Targówek Mieszkaniowy

Targówek Mieszkaniowy
obszar MSI Warszawy
Ilustracja
Teatr Rampa
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

Dzielnica

Targówek

Wysokość

86 m n.p.m.

Położenie na mapie dzielnicy
Położenie na mapie
52°16′18,36″N 21°03′04,70″E/52,271767 21,051306
Portal Polska
Bloki przy ulicy Zamiejskiej widziane od strony ulicy Trockiej

Targówek Mieszkaniowy – obszar MSI w dzielnicy Targówek w Warszawie[1].

Położenie

Według MSI granice Targówka wyznaczają[2]:

Pochodzenie nazwy

Obecny Targówek pierwotnie nosił nazwę Targowe Małe i był wsią szlachecką należącą do Targowskich (w XV w.), od których to nazwiska prawdopodobnie pochodzi nazwa.

Historia

Pierwsze zapisy na temat Targówka (pod postacią Targowe Małe) pochodzą z 1580 roku, kiedy to ta wieś szlachecka liczyła ok. 59 ha. W tym czasie należała do Targowskich i Karniewskich, a następnie do Gumowskich. Królowa Anna Jagiellonka nadała mieszkańcom Targówka przywilej wyrębu drzew w lasach bródnowskich. W XVIII wieku Targowe Małe zostało połączone z Targowem Wielkim (obecna Stara Praga). Kolejnymi właścicielami Targówka byli Lubomirscy a następnie podstoli płocki – Szydłowski, który odsprzedał Targówek w 1764 roku Stanisławowi Augustowi. Od tego momentu następuje burzliwy rozwój tej części Pragi, aż do czasów powstania kościuszkowskiego, kiedy to w celu zwiększenia pola obstrzału spalono prawie całkowicie Bródno oraz Targówek.

W 1884 roku w sąsiedztwie Targówka został założony cmentarz Bródnowski. Wielokrotnie powiększany, osiągnął dziś obszar 135 hektarów i jest jedną z największych nekropolii w Europie. W pobliżu głównej bramy cmentarza usytuowano drewniany kościół, będący pierwotnie parafialnym dla mieszkańców Targówka (obecnie parafia jest przeniesiona do pobliskiego kościoła murowanego).

Targówek, Bródno i część Pragi były przez wiele lat zaniedbanymi peryferiami miasta o nędznej zabudowie. Większość domów była pozbawiona wodociągów. Oświetlenie ulic było głównie gazowe, a w wielu domach świeciła lampka naftowa. W końcu XIX w. powstało tu duże skupisko proletariatu.

8 kwietnia 1916 generał-gubernator Hans Hartwig von Beseler wydał rozporządzenie włączające do Warszawy (od 1 kwietnia 1916) m.in. Targówek, położony w tamtym czasie w gminie Bródno[3].

W okresie międzywojennego dwudziestolecia rozpoczęto brukowanie ulic i zakładanie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Prace te jednak postępowały wolno i większość dzielnicy do wybuchu wojny nie została skanalizowana. Po zakończeniu wojny sytuacja niewiele się poprawiła i taki stan rzeczy trwał aż do początku lat siedemdziesiątych, kiedy to rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego.

Osiedle Targówek Mieszkaniowy, składające się z 6 mniejszych osiedli, zostało zrealizowane w latach 1974−1979 według projektu architektów Małgorzaty Handzelewicz-Wacławek i Zbigniewa Wacławka oraz Jana Kalinowskiego[4]. W miejscu regularnej siatki ulic starego Targówka powstał zupełnie nowy układ. Ciągi komunikacyjne i zabudowa mieszkalna tworzą kręgi wewnątrz których jest miejsce na infrastrukturę. Największy z tych kręgów utworzony przez ulice Handlową, Ossowskiego i Myszkowską okrąża centralną część osiedla i mieści w sobie klub sportowy z boiskiem, park miejski i teatr, mniejsze kręgi tworzą ulice na obwodzie tego większego i tak np. ul. Askenazego otacza dużą pętlę autobusową, ul. Zamiejska – gimnazjum, ul. Orłowska – przedszkole itp.

Na obrzeżach osiedla zachowały się fragmenty dawnej zabudowy, w tym przykłady charakterystycznego budownictwa drewnianego. W domach tych, popadających obecnie w ruinę, mieszkali kiedyś robotnicy, kamieniarze, drobni sklepikarze i rzemieślnicy, dorożkarze, tramwajarze i kolejarze.

Do 1994 roku Targówek był jednym z osiedli w dzielnicy Praga-Północ. W wyniku przeprowadzonej w 1994 roku reformy administracyjnej wydzielono ze wschodniej części Pragi-Północ nową dzielnicę, nazwaną właśnie Targówek – od osiedla wchodzącego w jej skład.

Ważniejsze obiekty

Przypisy

  1. Obszary MSI. Dzielnica Targówek. W: Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. [dostęp 2022-04-13].
  2. MSI
  3. Maria Nietyksza, Witold Pruss: Zmiany w układzie przestrzennym Warszawy [w:] Irena Pietrza-Pawłowska (red.) Wielkomiejski rozwój Warszawy do 1918 r.. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 43, s. 1973.
  4. Grzegorz Mika. Targówek drewniany i betonowy. „Skarpa Warszawska”, s. 16, kwiecień 2022. 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Teatr Rampa w Warszawie 2019.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Teatr Rampa w Warszawie
Kościół Chrystusa Króla w Warszawie2.JPG
Autor: Sloggi, Licencja: CC0
Kościół pw. Chrystusa Króla w Warszawie.
PL warsaw targówek mieszkaniowy location.svg
Autor: Verwolff, Licencja: CC BY-SA 3.0
Targówek Mieszkaniowy w dzielnicy Targówek wg MSI
POL Targówek COA.svg
Historyczny herb dzielnicy Targówek, Warszawa
TARGÓWEK PANORAMA.jpg
Targówek - Bloki przy ul Trockiej