Tautogram

Tautogram Ego sum via veritas vita na ścianie kościoła najświętszego Serca Jezusa w McCartyville, Ohio

Tautogram – utwór literacki, często wierszowany, zbudowany na zasadzie aliteracji, w którym każdy wers lub wyraz rozpoczyna się od tej samej litery[1][2]. Przykładem łacińskiego tautogramu jest zwrot veni, vidi, vici.

Tautogram występuje:

Utworem literackim w całości złożonym z tautogramów jest książka Sekrety słów Hanny Tomaszewskiej i Zbigniewa Olkiewicza[3]. Tautogramy pisali też w Polsce Tadeusz Boy Żeleński i Stanisław Barańczak[4]

Ekscytowała Edzia eteryczna Emma,
Iż przewrotnej miłości chce poznać dilemma
Póty się naprzykrzała, aż wreszcie znudzony
Edward ewakuował Emmy edredony[5].
(Tadeusz Boy-Żeleński, Ach, co za prześliczne abecadło!)

Przypisy

  1. Jacek Baluch, Piotr Gierowski: Czesko-polski słownik terminów literackich. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 376. ISBN 978-83-233-4066-9.
  2. Aleksandra Okopień-Sławińska, Tautogram[w:] Michał Głowiński, Aleksandra Okopień-Sławińska, Janusz Sławiński, Słownik terminów literackich, Wrocław 2002.
  3. Hanna Tomaszewska, Zbigniew Olkiewicz, Sekrety słów, Warszawa 1985.
  4. Zobacz: Stanisław Barańczak, Pegaz zdębiał. Poezja nonsensu a życie codzienne: wprowadzenie w prywatną teorię gatunków, Londyn 1995, s. 20-21.
  5. Tadeusz Boy-Żeleński: Ach, co za prześliczne abecadło! (pol.). evacska.republika.pl. [dostęp 2016-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-13)].

Bibliografia

  • Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003.
  • Zbigniew Trzaskowski, Rozrywki umysłowe a gramatyka kognitywna, Slavica Litteraria, 15/2012.
  • James Nelson Hulme, Alliteration, Chicago 1882.

Media użyte na tej stronie

Sacred Heart of Jesus Catholic Church (McCartyville, Ohio) - exterior tympanum, John 14-6.jpg
Autor: Nheyob, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sacred Heart of Jesus Catholic Church (McCartyville, Ohio) - exterior tympanum, John 14:6, I AM the way, the truth, and the life