Taran hydrauliczny

Schematyczny przekrój tarana hydraulicznego
Działający taran wodny z końca XIX wieku w Kajnach koło Olsztyna
Taran hydrauliczny w Vogn koło Mosbjerg w Danii

Taran hydrauliczny – urządzenie do przepompowywania wody, zasilane przepływającą przez niego wodą.

Taran hydrauliczny czerpie energię bezpośrednio z płynącej wody, niewielka część wody uzyskuje więcej energii niż pozostała, dzięki temu jest pompowana do – na przykład – znajdującego się powyżej taranu zbiornika. Działa dzięki wykorzystaniu zjawiska uderzenia hydraulicznego. Taran składa się z odcinka rury, przez którą płynie woda, i dwóch odpowiednio skonstruowanych zaworów. Pierwszy z nich cyklicznie blokuje przepływ wody przez rurę, gwałtowne zatrzymanie przepływu wywołuje wzrost ciśnienia, które otwiera zawór zwrotny, przepuszczając niewielką część wody do strefy użytkowej. Zawór zwrotny zapobiega cofaniu się cieczy w przerwach pomiędzy kolejnymi skokami ciśnienia[1].

Zawór blokujący przepływ jest zamykany w wyniku przepływu wody, zatrzymanie przepływu otwiera go[1]. W niektórych konstrukcjach taranów hydraulicznych zawór ten wymaga zainicjowania pracy, polegającego na wytrąceniu zaworu do pozycji otwartej. Praca takiego tarana, po jednorazowym zainicjowaniu, teoretycznie może trwać nieskończenie.

Taran jest urządzeniem o dość niskiej sprawności energetycznej, gdyż tylko niewielka część energii przepływającej przez rurę wody zamieniana jest na pracę podniesienia wody do zbiornika.

Do dziś działający taran hydrauliczny znajduje się na Warmii, we wsi Kajny[1].

Przypisy

  1. a b c Dariusz Grygo, Wojciech Sobieski: Propozycje stosowania taranów wodnych. 2014. [dostęp 2018-07-21].

Media użyte na tej stronie

Hydraulic ram Kajny.webm
Autor: Popik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Taran wodny w Kajnach
Ram Pump (Vogn 2011) ubt.ogv
Autor: © 2011 by Tomasz Sienicki [user: tsca, mail: tomasz.sienicki at gmail.com], Licencja: CC BY 3.0
taran hydrauliczny (Płn. Jutlandia, 2011)
Hydraulic Ram Easton and Amos 1851.jpg
Hydraulic ram as shown by Messrs. Easton & Amos of Great Guilford Street, Southwark, at the Great Exhibition at Crystal Palace 1851.