Tantō

Tantō
Różne rodzaje głowni: jedno- i obosiecznych

Tantō (jap. 短刀; krótki miecz, sztylet, puginał[1]) – długi japoński nóż z jedno- lub obosieczną głownią, o długości od 15 do 30 centymetrów.

Głownia tantō była przeznaczona przede wszystkim do pchnięć, lecz można nią było także z powodzeniem ciąć. W zależności od rodzaju nóż ten mógł być noszony jako shōtō w zestawie dwóch mieczy daishō, zastępując wakizashi lub też jako samodzielny oręż, często ukrywany w fałdach obszernych szat zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety.

Istniało wiele rodzajów tej broni: niewielkich noży używanych do obrony (także przez kobiety, często tzw. „broń ostatniej szansy”), noży do rytualnego samobójstwa (seppuku) oraz ciężkich odmian służących do przebijania zbroi (ō-yoroi), zwanych yoroi-dōshi[2][3].

Warianty

Ze względu na różnorodność zastosowanych opraw (koshirae), tantō można z grubsza podzielić na następujące rodzaje:

  • aikuchi − rodzaj tantō pozbawiony tsuby (jelec), fuchi (kołnierz rękojeści) stykał się w nim bezpośrednio z koiguchi (wejściem pochwy);
  • hamidashitantō z niewielką tsubą;
  • kaiken (także dawna forma zapisu: kwaiken) − krótki tantō noszony w oprawie aikuchi lub shira-saya. Używany był przez kobiety do samoobrony lub do odebrania sobie przez nie życia, ale także do walki w wąskiej przestrzeni.

Przypisy

  1. Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 1740. ISBN 4-7674-2015-6.
  2. Michéle Byam: Broń i zbroje. Wyd. III. Warszawa: Arkady, 1991, s. 36. ISBN 83-213-3754-6.
  3. Michał Gradowski, Zdzisław Żygulski: Słownik uzbrojenia historycznego. Warszawa: PWN, 2010, s. 39. ISBN 978-83-01-16260-3.

Media użyte na tej stronie

Tanto blade styles.svg
Autor: Waerloeg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Several common and uncommon tanto profiles with cross sections at various key locations.

The general blade shape is based on an approximately 25 cm long, 17 mm wide (near the tang), approximately straight hira style blade forged in the early 14th century. This common profile was chosen to allow for easy comparison between styles. The particular shapes of the edges are based on appropriate historical examples.

Again, for ease of comparison, most of the cross-sections are 8.0 mm near the tang (a fairly typical width) arbitrarily tapering to about 80% of this value near the tip.

Actual historical examples would vary in length, width, thickness and curvature.

The hira and kiriha sides of the katakiriha blade have been swapped to allow the tip to point consistently to the left while still showing the chisel like side.
Blade and Mounting for a Dagger (Tantō) MET DP370483.jpg
Autor: , Licencja: CC0
Japanese; Blade and mounting for a dagger (Tantō); Daggers