Teatr Andon Zako Çajupi w Korczy

Teatr Andon Zako Çajupi

Teatri "Andon Zako Çajupi"
Typ teatru	teatr dramatyczny
Kierownictwo artystyczne	Zamira Kita
Data powstania	1951
Państwo	Albania
Lokalizacja	Korcza
Spektakle	Rozłam Borisa Ławrienowa (1951)
Położenie na mapie Albanii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Teatr Andon Zako Çajupi
40,6187°N 20,7771°E/40,618700 20,777100

Teatr Andon Zako Çajupi w Korczy (alb.: Teatri "Andon Zako Çajupi") – jedna z najważniejszych scen teatralnych Albanii, która rozpoczęła działalność w 1951 w Korczy. Powstał jako trzecia scena zawodowa Albanii, po teatrach w Tiranie i Szkodrze^[1].

Historia

Tradycje amatorskiego ruchu teatralnego w Korczy sięgają roku 1920, kiedy to działacze miejscowego stowarzyszenia Perparimi (Postęp) zaprezentowali sztukę Fe dhe kombesi (Wiara i narodowość) Kristo Floqiego^[1].

Po II wojnie światowej bardzo aktywne było w Korczy środowisko aktorów-amatorów. W 1951 dołączyła do nich grupa dziesięciu aktorów zawodowych, tworząc pierwszą scenę profesjonalną w Korczy. Część aktorów działała już w latach 30. w ruchu amatorskim (Vangjel Grabocka, Dhimitёr Trajçe, Aleko Skali). Do nich dołączyli przedstawiciele młodszego pokolenia - Pandi Raidhi, Krisanthi Kotmilo, Antoneta Vodica, Qefsere Trako i Vani Trako. Pierwszym reżyserem korczańskiego zespołu został Sokrat Mio, a jego brat Vangjush - pierwszym scenografem. Pierwszą sztuką wystawioną na deskach teatru był dramat Rozłam (Разлом) Borisa Ławrieniowa. W pierwszych latach w repertuarze teatru dominowały komedie, a także klasyka (Molier, Gogol). W 1956 zespół zaprezentował po raz pierwszy sztukę albańską - Kwiat pamięci (Lulja e kujtimit) Foqiona Postoliego^[1].

W 1960 głównym reżyserem teatru został absolwent moskiewskiej GITIS - Piro Mani. Dzięki niemu w repertuarze pojawiły się sztuki Arthura Millera i George'a Bernarda Shawa. Zmiana repertuaru przyniosła zespołowi z Korczy w latach 1962-1964 nagrody na Festiwalu Teatru Albańskiego w Tiranie. Katastrofalną datą w dziejach teatru był rok 1969. Dramat Szare plamy (Njollat e murme) Minusha Jero, wystawiony przez zespół z Korczy został skrytykowany przez władze partyjne, a ofiarą czystki padł reżyser Mihallaq Luarasi i grupa aktorów^[1].

W latach 90. wskutek problemów finansowych liczebność zespołu uległa zmniejszeniu, a w repertuarze pojawiały się głównie komedie i farsy. Od 2000 teatr w Korczy organizuje międzynarodowy festiwal teatralny, na którym prezentowane są sztuki komediowe. Obecnie w skład zespołu wchodzi 24 osoby, w tym 12 aktorów. Obecny budynek teatru, wzniesiony w 1971 znajduje się w centrum miasta, przebudowany w 2016 może pomieścić 500 widzów. Dyrektorem teatru od 2006 jest aktorka Zamira Kita.

Od 2014 w budynku teatru odbywa się coroczny międzynarodowy festiwal komediowy KOKO Fest. W czerwcu 2020 z uwagi na epidemię COVID-19 Teatr Andon Zako Çajupi wystawiał swoje spektakle w plenerze, na dziedzińcu Muzeum Edukacji w Korczy. Pierwszą sztuką, którą zaprezentowano publiczności w internecie była komedia “Pas vdekjes" Andona Zako Çajupiego^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
• Historiku i Teatrit A. Z. Çajupi. [dostęp 2013-02-20].