Saguinus oedipus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 28. (łac.).
↑ E. Griffith: General and particular descriptions of the vertebrated animals: arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Quadrumana. London: Printed for Baldwin, Cradock, and Joy, 1821, s. 100. (ang.).
↑ R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d'un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 197. (fr.).
↑ D.G. Elliot. New species of monkeys of the genera Seniocebus, Alouatta, and Aotus. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 31, s. 31, 1912. (ang.).
↑ ^a ^b V. Rodríguez, A. Link, D. Guzman-Caro, T.R. Defler, E. Palacios, P.R. Stevenson & R.A. Mittermeier 2021, Saguinus oedipus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-08-09] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saguinus oedipus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-08-09].
↑ Palmer 1904 ↓, s. 616.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 471.
↑ A.B. Rylands & R.A. Mittermeier: Family Callitrichidae (Marmosets and Tamarins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 363, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 107. ISBN 83-01-14344-4.

[itis-1] Saguinus oedipus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 28. (łac.).

[Griffith-3] E. Griffith: General and particular descriptions of the vertebrated animals: arranged conformably to the modern discoveries and improvements in zoology. Order Quadrumana. London: Printed for Baldwin, Cradock, and Joy, 1821, s. 100. (ang.).

[Lesson-4] R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d'un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 197. (fr.).

[Elliot-5] D.G. Elliot. New species of monkeys of the genera Seniocebus, Alouatta, and Aotus. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 31, s. 31, 1912. (ang.).

[iucn-6] V. Rodríguez, A. Link, D. Guzman-Caro, T.R. Defler, E. Palacios, P.R. Stevenson & R.A. Mittermeier 2021, Saguinus oedipus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-08-09] (ang.).

[Cichocki&inni-7] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saguinus oedipus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-08-09].

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792363_616]-10] Palmer 1904 ↓, s. 616.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792218_471]-11] Palmer 1904 ↓, s. 471.

[Rylands&Mittermeier-12] A.B. Rylands & R.A. Mittermeier: Family Callitrichidae (Marmosets and Tamarins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne