Teatr Polskiego Radia
 Zygmunt Kęstowicz podczas nagrania odcinka słuchowiska „W Jezioranach”; 1975 rok | |
| Typ teatru | |
|---|---|
| Założyciel(e) | Mikołaj Alojzy Kaszyn |
| Kierownictwo artystyczne | |
| Data powstania | 1925 rok |
| Państwo | |
| Lokalizacja | ul. Z. Modzelewskiego 59, |
| Nagrody | Złote Berło |
| Strona internetowa teatru | |
Teatr Polskiego Radia – instytucja działająca w ramach Polskiego Radia, która zajmuje się produkcją i emisją słuchowisk według oryginalnych scenariuszy i adaptacji radiowych dramatów scenicznych, powieści, reportaży, poezji.
Historia
29 listopada 1925 miała miejsce premiera pierwszego słuchowiska w historii Teatru Polskiego Radia Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego, która była nadana na żywo[1]. Reżyserem tej adaptacji był Mikołaj Alojzy Kaszyn – ówczesny kierownik programowy.
Współcześnie słuchowiska teatralne emitowane są najczęściej w Programie 1 i Programie 2 (audycja „Wieczór ze słuchowiskiem”), rzadziej w Programie 3 Polskiego Radia[2].
W latach 1947–1948 kierownikiem Teatru Polskiego Radia w Warszawie był Bronisław Dardziński, który od roku 1945 do 1948, a następnie od 1949 do 1950 był głównym reżyserem w tej redakcji. Po 1956 roku powstała tzw. polska szkoła słuchowiska czy też dramaturgii radiowej, której rozwój stymulowali kierujący redakcją w latach 1956-1961 Janusz Warnecki, a od 1969 do 1976 Zdzisław Nardelli. W latach 1977-1986 redakcją kierował Juliusz Owidzki[3]. Od roku 1986 do 1991 dyrektorem Teatru Polskiego Radia był Henryk Rozen.
Od 1988 roku Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia przyznaje corocznie Wielki Splendor – nagrodę dla aktora/aktorki „za wybitne kreacje w słuchowiskach oraz twórczy wkład na rzecz rozwoju i umacniania rangi radia artystycznego w Polsce”[4][5]. Okazjonalnie przyznawany jest też Honorowy Wielki Splendor za całokształt dorobku twórczego w dziedzinie reżyserii, pisarstwa radiowego lub kompozycji muzycznej[5].
W 1992 kierownikiem artystycznym został Janusz Kukuła.
Od 2001 w Sopocie odbywa się Festiwal Teatru Polskiego Radia i Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”, podczas którego prezentowane są najlepsze słuchowiska oraz spektakle telewizyjne[6]. Podczas festiwalu przyznawana jest Wielka Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji[7].
W 2007 kierownikiem literackim został Krzysztof Sielicki i zajmował to stanowisko do 2020 r. W 2020 r. kierownikiem literackim została Marta Rebzda.
Od 2010 Teatr Polskiego Radia wraz z Programem I przyznaje nagrody Arete za debiut aktorski oraz Don Kichot za debiut reżyserski[8] a od 2015 jest także przyznawana nagroda Amadeusz za debiut kompozytorski oraz nagroda Talanton za debiut dramaturgiczny.
Nagrody
- laureat Kuźni Mistrzów Mowy Polskiej (19 września 2011)[8][9].
- Złote Berło przyznawaną przez Fundację Kultury Polskiej i Bank Milennium.Kapituła doceniła instytucję „za konsekwencję w prezentowaniu najwybitniejszych osiągnięć polskiego i międzynarodowego dramatopisarstwa; troskę o zachowanie piękna języka polskiego; twórczą i inspirującą obecność w życiu wielu pokoleń radiosłuchaczy; kształtowanie gustów i rozwijanie wyobraźni milionów Polaków” (30.11.2015)[10]. Nagrodę wręczono w Studiu im. W. Lutosławskiego[11].
Teatr Polskiego Radia kilkakrotnie otrzymał nagrody Prix Italia w kategorii słuchowisk[12].
Słuchowiska Teatru Polskiego Radia były także wyróżniane także na innych międzynarodowych festiwalach sztuki radiowej[12], m.in.:
- III nagroda za słuchowisko dla dzieci i młodzieży „O mieście, które chciało być sławne” Katarzyny Ciążyńskiej na Festiwalu OIRT Suzdal`90
- wyróżnienie na Festiwalu Prix Futura`91 za spektakl „Za drutami był las” Waldemara Modestowicza i Ryszarda Wołągiewicza
- nagroda za scenariusz na Festiwalu Ostankino Prize’94 za „Samolot” Jerzego Górzańskiego
- nagroda główna Ostankino Prize`96 za „Balkon przy głównej ulicy” Andrzeja Mularczyka
- nagroda za oryginalny scenariusz na Festiwalu Prix Ex Aequo Bratysława`98 za „Trzy razy smok” Jana Warenyci
- Grand Prix VI Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Radiowej Prix Marulić, Hvar 2002 za spektakl „Prosta i prawdziwa historia o Każdym. Komedia o śmierci”
- Prix Europa (w Berlinie) 2013 dla najlepszego słuchowiska europejskiego dla Krzysztofa Czeczota (autor i reżyser) za słuchowisko „Andy”
- UK International Audio Drama Festival 2022 (w Canterbury)[13]1-sza nagroda za słuchowisko "Pozwól, że ci opowiem" Marty Rebzdy w reż. Waldemara Modestowicza.
Zobacz też
- Muzeum Teatru Polskiego Radia w Baranowie Sandomierskim
Przypisy
- ↑ Justyna Berger: Teatr mój słyszę ogromny… Historia Teatru Polskiego Radia. Część I – Początki. polskieradio.pl, 2011-04-30. [dostęp 2014-01-04].
- ↑ Joanna Bachura, Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe, Toruń 2012, s.486, ISBN 978-83-7780-332-5.
- ↑ Owidzki Juliusz, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2020-12-18].
- ↑ Splendory 2011 wręczone. polskieradio.pl. [dostęp 2012-02-06].
- ↑ a b Polskie Radio : Teatr : Nagrody. Polskie Radio Online. [dostęp 2010-11-16].
- ↑ Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa i inni, Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej, Toruń 2012, s.497, ISBN 978-83-7611-822-2.
- ↑ Zapraszamy na XI Festiwal 'Dwa Teatry – Sopot 2011'. polskieradio.pl, 2011-05-27. [dostęp 2012-02-06].
- ↑ a b Inauguracja sezonu teatralnego w Programie I. [dostęp 2012-02-06].
- ↑ Nagrody Teatru Polskiego Radia (galeria). polskieradio.pl. [dostęp 2012-02-06].
- ↑ "Złote Berło" dla Teatru Polskiego Radia. "Pokazano, że jesteśmy ważną instytucją w kulturze", RDC [dostęp 2016-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07] (pol.).
- ↑ Aktualności, www.fundacjakulturypolskiej.pl [dostęp 2016-06-12].
- ↑ a b Teatr Polskiego Radia. teatry.art.pl, 2006-09-28. [dostęp 2012-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-21)].
- ↑ Festival 2022 - UK International Radio Drama Festival [dostęp 2022-04-15] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Teatr – polskieradio.pl
- słuchowiska Teatru Polskiego Radia w NINAtece Narodowego Instytutu Audiowizualnego
- wybrane artykuły z Dziennika Teatralnego:
- Łastowiecki: Rok 2011 w Teatrze Polskiego Radia, 10 stycznia 2012
- Anna Szymonik: Teatr z misją. O Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji, 28 lutego 2012
| Programy ogólnopolskie i dla zagranicy |
| ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rozgłośnie regionalne |
| ||||||
| Stacje miejskie i lokalne |
| ||||||
| Lokalne rozgłośnie tematyczne | |||||||
| Chóry i orkiestry |
| ||||||
| Inne podmioty należące lub powiązane | |||||||
| Serwisy internetowe |
|
Media użyte na tej stronie
Logotyp Polskiego Radia SA, wersja z 2017 roku
Autor: Krzysztof Sielicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wojciech Pszoniak w studiu Teatru Polskiego Radia, 19 października 2008. Słuchowisko w 2 częściach
premierowa emisja: 5 i 11 listopada 2008 Nagranie słuchowiska "Dziady" wg A.Mickiewicza w reż. Pawła Łysaka. Adaptacja i układ tekstu: Paweł Łysak, Piotr Sztarbowski Reżyseria: Paweł Łysak; realizacja akustyczna: Tomasz Perkowski; kompozytor: Paweł Mykietyn; oprac muzyczne: Renata Baszun Na zdjęciu: Barbara Wysocka (Dziewczyna) Wojciech Pszoniak (Starzec)
Paweł Łysak - reżyser; Fot. Krzysztof SielickiZygmunt Kęstowicz, aktor. Fotografia portretowa pochodząca z archiwum Grażyny Rutowskiej.
Autor: Krzysztof Sielicki, Licencja: CC BY 3.0
Nagranie słuchowiska według sztuki Tadeusza Różewicza ,,Białe małżeństwo", Teatr Polskiego Radia, październik 2011, reż. W.Modestowicz.