Tamaryndowiec indyjski
Owoce w koronie drzewa | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | tamaryndowiec |
Gatunek | tamaryndowiec indyjski |
Nazwa systematyczna | |
Tamarindus indica L. Sp. pl. 1:34. 1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Tamaryndowiec indyjski, tamarynd indyjski, powidlnik indyjski (Tamarindus indica L.) – gatunek tropikalnego drzewa, pochodzący ze wschodniej Afryki. Jedyny gatunek z rodzaju Tamarindus z podrodziny Detarioideae rodziny bobowatych.
Morfologia
Drzewo osiąga do 20 m wysokości i pozostaje wiecznie zielone na terenach gdzie nie występuje pora sucha. Liście parzystopierzaste, kwiaty pachnące i zebrane w grona. Składają się z 4-działkowego kielicha, 3 żółtobiałych płatków korony, 1 słupka i 3 pręcików. Owoce to duże strąki zawierające w środku mięsisty miąższ i nasiona. Zwane są także indyjskimi daktylami i są ulubionym pożywieniem małp.
Zastosowanie
- Owoce są jadalne na surowo, wykonuje się też z nich napoje chłodzące aguas frescas. Miąższ owoców (młode owoce są bardzo kwaśne, starsze – słodsze) jest używany jako przyprawa w kuchni azjatyckiej oraz latynoamerykańskiej. Jest ważnym składnikiem sosu Worcestershire i pani puri.
- Pulpa otrzymywana z owoców jest używana do domowego farbowania odzieży, koców, kilimów, a także do przebarwiania jedwabiu z koloru niebieskiego na zielony i do wybielania liści palmowych, z których następnie wytwarza się liczne przedmioty codziennego użytku.
- Z nasion tamaryndowca wytwarzana jest biżuteria. Otrzymanego z nich proszku używa się do utwardzania tkanin (ma podobne, ale lepsze właściwości, niż krochmal). Oleju z nasion używa się jako pokostu.
- Drewno tamaryndowca jest bardzo cenione ze względu na swoją żółtoczerwoną barwę. Jest trwałe i bardzo twarde, odporne na szkodniki i gnicie. Wykonuje się z niego posążki, meble i elementy wykończenia wnętrz. Kije z tamaryndowca są używane do wykonywania kary chłosty.
- W krajach tropikalnych i subtropikalnych tamaryndowiec jest często sadzony wzdłuż dróg.
Galeria
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-29] (ang.).
- ↑ Tamarindus indica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
Bibliografia
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Media użyte na tej stronie
Tamarindus indica flowers. They are of the bean/pea family but have peculiar-looking flowers - large white sepals, only 3 petals, and only 3 stamens.
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to B.navez (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Tamarinier (Tamarindus indica) - pods
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to B.navez (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Tamarinier (Tamarindus indica)
Autor: Ivar Leidus, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tamarind fruits (Tamarindus indica 'Si Thong') – whole, cracked open and three seeds. Grown in Thailand