Targowiska

Targowiska

wieś
Zabytkowy kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	krośnieński
Gmina	Miejsce Piastowe
Wysokość	290-310 m n.p.m.
Liczba ludności (2020)	2794[1]
Strefa numeracyjna	13
Kod pocztowy	38-430[2]
Tablice rejestracyjne	RKR
SIMC	0356725[3]
Położenie na mapie gminy Miejsce Piastowe Targowiska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Targowiska
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Targowiska
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Targowiska
49°38′11″N 21°49′09″E/49,636389 21,819167

Targowiska – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Miejsce Piastowe^[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Geografia

Miejscowość leży w dolinie potoku Olszyny. Osada niegdyś rozbudowana była wokół jeziorka, które dziś już nie istnieje.

Części wsi

Historia

Najstarsze ślady bytowania człowieka na terenach dzisiejszej wsi sięgają czasów neolitu. Natrafiono tu także na znaleziska z epoki brązu, okresu rzymskiego i wczesnego średniowiecza.

Dzisiejsza osada po raz pierwszy wzmiankowana jest w dokumentach króla Kazimierza Wielkiego z 1365 roku. Była to osada handlowa o charakterze miejskim, określana jako oppidum – miasteczko. Wieś stanowiła własność królewską. W XV należała do Jasy Wrocha. Została kupiona przez Piotra Smolickiego starostę sanockiego, po nim przejął ją Jan Targowicki autor Rocznika- właściciel Żeglec. W kronikach Jana Długosza znajdują się zapisy, według, których należała również do Mikołaja z Tarnawy h. Sas. Należała do też Smolickich, Kalnicckich, Sieneńskich, Tomaszewskich, i w późniejszym okresie do Baranowskich.

W 1884 roku, po wybudowaniu linii kolei transwersalnej, w Targowiskach zbudowana została stacja kolejowa, która do lat 60. XX wieku nazywana była stacją Iwonicz (tu bowiem wysiadali kuracjusze jadący na leczenie do iwonickiego uzdrowiska). We wsi rozwinęły się w tym czasie usługi dorożkarskie, powstała restauracja i mały hotelik.

W dwudziestoleciu międzywojennym, na północnym obrzeżu, powstało lotnisko zapasowe dla lotniska krośnieńskiego.

W latach okupacji niemieckiej we wsi stacjonował oddział Luftwaffe, który ochraniał rozbudowane przez Niemców lotnisko – startowały z niego niemieckie bombowce na front wschodni. AK OP-15 w marcu 1944 r. zniszczyła im radiostację niemiecką na dworcu w Iwoniczu (Targowiska).

Z końcem sierpnia i z początkiem września 1944 r. Niemcy zmuszali tutejszych mieszkańców do kopania rowów i do budowy umocnień ziemnych na polach między lasem w Targowiskach a rzeczką Morwawą. Patrol Ignacego Muronia ps. Motor utrudniał prowadzenie tych robót przez ostrzeliwanie. Zmusiło to Niemców do rezygnacji z budowy tych umocnień.

Miejscowi wstępowali chętnie do AK, np. Stanisław Schabowski ps. Krok był łącznikiem i kolporterem prasy konspiracyjnej Po wkroczeniu Armii Czerwonej we wrześniu 1944 r. rozpoczęły się represje i został aresztowany przez UB oraz skazany na 5 lat więzienia. Aresztowano także Bolesława Sieniawskiego z Targowisk za nielegalną działalność.

Na lotnisku w Targowiskach w czerwcu 1997 roku wylądował śmigłowiec z papieżem Janem Pawłem II, z którego to udał się on z wizytą do Dukli i Krosna.

Zabytki

(c) Drozdzik at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0

Dwór w Targowiskach

Dwór na mapie z 1851

• Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty zbudowany w latach 1736-1740. Do budowy użyto drewna z rozbiórki starszej świątyni (na ścianach zachowane ślady późnośredniowiecznych zacheuszy). W II poł. XIX w. został rozbudowany (dobudowano kaplicę, przedłużono nawy). W latach 80. XX w. przeprowadzono gruntowny remont kościoła dokonując znacznego przekształcenia budowli. Wnętrze pokryto iluzjonistyczną polichromią z 1897 r. autorstwa Jana Tabińskiego. Polichromia kaplicy jest autorstwa Władysława Lisowskiego (1928). Organy wykonał prawdopodobnie Kamiński z Warszawy w 1947.
• Stary dany dwór Gołaszewskich z XVII w. – znajduje się w rozległym parku ze stawami. Można dostrzec jeszcze ziemne obwarowania. Niegdyś był to dwór obronny, nazywany twierdzą, wzniesiony na skarpie otoczony stawami.
• Liczne są kapliczki i figury przydrożne, pochodzące z końca XIX i XX wieku.

Sport

• Partyzant Targowiska – klub piłkarski występujący aktualnie w klasie okręgowej Krosno. W sezonach 2010/2011 i 2011/2012 występował w 3. lidze lubelsko-podkarpackiej^[5].

Urodzeni w Targowiskach

• Paweł Staroń – major piechoty Wojska Polskiego.
• Józef Tarnawski – żołnierz AK i partyzantki antykomunistycznej

Przypisy

Bibliografia

• Z dziejów osad wiejskich regionu krośnieńskiego., [w:] Studia z dziejów miasta i regionu., pod red. J. Garbacika, Kraków 1973, t. II, .
• W. Sarna [1898]; Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym, Przemyśl,
• E. Śnieżyńska-Stolotowa, F. Stolot [red.]; Katalog zabytków sztuki w Polsce – województwo krośnieńskie, Warszawa, PAN, 1977, t. I,

Linki zewnętrzne

• Targowiska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 172 .