Tamaryna cesarska

Tamaryna cesarska
Saguinus imperator[1]
(Goeldi, 1907)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

naczelne

Podrząd

wyższe naczelne

Rodzina

pazurkowcowate

Rodzaj

tamaryna

Gatunek

tamaryna cesarska

Synonimy
  • Midas imperator Goeldi, 1907[2]
  • Mystax imperator subgrisescens Lönnberg, 1940[3]
Podgatunki
  • S. i. imperator (Goeldi, 1907)
  • S. i. subgrisescens (Lönnberg, 1940)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 LC pl.svg
Zasięg występowania

Tamaryna cesarska[5], tamaryna wąsata[6] (Saguinus imperator) – gatunek ssaka naczelnego z rodziny pazurkowcowatych (Callithrichidae).

Zasięg występowania

Tamaryna cesarska występuje w zależności od podgatunku[7][5]:

  • S. imperator imperator – tamaryna cesarska – brazylijska część Amazonii do Peru, na wschód od górnego biegu rzeki Purus, między rzekami Purus i Acre; prawdopodobnie zasięg jest bardziej złożony niż obecnie rozumiany.
  • S. imperator subgrisescens – tamaryna brodata – Amazonia w zachodniej Brazylii, południowo-wschodnim Peru i północno-zachodniej Boliwii, w Brazylii na wschód od górnego biegu rzeki Juruá do rzek Tarauacá i Juruparí, w Peru na zachód do rzek Urubamba i Inuya oraz na południe od rzeki Tahuamanu do dorzecza rzeki Muyumanu w Peru i Boliwii.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1907 roku szwajcarsko-brazylijski przyrodnik Émil August Goeldi nadając mu nazwę Midas imperator[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Goeldi wskazał rzekę Acré, w górnym biegu rzeki Purus, w Brazylii[2][8].

S. imperator należy do grupy gatunkowej mystax[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[7].

Etymologia

  • Saguinus: fr. sagouin „pazurczatka”, być może od brazylijskiej, lokalnej nazwy sahui, używanej w okolicach Bahii[9].
  • imperator: łac. imperator, imperatoris „cesarz, wódz, imperator” , od imperare „rządzić”[10].
  • subgrisescens: łac. sub „pod, blisko”[11]; nowołac. griscescens, griscescentis „szarawy, trochę szary”, od średniowiecznołac. griseum „szary”[12].

Opis

Długość ciała 23–26 cm, ogona 35–42 cm; masa ciała 400–550 g[13]. Sierść szara z domieszką rdzawobrązowego koloru, dłonie i stopy czarne, ogon brązowy. Głowa mała, charakterystyczne długie, białe wąsy (stąd nazwa wąsata). Żyje w grupach rodzinnych, prowadzi nadrzewny tryb życia, jest aktywna w dzień. Wszystkożerna - zjada głównie owady, owoce i nektar.

Ochrona

W Peru znajduje się pod ochroną. Całkowita liczba okazów jest nieznana.

Przypisy

  1. ↑ Saguinus imperator, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ a b c É.A. Goeldi. On some new and insufficiently known Species of Marmoset Monkeys from the Amazonian Region. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1907 (1), s. 93, 1907. (ang.). 
  3. ↑ A.J.E. Lönnberg. Notes on marmosets. „Arkiv för zoologi”. 32A (10), s. 9, 1940. (ang.). 
  4. ↑ A.L. Ravetta, A.M. Calouro, R.B. Wallace, J.M. Mollinedo, F. Röhe, J.C. Bicca-Marques, E.W. Heymann & R.A. Mittermeier 2021, Saguinus imperator, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-08-09] (ang.).
  5. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 37. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  6. ↑ J.H. Reichholf & G. Steinbach (redaktorzy); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 117, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2. (pol.).
  7. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 182. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  8. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saguinus imperator. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-08-09].
  9. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 616, 1904. (ang.). 
  10. ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World [online], S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  11. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 225.
  12. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 99.
  13. ↑ A.B. Rylands & R.A. Mittermeier: Family Callitrichidae (Marmosets and Tamarins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 335. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

Bibliografia

  • E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256. (ang.).
  • D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Saguinus imperator. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-08-09].
  • A.L. Ravetta, A.M. Calouro, R.B. Wallace, J.M. Mollinedo, F. Röhe, J.C. Bicca-Marques, E.W. Heymann & R.A. Mittermeier 2021, Saguinus imperator, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-2 [dostęp 2021-08-09] (ang.).

Media użyte na tej stronie