Tarnica
![]() Widok na Tarnicę z Wołosatego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Pasmo | |
Wysokość | 1346[1] m n.p.m. |
Wybitność | 494 m |
![]() |
Tarnica (1346 m)[2][1] – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów i województwa podkarpackiego, wznoszący się na krańcu pasma połonin, w grupie tzw. gniazda Tarnicy i Halicza. Należy do Korony Gór Polski.
Szczyt Tarnicy wznosi się ponad 500 m nad dolinę Wołosatki i wyróżnia się osobliwą sylwetką. Od sąsiedniego masywu Krzemienia grzbiet (faktycznie zwornikiem jest Tarniczka) oddzielony jest głęboką Przełęczą Goprowską, natomiast z Szerokim Wierchem łączy się charakterystyczną, ostro wciętą w grzbiet przełęczą o wysokości 1286 m, od której pochodzi nazwa góry (w języku rumuńskim słowo „tarnița” oznacza siodło, przełęcz). Wąski, ostry, nieco wydłużony grzbiet góry, z dwoma wyraźnymi wierzchołkami (1346 i 1339 m), wyścielają złomiska skał i zdobią bruzdy naturalnych zagłębień, a także resztki wojennych okopów. Z południowej strony opada w dół wysoka skalna ściana, a niżej rozścielają się wielkie pola kamiennego rumoszu. Na głównej kulminacji znajduje się punkt geodezyjny. W 1987 na szczycie ustawiono 7-metrowy krzyż, upamiętniający – wraz z wmurowaną tablicą – pobyt ks. Karola Wojtyły 5 sierpnia 1953. Po złamaniu się krzyża na wiosnę 2000, w dniu 2 września tego roku postawiono nowy stalowy krzyż (liczący ok. 8,5 metra, ważący ok. 500 kg; wyniesiony przez pielgrzymów na Tarnicę w częściach), który 16 września 2000 poświęcił bp Adam Dyczkowski[3][4].
Tarnica stanowi najbardziej atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Oprócz wspaniałej panoramy najbliższych grzbietów polskiej części Bieszczadów, w pogodne dni można dostrzec: Tatry[5], Gorgany, Ostrą Horę, Połoninę Równą[6], Połoninę Krasną, Świdowiec[7], a przy bardzo dobrych warunkach pogodowych możemy dostrzec: Pasmo Wyhorlacko-Gutyjskie, Góry Ignis[8], górę Vlădeasa[9] i Pietrosula Rodnei w Górach Rodniańskich.
- (c) Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Na szczycie (2011)
W rejon tych gór prowadzą zaledwie dwa piesze szlaki turystyczne. Pierwszy to końcowy odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego (Ustroń – Wołosate), wiodący od schroniska w Ustrzykach Górnych (znaki czerwone). Odcinek ten w swojej końcowej partii jest bardzo atrakcyjny widokowo, prowadząc do przełęczy pod Tarnicą 1286 m połoninami Szerokiego Wierchu. Drugim jest bardziej stromy szlak niebieski Biała – Grybów, który prowadzi z Wołosatego bezpośrednio na przełęcz pod szczytem Tarnicy. Z przełęczy na szczyt prowadzi krótki (15 min) boczny szlak koloru żółtego. Tuż przy nim, kilkanaście metrów od szczytu, znajduje się Jaskinia w Tarnicy. Wejście do niej zostało zasypane w 2008 roku ze względu na bezpieczeństwo turystów[10].
Z rzadkich w Polsce gatunków roślin stwierdzono występowanie zarazy macierzankowej[11].
Piesze szlaki turystyczne (czasy przejścia do Przełęczy pod Tarnicą)[12]:
Ustrzyki Górne – Szeroki Wierch – Przełęcz pod Tarnicą – Halicz – Rozsypaniec – Przełęcz Bukowska – Wołosate:
- z Ustrzyk Górnych 3 h (↓ 2:15 h)
- z Halicza 1:15 h (z powrotem 1:35 h), z Wołosatego 4:50 h (↓ 4:05 h)
Wołosate – Przełęcz pod Tarnicą – Krzemień – Bukowe Berdo:
- z Wołosatego 2 h (↓ 1:10 h)
- z Bukowego Berda 1201 m n.p.m. 1:40 h (z powrotem 2 h)
Przypisy
- ↑ a b Trasa 1 – Tarnica z Wołosatego i Ustrzyk Górnych, [w:] Piotr Sieńko i inni, Niezbędnik turystyczny – Bieszczady, Piwniczna-Zdrój: Agencja Wydawnicza WiT, 2021, s. 55, ISBN 978-83-89580-21-4 (pol.).
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2015-04-01].
- ↑ Nowy krzyż na Tarnicy. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (464), s. 12, 29 września 2000.
- ↑ Dorota Mękarska. Nowy krzyż na Tarnicy. „Głos Ziemi Sanockiej”. Nr 24, s. 5, 10 września 2000. ISSN 1640-8004.
- ↑ Tatry widziane z Tarnicy.
- ↑ Gorgany, Ostra Hora i Połonina Równa widziane z Tarnicy.
- ↑ Połonina Krasna i Świdowiec widziane z Tarnicy.
- ↑ Góry Ignis i Gutai z Tarnicy.
- ↑ Rumunia widziana z Tarnicy [dostęp 2016-09-06] (pol.).
- ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2018-02-23] (pol.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Czasy przejścia szlaków: Bieszczady i Góry Sanocko-Turczańskie. Mapa turystyczna. Skala 1:75 000. Wydanie trzecie. Warszawa: PPWK SA. ISBN 83-7329-436-8.
Linki zewnętrzne
- Tarnica (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 182 .
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
- Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
- Geographic limits of the map:
- N: 50.0° N
- S: 44.25° N
- W: 16.0° E
- E: 27.5° E
- GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
- GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
- Relief: SRTM30plus.
- Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
Flaga województwa podkarpackiego
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Czerwony szlak turystyczny.
Niebieski szlak turystyczny.
Autor: SkyMaja, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok na Tarnicę z Szerokiego Wierchu
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnica, ze szlaku na Przełęcz Goprowców
Mapa Bieszczadów
Autor: Kotu, Licencja: CC BY-SA 3.0
A view of the western face of Tarnica, winter 2008
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnica peak, Bieszczady mountains, Poland
Tarnica peak in Bieszczady mountains - view from Szeroki Wierch.
Widok na Tarnicę z Szerokiego Wierchu.
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tarnica, ze szlaku na Halicz