Tarn (rzeka)

Tarn
Ilustracja
Rzeka Tarn w mieście Albi
Kontynent

Europa

Państwo

 Francja

Rzeka
Długość380,2[1] km
Powierzchnia zlewni

15 753[1] km²

Średni przepływ

233,0[2] m³/s Moissac (Sainte-Livrade)

Źródło
MiejsceLe Pont-de-Montvert
Współrzędne

44°24′54,0″N 3°48′52,9″E/44,415000 3,814700

Ujście
Recypient

Garonna

MiejsceBoudou/Saint-Nicolas-de-la-Grave
Współrzędne

44°05′11,4″N 1°02′13,6″E/44,086500 1,037100

Mapa
Mapa rzeki
Mapa dorzecza Tarnu
Położenie na mapie Francji
Mapa konturowa Francji, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”

Tarnrzeka w południowej Francji przepływająca przez teren departamentów Lozère, Aveyron, Tarn, Tarn i Garonna oraz Górna Garonna. Ma długość 380,2 km. Stanowi prawy dopływ Garonny[1].

Geografia

Tarn ma swoje źródła na wysokości 1551 m n.p.m. na stokach masywu Mont Lozère, w gminie Le Pont-de-Montvert, na terenie Parku Narodowego Sewennów[3][4]. Rzeka generalnie płynie w kierunku zachodnim. Uchodzi do Garonny na granicy gmin Boudou i Saint-Nicolas-de-la-Grave, w pobliżu miasta Castelsarrasin[3]. Przeciętny spadek koryta rzeki wynosi 0,39%[4]. Pomiędzy miejscowościami Ispagnac i Le Rozier rzeka przez tysiąclecia wyrzeźbiła wąwóz Gorges du Tarn, rozdzielający obecnie wapienne płaskowyże Causse Méjean i Causse de Sauveterre. Strome zbocza wznoszą się do około 500 m ponad dno doliny[5].

Tarn płynie na terenie pięciu departamentów, w tym na obszarze 104 gmin[1]. Rzeka przepływa między innymi przez Florac, Millau, Saint-Rome-de-Tarn, Albi, Gaillac, Montauban czy Moissac[3].

16 grudnia 2004 roku nad doliną Tarnu w Millau otwarto wiadukt Millau, którym biegnie autostrada A75. Jego budowa rozpoczęła się w 2001 roku[6].

Hydrologia

Stary most (fr. Pont Vieux) w Montauban

Uśredniony roczny przepływ rzeki Tarn wynosi 233,0 m³/s. Dane hydrologiczne zostały pozyskane w latach 1923–1979 w miejscowości Moissac (Sainte-Livrade) i obliczone na 2017 rok[a]. Największy przepływ notowany jest w marcu (401,0 m³/s), a najmniejszy w sierpniu – 54,9 m³/s[2].

Średni przepływ wody (m³/s) w poszczególnych miesiącach

Źródło: EauFrance[2]

Dopływy

Tarn ma nazwanych 39 dopływów o długości co najmniej 10 km. Są to[1]:

  • Tarnon (38,9 km)
  • Jonte (38,6 km)
  • Ruisseau de Mialet (11,6 km)
  • Lumensonesque (16,5 km)
  • Dourbie (71,9 km)
  • Muze (29,4 km)
  • Dourdou de Camarès (86,8 km)
  • Cernon (30,4 km)
  • Alrance (26,0 km)
  • Rance (63,5 km)
  • Ruisseau de Coudols (17,0 km)
  • Gos (19,2 km)
  • Ruisseau de Gaycre (19,0 km)
  • Ruisseau de Coules (14,8 km)
  • Ruisseau de Caussels (17,9 km)
  • Ruisseau du Séoux (10,5 km)
  • Ruisseau de Carrofoul (13,7 km)
  • Saudronne (13,6 km)
  • Ruisseau de Saudronne (11,0 km)
  • Luzert (12,7 km)
  • Ruisseau de Vieulac (12,8 km)
  • Riou Frayzi (11,5 km)
  • Ruisseau des Rodes (10,3 km)
  • Rieu Vergnet (11,4 km)
  • Agout (194,4 km)
  • Ruisseau de Passe (18,2 km)
  • Ruisseau de Sieurac (11,9 km)
  • Ruisseau de Palmola (12,8 km)
  • Souet (12,8 km)
  • Ruisseau de Magnanac (11,8 km)
  • Rieu Tort (14,8 km)
  • Ruisseau du Vergnet (12,0 km)
  • Ruisseau du Miroulet (11,1 km)
  • Tescou (48,8 km)
  • Ruisseau de Payrol (11,7 km)
  • Aveyron (290,7 km)
  • Ruisseau de Maribenne (11,1 km)
  • Lemboulas (56,7 km)
  • Ruisseau de Larone (26,3 km)

Rekreacja

Kajakarstwo na rzece Tarn

Rzeka ma znaczenie rekreacyjne. Główna aktywność skupia się w Gorges du Tarn, gdzie uprawiane są między innymi kajakarstwo, rafting czy speleologia[5].

Uwagi

  1. Przedział ufności – 95%

Przypisy

  1. a b c d e Fiche cours d’eau – Le Tarn (O---0100) (fr.). SANDRE. [dostęp 2017-07-25].
  2. a b c Ministère de l’Ecologie, du Développement Durable et de l’Energie 2015: Le Tarn à Moissac [Sainte-Livrade] (fr.). EauFrance. [dostęp 2017-07-25].
  3. a b c Atlas Routier France 2014. Michelin, 2014, s. 265, 277–278, 280–283, 297–300. ISBN 978-2-06-719261-4. (fr.)
  4. a b Rivière Le Tarn (fr.). annuaire-mairie.fr. [dostęp 2017-07-26].
  5. a b Gorges du Tarn (fr.). Lozère-tourisme.com. [dostęp 2017-07-26].
  6. Le Viaduc de Millau. Un ouvrage, un patrimoine (fr.). leviaducdemillau.com. [dostęp 2017-07-26].

Media użyte na tej stronie

Saint Mary Magdalene Church of Albi 06.jpg
Autor: Krzysztof Golik, Licencja: CC BY-SA 4.0
View of the Saint Mary Magdalene Church of Albi, Tarn, France
Bassin-versant-Tarn-entier.svg
Autor: Boldair ; Roland45 (auteur de la carte d'origne), Licencja: CC BY-SA 4.0
Bassin versant du Tarn
Montauban - le Pont Vieux.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
This building is classé au titre des monuments historiques de la France. It is indexed in the base Mérimée, a database of architectural heritage maintained by the French Ministry of Culture, under the reference PA00095834 Wikidata-logo.svg.
France relief location map.jpg
Autor: Eric Gaba (Sting - fr:Sting), Licencja: CC BY-SA 4.0
Blank physical map of metropolitan France for geo-location purpose.
Scale : 1:14 816 000 (accuracy : about 3,7 km) for the bathymetry. More maps of France, view → Commons Atlas of France.
Canoeing on Tarn River 01.jpg
Autor: Krzysztof Golik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Canoeing on Tarn River in Les Vignes, Lozère, France
Creissels et Viaduct de Millau.jpg
Autor: Stefan Krause, Germany, Licencja: CC BY-SA 3.0
View of Creissels with the viaduct in the background.