Tarja Halonen
 | |
| Data i miejsce urodzenia | 24 grudnia 1943 Helsinki |
|---|---|
| Prezydent Republiki Finlandii | |
| Okres | od 1 marca 2000 do 1 marca 2012 |
| Przynależność polityczna | Socjaldemokratyczna Partia Finlandii |
| Poprzednik | Martti Ahtisaari |
| Następca | Sauli Niinistö |
 | |
| Odznaczenia | |
            .png){kind=small}    | |
Tarja Kaarina Halonen (wym. [tɑrjɑ kɑːrinɑ hɑlonen]; ur. 24 grudnia 1943 w Helsinkach[1]) – fińska polityk, prawniczka i samorządowiec, parlamentarzystka, minister w różnych resortach, w latach 2000–2012 przez dwie kadencje prezydent Finlandii.
Życiorys
W 1968 ukończyła studia prawnicze na Uniwersytecie Helsińskim. W latach 1969–1970 pracowała jako sekretarz ds. społecznych w SYL, największej fińskiej organizacji studenckiej. Następnie została zatrudniona jako prawniczka w Centralnej Organizacji Fińskich Związków Zawodowych[2].
W 1971 została członkinią Socjaldemokratycznej Partii Finlandii[2]. Na początku lat 80. kierowała organizacją SETA, działającą na rzecz praw osób homoseksualnych[3].
Od 1977 do 1996 zasiadała w radzie miejskiej Helsinek[2]. W 1979 po raz pierwszy została wybrana do Eduskunty. Mandat deputowanej do fińskiego parlamentu uzyskiwała w kolejnych wyborach w 1983, 1987, 1991, 1995 i 1999, zasiadając w nim do 2000[1]. Była wiceprzewodniczącą krajowej delegacji do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy. W kwietniu 1987 została ministrem w ministerstwie spraw społecznych i zdrowia w rządzie, którym kierował Harri Holkeri, pełniła tę funkcję do lutego 1990. W tym samym gabinecie od marca 1990 do kwietnia 1991 była ministrem sprawiedliwości[4]. Od kwietnia 1995 do lutego 2000 w dwóch rządach Paava Lipponena sprawowała urząd ministra spraw zagranicznych[1][2].
W lutym 2000 jako kandydatka socjaldemokratów wygrała drugą turę wyborów prezydenckich, otrzymując 51,6% głosów i pokonując byłego premiera Eska Aha. Urząd ten objęła 1 marca 2000 jako pierwsza kobieta w historii Finlandii. W styczniu 2006 z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w kolejnych wyborach. W drugiej turze dostała 51,8% głosów, wyprzedzając Sauliego Niinistö[5]. Drugą kadencję zakończyła 1 marca 2012, na stanowisku prezydenta zastąpił ją jej konkurent z wyborów w 2006 – Sauli Niinistö[6][7].
Życie prywatne
W 2000 poślubiła fińskiego polityka i prawnika Penttiego Arajärviego[8]. Z poprzedniego związku ma córkę Annę[1][9].
Odznaczenia
- Łańcuch Krzyża Wielkiego Orderu Białej Róży Finlandii (ex officio)
- Krzyż Wielki Orderu Krzyża Wolności (ex officio)
- Krzyż Wielki Orderu Lwa Finlandii (ex officio)
- Wielki Order Króla Tomisława (Chorwacja)[10]
- Order Słonia (Dania)[11][12]
- Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)[13]
- Łańcuch z Gwiazdą Krzyża Wielkiego Orderu Sokoła Islandzkiego (Islandia)[14]
- Order Złotego Orła (Kazachstan)[15]
- Krzyż Wielki Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)[16]
- Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Zasługi RFN (Niemcy)
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Olafa (Norwegia)
- Order Orła Białego (Polska)[17]
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja)[18]
- Order za Wybitne Zasługi (Słowenia)
- Order Królewski Serafinów (Szwecja)
- Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)[19]
- Medal Puszkina (Rosja)[20]
Przypisy
- ↑ a b c d Profil na stronie Eduskunty (fiń.). [dostęp 2016-09-22].
- ↑ a b c d Tarja Halonen (ang.). clubmadrid.org. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Tarja Halonen and gay rights (ang.). helsinki.fi. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Halonen, Tarja Kaarina (fiń.). valtioneuvosto.fi. [dostęp 2021-10-07].
- ↑ Halonen jatkaa presidenttinä (fiń.). mtv.fi, 30 stycznia 2006. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Tasavallan presidentti Sauli Niinistö astui virkaansa (fiń.). tpk.fi, 1 marca 2012. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Sauli Niinistö ja Jenni Haukio uuteen kotiin! (fiń.). iltasanomat.fi, 1 marca 2012. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Halonen ja Arajärvi naimisiin (fiń.). mtv.fi, 27 sierpnia 2000. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Kyösti Hagert: Tarja Halonen: Joulua juhlitaan ilman stressiä ja aikatauluja (fiń.). iltasanomat.fi, 24 grudnia 2012. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Odluka o odlikovanju Njezine Ekscelencije Tarje Halonen Veleredom kralja Tomislava s lentom i Velikom Danicom (chorw.). narodne-novine.nn.hr, 31 lipca 2009. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Ordensdetaljer (duń.). borger.dk. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Jørgen Pedersen: Tilføjelser og rettelser til bogen: Riddere af Elefantordenen 1559–2009 (duń.). omsd.dk, 23 sierpnia 2012. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ BOE núm. 27: III. Otras disposiciones (hiszp.). boe.es, 1 lutego 1999. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Fálkaorðan 2000 (isl.). forseti.is. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Ernur Akanbaj: Елбасы Финляндияның жоғары ордендерімен марапатталды (kaz.). ontustik.gov.kz, 25 marca 2009. [dostęp 2014-12-20].
- ↑ Jauni Triju Zvaigžņu ordeņa saņēmēji (łot.). diena.lv, 27 kwietnia 2001. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 kwietnia 2001 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2001 r. nr 20, poz. 321).
- ↑ Rad Bieleho dvojkríža, I. trieda (słow.). prezident.sk. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana (wł.). quirinale.it. [dostęp 2016-09-22].
- ↑ УКАЗ Президента РФ от 29.11.2007 N 1599 „О НАГРАЖДЕНИИ МЕДАЛЬЮ ПУШКИНА ИНОСТРАННЫХ ГРАЖДАН” (ros.). kremlin.ru, 29 listopada 2007. [dostęp 2016-09-22].
|
Media użyte na tej stronie
Baretka: Order Podwójnego Białego Krzyża I Klasy – Słowacja.
Baretka: Order Krzyża Wolności (Finlandia) – Wielki Krzyż – wariant czasu pokoju, dla cywili.
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Ordem of the Seraphim. Sweden. True size for the template.
Autor:
- Tarja_Halonen_1c389_8827.jpg: Janwikifoto
- derivative work: Bff (talk)
Tarja Halonen
Планка ордена Республики Казахстан "Алтын Кыран"
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą (od 2001).
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Sokoła Islandzkiego
Signature of Tarja Halonen
The Finnish pronunciation of the name Tarja Halonen
Autor: Portunes, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Danish Order of the Elephant
Ribbon of an order of king Tomislav
Baretka: Order Zasługi RFN – Stopień Specjalny Krzyża Wielkiego.
Ribbon bar of medal of Pushkin
Swallow-tailed state flag for the president of the Republic of Finland
Autor: Sillerkiil, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarja Halonen 2021. aasta Arvamusfestivalil
Baretka Orderu Lwa Finlandii I klasy
Autor: McOleo, Licencja: CC BY 4.0
Ribbon bar of the Order for Exceptional Merits (Slovenia)
Autor: Heralder (Crown by Miguillen), Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Isabella the Catholic, Grand Cross