Te Atairangikaahu
| ||||
królowa maoryska | ||||
Okres | od 18 maja 1966 | |||
---|---|---|---|---|
Koronacja | ||||
Następca | ||||
Dane biograficzne | ||||
Data urodzenia | ||||
Data i miejsce śmierci | ||||
Ojciec | Koroki Mahuta | |||
Matka | Te Atairangikaahu | |||
Te Atairangikaahu, pełne imię i tytuł Te Arikinui Dame Te Atairangikaahu (ur. 23 lipca 1931, zm. 15 sierpnia 2006) – królowa maoryska w okresie 18 maja 1966 – 15 sierpnia 2006. Te Arikinui to maoryski tytuł królewski, dame – angielski żeński odpowiednik tytułu szlacheckiego sir, a Te Atairangikaahu – imię oficjalnie przyjęte podczas koronacji, identyczne z noszonym uprzednio przez jej matkę. Jako księżniczka używała imienia Piki Mahuta.
Była jedynym biologicznym dzieckiem Koroki Mahuta i Te Atairangikaahu. Jej ojciec miał jeszcze jedną córkę, z poprzedniego związku, Tuurę, starszą od Piki Mahuta. Miała też adoptowanych braci, w tym Roberta Mahutę, parlamentarzystę. Dame Te Atairangikaahu pochodziła z rodu Potatau, pierwszego króla Maorysów. Urząd królowej Maorysów nie ma umocowań w konstytucji Nowej Zelandii. Te Arikinui pełniła funkcje reprezentacyjne, jako głowa swego narodu, także na arenie międzynarodowej, w tym przy wydarzeniach sportowych. Jej oficjalną rezydencją jako królowej był Turongo House w miejscowości Turangawaewae. Została oficjalnie koronowana 23 maja 1966 roku.
W 1970 roku jako pierwsza Maoryska uzyskała tytuł szlachecki. W 1973 przyznano jej honorowy doktorat Uniwersytetu Waikato, a w 1999 honorowy doktorat z prawa Uniwersytetu Victoria w Wellington. Jako jedna z pierwszych została uhonorowana Orderem Nowej Zelandii wkrótce po jego ustanowieniu w 1987 roku.
W grudniu 2005 rozpoczęto jej dializowanie z powodu choroby nerek. 11 czerwca 2006 znalazła się na oddziale intensywnej terapii szpitala Waiako, prawdopodobnie z powodu ataku serca. Opuściła szpital po miesiącu, by móc oficjalnie obchodzić 75 urodziny. Zmarła 15 sierpnia 2006 w swoim domu w Ngaruawahia.
Jej następcą został wybrany w drodze konsensu przez radę wodzów maoryskich plemion Tuheitia Paki. W kulturze maoryskiej nie ma automatycznego dziedziczenia tytułu przez najstarsze dziecko (sama Te Arikinui była drugim dzieckiem).
Media użyte na tej stronie
Autor: Rob Bogaerts / Anefo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Koningin van de Maori's in Nieuw-Zeeland, Dame Te-Atairangikaahu, op Schiphol afgehaald door ambassadeur Nieuw-Zeeland dhr. Robberts
- 13 juli 1975
Masthead from Te Paki o Matariki, newspaper of the Kīngitanga (Māori King Movement), edition of May 8, 1893. This represents Matariki or the Pleiades as harbingers of good weather and fruitful endeavours. "Te Paki o Matariki" is also the name of a well-known song associated with the Māori King Movement.