Tanfield Valley

Południowy kraniec Ziemi Baffina, gdzie znajduje się Tanfield Valley

Tanfield Valley – stanowisko archeologiczne położone na południowym krańcu Ziemi Baffina w Kanadzie. Odnalezione przedmioty wskazują, że mogła to być osada wikińska^[1].

Podczas wykopalisk w ruinach wielowiekowego budynku zespół kierowany przez profesor Patricię Sutherland z Memorial University of Newfoundland odkrył osełki z rowkami noszącymi ślady miedzianych narzędzi wytwarzanych przez wikingów, ale nieznanych rdzennym mieszkańcom Arktyki^[2].

Sutherland po raz pierwszy zainteresowała się tym stanowiskiem w 1999 roku, kiedy to zbadała dwa fachowo splecione kawałki sznurka odkryte wcześniej przez innego archeologa i przechowywane w kanadyjskim muzeum cywilizacji w Gatineau. Zauważyła, że nici nie przypominają tych wytwarzanych przez mieszkańców Arktyki, lecz zostały wykonane techniką stosowaną przez wikińskie kobiety zamieszkujące Grenlandię. Odkrycie to skłoniło Sutherland do przyjrzenia się innym kolekcjom muzealnym w poszukiwaniu nordyckich artefaktów z wyspy Baffina oraz pozostałych miejsc. Dzięki temu znalazła więcej kawałków wikińskiej przędzy i pomniejszych artefaktów. Pochodziły one z czterech miejsc, które ulokowane były od północnej części wyspy Baffina do północnego Labradoru. Sutherland postanowiła ponownie rozpocząć wykopaliska w najbardziej obiecującym miejscu, znanym jako Tanfield Valley na południowo-wschodnim wybrzeżu wyspy Baffina. W latach sześćdziesiątych XX wieku amerykański archeolog Moreau Maxwell odkopał tam fragment kamiennego budynku, który opisał jako „bardzo trudny do zinterpretowania”^[3]. Sutherland podejrzewała, że konstrukcję tę zbudowali wikingowie. W 2001 roku zespół pod jej przewodnictwem rozpoczął eksplorację Tanfield Valley, co doprowadziło do odkrycia wielu przedmiotów wskazujących na obecność wikingów w tym miejscu. Były to m.in. fragmenty skór ze szczurów, łopata fiszbinowa podobna do tych używanych przez osadników wikińskich na Grenlandii do krojenia darni, starannie wycięte i ukształtowane kamienie, a także więcej przędzy i osełek^[4]. Ponadto dokładniejsze badania budowli wykazały, że ruiny są bardzo podobne do niektórych wikińskich zabudowań na Grenlandii^[3].

Jednakże niektórzy badacze Arktyki pozostali sceptyczni wobec tych odkryć wskazując, że większość wykonanych dat radiowęglowych sugeruje, że Tanfield Valley było zamieszkane na długo przed pojawieniem się wikingów w Nowym Świecie. Według Sutherland na badanym terenie znajdują się ślady z kilku zasiedleń, a jedna z dat wskazuje, że Tanfield Valley było zasiedlone w XIV wieku, kiedy to nordyccy osadnicy zajmowali się połowem ryb wzdłuż wybrzeża pobliskiej Grenlandii^[3].

Badaczka spekuluje, że mogli oni podróżować do kanadyjskiej Arktyki w poszukiwaniu zasobów, które były cenione w ówczesnej Europie, takich jak: kości morsów czy futra arktycznych zwierząt. Wskazuje też, że mogli oni prowadzić handel wymienny z kulturą Dorset, która zamieszkiwała tamtejsze tereny^[3].

Przypisy