Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe
 Siarka wydobyta w kopalni w Machowie w Tarnobrzegu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowości | m.in. Tarnobrzeg, Piaseczno, Jeziórko, Grzybów, Osiek |
Położenie na mapie Polski  | |
 50°32′12″N 21°38′07″E/50,536667 21,635278 | |
Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe – obszar występowania złóż siarki rodzimej, znajdujący się na pograniczu województwa świętokrzyskiego i podkarpackiego, głównie w powiecie tarnobrzeskim i staszowskim. Złoża znajdują się w Kotlinie Sandomierskiej. Większość kopalni siarki na terenie zagłębia zaprzestała jej wydobycia.
Historia
Złoża siarki rodzimej znajdujące się na terenie Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego zostały odkryte w 1953 roku przez Stanisława Pawłowskiego[1]. Zawartość czystej siarki w rudzie na terenie Zagłębia wynosi powyżej 20%[2]. Centrum zagłębia było miasto Tarnobrzeg, na którego terenie znajdowały się zakłady zajmujące się przetwarzaniem wydobytej siarki oraz kopalnia Machów. Eksploatacja złóż odbywała się dwiema metodami: odkrywkową i otworową[3]. Pierwszy otwór poszukiwawczy, w którym natrafiono na siarkę, wykonano w zagłębiu 29 września 1953 roku w Mokrzyszowie. Złoża były duże – pod koniec lat 80. XX wieku Polska zajmowała trzecie miejsce na świecie w wydobyciu siarki, pozyskiwanie i przetwarzanie siarki stanowiło ważną, dochodową gałąź polskiego przemysłu[1].
Na terenie Zagłębia funkcjonowały: kopalnia odkrywkowa w Machowie (obecnie część Tarnobrzega; wydobycia zaprzestano w 1992 roku, wyrobisko pokopalniane zostało zapełnione wodą, znajduje się tam Jezioro Tarnobrzeskie), kopalnia otworowa w Jeziórku (wydobycia zaprzestano w 2001 roku), kopalnia otworowa w Grzybowie (wydobycia zaprzestano w 1996 roku) oraz kopalnia odkrywkowa w Piasecznie (wydobycia zaprzestano w 1971 roku, wyrobisko pokopalniane zalano wodą, utworzono sztuczny zbiornik wodny).
Na terenie Tarnobrzeskiego Zagłębia Siarkowego siarkę wydobywa wyłącznie kopalnia otworowa w Osieku. Oprócz tego zajmujące się przetwórstwem siarki zakłady Siarkopol działają w Grzybowie i w Tarnobrzegu.
Z terenów kopalni odkrywkowych w Machowie i Piasecznie wydobyto ok. 82 miliony ton rudy siarkowej, z czego uzyskano ok. 15 milionów ton siarki rafinowanej[4]. Wydobycia w kopalniach zaprzestano z powodu gwałtownego spadku cen siarki. Część siarki znajdującej się w zagłębiu nie została wydobyta (m.in. siarka znajdująca się w pobliżu Baranowa Sandomierskiego, nie wydobywano jej z powodu znajdującego się niedaleko zamku[5]).
Z ziemi wydobytej w kopalni w Machowie powstała tzw. Zwałka Dąbrowicka[6]. Na terenie Jeziórka zlikwidowano ponad pięć tysięcy otworów eksploatacyjnych; część terenu została zalesiona[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Siarka, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego Państwowego Instytutu Badawczego [dostęp 2022-07-15] (pol.).
- ↑ a b Tarnobrzeski Okręg Siarkowy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-07-14].
- ↑ Tarnobrzeskie Zagłębie Siarkowe, encyklopedia.interia.pl [dostęp 2022-07-14] (pol.).
- ↑ Historia - Kopalnia Siarki "Machów" S.A. w likwidacji Tarnobrzeg, ksmachow.pl [dostęp 2022-07-14].
- ↑ Andrzej Osiński, Baranów Sandomierski - miasto, zamek, gmina.
- ↑ Historia Zakładów, technologie wydobycia, ludzie » Turystyczna "Ścieżka Siarkowa", Turystyczna "Ścieżka Siarkowa" [dostęp 2022-07-14] (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Kluka (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
minerał; siarka, pochodzenie Polska, Machów; autor zdjęcia Ewa Jastrzębska 15.06.2006r.