Tarnawa Górna (województwo podkarpackie)
| Artykuł | 49°27′33″N 22°15′18″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 49°29'N, 22°15'E, 49°27'26.10"N, 22°15'21.85"E |
| - błąd | 19375 m |
| Odległość | 1257 m |
| wieś | |
 Kościół św. Wojciecha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) | 859[1] |
| Strefa numeracyjna | 13 |
| Kod pocztowy | 38-516[2] |
| Tablice rejestracyjne | RSA |
| SIMC | 0362795[3] |
Położenie na mapie gminy Zagórz _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Zagórz") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |
 49°27′33″N 22°15′18″E/49,459167 22,255000 | |
.jpg)
Tarnawa Górna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Zagórz[3][4]. Leży nad rzeką Kalniczką.
W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Tarnawa Górna. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.
Zarys historyczny
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1412 roku jako własność Mikołaja z Tarnawy. Niemieckie Osadnicze prawo lokalizacji uzyskała w 1446. Ziemia Tarnawska była bardzo bogata w pokłady soli, co stało się podstawą dużej fortuny Tarnawskich. Drugi właściciel wsi to Jan Tarnawski. Był on synem brata Mikołaja. W XV wieku na skutek licznych sprzedaży, zastawów, działów itp. majątku szlacheckiego dokonał się rozwój osadnictwa na tym terenie. Przybysze przywędrowali tu głównie z południowych stoków Karpat, zwano ich Wołochami. W 1437 na terenie Tarnawy Górnej istniała karczma i młyn. W 1474, 1482, 1498, 1500, 1624 i 1672 roku na Tarnawę Górną i sąsiednie wsie najeżdżali Węgrzy i Tatarzy. Dokonali ogromnych zniszczeń. Tarnawa Górna nie dysponowała już tak dużym potencjałem ludzkim i materialnym. Dodatkowo choroby i zarazy jeszcze bardziej zmniejszyły liczbę ludności wsi. W 1483 roku, po śmierci Jana Tarnawskiego, właścicielem wsi został jego syn – Józef Tarnawski. W 1536 roku wieś liczyła 10 łanów, a w 1552 roku znajdowało się w niej 26 gospodarstw, 2 karczmy i młyn. 18 sierpnia 1558 roku kolejny właściciel wsi, Stanisław Tarnawski, wydał przywilej erekcyjny dla cerkwi w Tarnawie Górnej. W XVII wieku właścicielem wsi byli Stadniccy z Leska. W 1772 roku Tarnawa Górna stała się własnością Austrii. Na terenie wsi działała warzelnia soli, zlikwidowana przez Austriaków w 1801. Na przełomie XVIII i XIX wieku wydobywano i wypalano tu Wapień. W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Tarnawa Dolna i Tarnawa Górna byli Piotr i Magdalena Romer[5]. Pod koniec XIX wieku wieś nawiedziły liczne choroby (m.in.: cholera), zarazy i głód. Tarnawa Górna liczyła wtedy 73 domy. W 1909 roku powstała pierwsza szkoła, której miejsce zajęła w późniejszych latach szkoła w Tarnawie Dolnej. Ostatnim właścicielem Tarnawy był Władysław Podwapiński. Po II wojnie światowej doszło do parcelacji gruntów.
Parafia
Parafia pod wezwaniem św. Wojciecha w Tarnawie Górnej została wyodrębniona 1 lipca 1908 roku z Parafii Matki Boskiej Gromnicznej w Porażu. Początkowo miała status filii, a samodzielną parafią stała się w 1928 roku. Obecnie liczy 2099 wiernych i należy do dekanatu Rzepedź. Należy do niej kościół parafialny pod wezwaniem św. Wojciecha i kościół filialny w Olchowie pod wezwaniem NPM Matki Kościoła[6]. Proboszczem parafii jest Ks. Krzysztof Sobiecki, parafia aktualnie nie posiada księdza wikariusza.
Zabytki
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy Zagórz za rok 2020, Biuletyn Informacji Publicznej, 31 maja 2021, s. 7 [dostęp 2021-07-24] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1279 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 219.
- ↑ Opis parafii na stronie archidiecezji przemyskiej. przemyska.pl. [dostęp 2017-01-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-19)].
Bibliografia
- Stulecie Parafii Tarnawa Górna 1908-2008, Krzysztof Żołyniak (red.), Tarnawa Górna: Parafia Rzymskokatolicka pw. Św. Wojciecha, 2008, ISBN 978-83-925710-8-7, OCLC 297538392.
- Adam Fastnach, Osadnictwo ziemi sanockiej a latach 1340–1650, Sanok 2007
- http://www.parafia-tarnawa.pl/
Linki zewnętrzne
- Tarnawa (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 178.
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie | |
| Części miasta |
|
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejące wsie i ich części |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 50.9 N
- S: 48.95 N
- W: 21.03 E
- E: 23.66 E
Flaga województwa podkarpackiego
Autor: PLKristof, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wieża przekaźnikowa na górze „Makówka” w miejscowości Tarnawa Górna (podkarpackie). Na maszcie przekaźniki TVP1, TVP2, Orange, Plus, Play, T-Mobile, ZUT Zagórz (internet Wi-Fi).
Autor: Paweł 'pbm' Szubert (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół parafialny p.w. św. Wojciecha we wsi Tarnawa Górna.
Autor: PLKristof, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wieża przekaźnikowa na górze "Makówka" w miejscowości Tarnawa Górna (podkarpackie). Na maszcie przekaźniki TVP1, TVP2, Orange, Plus, Play, T-Mobile, ZUT Zagórz (internet Wi-Fi).
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnawa Górna, Cerkiew Zaśnięcia NMP w Tarnawie Górnej