Tattwa

Tattwa – ewolut prakryti[1] lub śakti[2], pierwiastek rzeczywistości[3], kategoria ontyczna w filozofii indyjskiej. Każda z tattw jest emisją poprzedniej i przyczyną kolejnej, coraz mniej subtelnej formy. Bóstwo władające konkretna tattwą to tattweśwara[4].

Liczba tattw

24 – sankhja (w Sankhjakarika) objaśnia istnienie dwudziestu czterech tattw.
24 – Bhagawadgita:

  • Pieśń 13 to wykład ontologii krysznaickiej. Kryszna przedstawia w nim 25 elementów z których składa się prakryti (materia, natura) i przeciwstawia im Puruszę, czyli ducha obecnego we wszystkim.
  • Pieśń 14 to rozwinięcie tez zawartych w poprzedniej pieśni, czyli wykład teorii trzech gun. Są to – sattwa, radźas i tamas, czyli: światło, pożądanie i zaślepienie. Kryszna wyjaśnia ich sens i mówi, że tylko wyzwolenie się z nich jest prawdziwą drogą do boga.

36 – Śri widja[5] i śiwaizm kaszmirski Abhinawaguptapady wymienia trzydzieści sześć zasad kosmicznych
51 – Brahmawidyopaniszad (62) zawiera opis pięćdziesięciu jeden pierwiastków
96 – Warahopaniszad mówi o liczbie dziewięćdziesięciu sześciu tattw

Zobacz też

  • Panća Tattwa – jako pięć bóstw

Przypisy

  1. ↑ Marzena Jakubczak: Podstawy filozofii sankhji. W: Filozofia Wschodu. Beata Szymańska (red.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 49. ISBN 83-233-1487-X.
  2. ↑ Małgorzata Sacha-Piekło: Tam gdzie pustka staje się światłem. Symbol światła w doktrynie i praktykach siddhajogi. Wyd. 1. Kraków: Zakład wydawniczy >>NOMOS<<, 1999, s. 78. ISBN 83-85527-92-3.
  3. ↑ Tattwa. W: Georg Feuerstein: Joga – Encyklopedia. Maria Kużniak (tłum.). Wyd. 1. Poznań: Wydawnictwo BRAMA, 2004, s. 305. ISBN 83-914652-5-X.
  4. ↑ Zagłada świata. W: Gopinath Kawiradż: Pogląd siaktyjski w literaturze tantrycznej. (przełożyła z języka hindi) Anna Rucińska. Wyd. 1. Warszawa: Fundacja Vivaswan, 2014, s. 232. ISBN 978-83-938477-3-0.
  5. ↑ Budowa wszechświata. W: Anna Rucińska: Hymny Siankary. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Miniatura, 2006, s. 30–31. ISBN 83-7081-710-6.