Tarkus

Tarkus – drugi album studyjny zespołu Emerson, Lake and Palmer, wydany 14 marca 1971 roku w Wielkiej Brytanii przez wytwórnię Island, a w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie przez Cotillion.

Historia

Graffiti z motywem okładki płyty Tarkus w São Paulo

Tytułowy utwór, „Tarkus”, trwający 21 minut i wypełniający pierwszą stronę longplaya jest jedną z najwcześniejszych i najbardziej znaczących, wieloczęściowych suit rocka progresywnego. Zamiarem Keitha Emersona, który już wcześniej zgłębiał muzykę Béli Bartóka i Alberta Ginastery, było stworzenie utworu, którego nie było wcześniej, a który miały cechować: perkusyjne brzmienie instrumentów klawiszowych, mocne rytmy i atonalność. Greg Lake uważał początkowo, że otwór będzie zbyt radykalny, jednak później dał się przekonać. Utwór składa się z siedmiu części połączonych w całość, bez przerw. Najdłuższa część trwa nieco mniej niż 4 minuty, a najkrótsza – niewiele ponad minutę. Części: pierwsza, trzecia, piąta i siódma są instrumentalne, w pozostałych pojawia się wokal^[5]. Muzycy wyszli poza zasady formalne przyjęte w muzyce rockowej, takie jak: budowa okresowa, powtórzenia i zwroty kadencyjne, a wykorzystali przetworzenia motywów oraz progresje. Partie instrumentalne miały charakter swobodnych improwizacji. Kompozycję cechowała przemyślana aranżacja na organy Hammonda, syntezator Mooga, gitary, perkusję i głos. Pod względem literackim piosenki stanowiły opowieść o opancerzonym, nieziemskim potworze i miały pacyfistyczną wymowę^[6].

Wśród utworów z drugiej strony albumu uwagę zwracały dwie połączone ze sobą piosenki: „The Only Way (Hymn)” oraz „Infinite Space (Conclusion)”. Pierwszą, rozwinięta z toccaty F-dur Johanna Sebastiana Bacha, zaśpiewał Greg Lake z towarzyszeniem organów kościoła św. Marka w Londynie. Druga kompozycja, rozwinięta z tematu preludium d-moll z Das Wohltemperierte Klavier, została opracowana na fortepian, gitarę basową i perkusję i nasycona jazzową atmosferą. Tematem tekstu było pytanie o sens człowieczeństwa i przyszłość ludzkości w kontekście XX-wiecznych zbrodni wojennych. Przeciwwagę dla nich stanowiły dwie lżejsze piosenki: „Jeremy Bender” i rock and rollowy „Are You Ready, Eddy?”, dedykowany realizatorowi nagrania, Eddiemu Offordowi^[7].

Lista utworów

Zestaw utworów na wydawnictwie winylowym, wydanym w 1971 roku^[8]:

Strona 1

Strona 2

* Themes used in Introduction & bridge only – Toccata in “F” & Prelude VI, Bach

Skład zespołu

• Keith Emerson – organy Hammonda, organy kościoła św. Marka, fortepian, czelesta, syntezator Mooga
• Greg Lake – bas, gitara elektr- i akust(yczna), śpiew
• Carl Palmer – perkusja, instrumenty perkusyjne

Produkcja

• Aranżacja, kierownictwo – Emerson, Lake and Palmer
• Ilustracje – William Neal
• Inżynier dźwięku – Eddie Offord
• Producent muzyczny – Greg Lake

Przypisy

Bibliografia

• Wiesław Weiss: Rock Encyklopedia. Warszawa: Iskry, 1991. ISBN 83-207-1374-9.
• Edward Macan: Rocking the Classics: English Progressive Rock and the Counterculture. New York, Oxford: Oxford University Press, 1997. ISBN 0-19-509887-0. (ang.)

Linki zewnętrzne

• Strona albumu na Discogs