Teatr Nowy w Łodzi

Teatr Nowy w Łodzi

Neon teatru przy ul. Więckowskiego
Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi
Typ teatru	dramatyczny
Założyciel(e)	Grupa Młodych Aktorów, Kazimierz Dejmek
Kierownictwo artystyczne	Dorota Ignatjew (od 2021-02-15)
Data powstania	1949 rok
Państwo	Polska
Lokalizacja	ul. Zachodnia 93 90-402 Łódź
Spektakle	Brygada szlifierza Karhana Biedermann i podpalacze
Nagrody
Położenie na mapie Łodzi Teatr Nowy w Łodzi
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Teatr Nowy w Łodzi
Położenie na mapie województwa łódzkiego Teatr Nowy w Łodzi
51°46′22″N 19°27′08″E/51,772683 19,452265
Strona internetowa teatru
Strona w bazie e-teatr.pl

Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi – łódzki teatr dramatyczny działający od 1949 roku.

Od 15 lutego 2021 roku dyrektorem naczelnym i artystycznym teatru jest Dorota Ignatjew, stając się następczynią Macieja Wojtyszki^[1][2].

Historia teatru

Józef Pilarski i Halina Jabłonowska w sztuce Brygada Szlifierza Karhana, Teatr Nowy w Łodzi (1950)

Budynek teatru otworzono 1 września 1912 i funkcjonował wówczas jako Teatr „Scala”. Wybudował go adwokat Stefan Kobyliński przy udziale Eugeniusza Gundelacha. Do roku 1933 teatr był wynajmowany zespołom żydowskim i teatrzykom variété. W 1933 roku w budynku siedzibę znalazł Teatr Miejski. Podczas okupacji niemieckiej Łodzi, w styczniu 1940 roku, rozpoczął działalność niemiecki Theater zu Litzmannstadt, którego główną siedzibą po rozbudowie gmachu miał zostać dawny Teatr Miejski. Prace przerwano w roku 1942, a przed wyzwoleniem pożar strawił część budowli^[3].

W roku 1947 budynek przekazano Towarzystwu Społeczno-Kulturalnemu Żydów z przeznaczeniem na siedzibę Teatru Żydowskiego. Tuż przed oddaniem do użytku został tu również przeniesiony zespół Teatru Nowego, a wspólna inauguracja teatrów odbyła się 4 lutego 1951. Oba zespoły dzieliły budynek do roku 1955, kiedy to Teatr Żydowski został przeniesiony do Warszawy. Pozostałością po czasach gdy w budynku działały dwie instytucje teatralne są dwa oddzielne wejścia od ul. Więckowskiego, oddzielne kasy i gabloty na afisze (zachodnie wejście – czynne współcześnie – do Teatru Nowego, a wschodnie – nieczynne – do Teatru Żydowskiego). W latach 1954–1966 prezentowano tu również spektakle Opery Łódzkiej^[3].

Zespół Teatru Nowego powstał z inicjatywy młodych wychowanków łódzkiej szkoły teatralnej Leona Schillera, którzy za cel postawili sobie stworzenie współczesnego wojującego teatru politycznego oraz wychowanie socjalistycznego człowieka^[4]. Inauguracją działalności zespołu była premiera sztuki Vaška Káňi – Brygada szlifierza Karhana w dniu 12 listopada 1949, w tłumaczeniu Heleny Walickiej i zespołowej reżyserii pod kierunkiem Jerzego Merunowicza^[5]. W roli tytułowej wystąpił Józef Pilarski, w pozostałych rolach grali m.in.: Kazimierz Dejmek, Wacław Kowalski, Bohdana Majda, Gustaw Lutkiewicz, Barbara Rachwalska, Janusz Warmiński, Józef Łodyński, Janusz Kłosiński^[6]. Początkowo zespół Teatru Nowego działał w gmachu „Domu Żołnierza” przy ul. Daszyńskiego 34 (dziś ul. Tuwima). Pierwotny zespół wyłonił się, z pracującej nad metodą Stanisławskiego, Grupy Młodych Aktorów^[4], do której należeli Kazimierz Dejmek, Dobrosław Mater, Tadeusz Mierzejewski, Janusz Warmiński, Jerzy Merunowicz, Stanisław Łapiński, Barbara Rachwalska, Bronisława Bronowska, Józef Pilarski, Wojciech Pilarski, Tadeusz Minc i Andrzej Wydrzyński.

W roku 1957, w budynku dawnego magazynu kostiumów Teatru Żydowskiego, utworzono Małą Scenę, którą po przebudowie w latach 1958–1960 nazwano Małą Salą. W latach 1993–1998 przeprowadzono generalny remont budynków teatru^[3].

Uhonorowanie

Zarządzeniem prezydenta RP Bolesława Bieruta z 17 lutego 1950 Państwowemu Teatrowi Nowemu w Łodzi został nadany Order Sztandaru Pracy II klasy za wysoki poziom artystyczny i ideologiczny^[7].

14 stycznia 2008 roku teatr otrzymał imię swojego pierwszego dyrektora i założyciela – Kazimierza Dejmka^[8], a w 2019 roku Minister kultury i dziedzictwa narodowego, Piotr Gliński, nadał teatrowi Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” z okazji 70-lecia istnienia^[9].

Sceny Teatru Nowego

• Duża Sala (ul. Więckowskiego 15) posiada dwupoziomową, klimatyzowaną widownię mogącą pomieścić 380 widzów, obrotową scenę z systemem zapadni, fosę dla orkiestry oraz nowoczesny sprzęt nagłaśniający i oświetleniowy.
• Mała Sala (ul. Zachodnia 93) ma charakter studyjny i eksperymentalny. Nie ma w niej podziału na widownię i scenę. Na widowni może zasiąść od 100 do 150 osób.

Zespół aktorski w sezonie 2018/2019

Mała Sala; ul. Zachodnia

Osoby współpracujące z teatrem

Nie-Boska komedia, inscenizacja Bohdan Korzeniewski, scenografia Józef Szajna, 1959

Przypisy

Bibliografia

• Michał Bujanowicz: Teatr Nowy im. Kazimierza Dejmka w Łodzi. [w:] Teatry i grupy teatralne [on-line]. culture.pl. [dostęp 2012-08-11].