Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim

Teatr im. Juliusza Osterwy
w Gorzowie Wielkopolskim
Ilustracja
Budynek Teatru im. Juliusza Osterwy
w Gorzowie Wielkopolskim (2011)
Typ teatruteatr dramatyczny
Założyciel(e)Henryk Barwiński
Kierownictwo
artystyczne
Jan Tomaszewicz
(od 2002 roku)
Data powstania5 stycznia 1946
4 listopada 1960
Państwo Polska
Lokalizacjaul. Teatralna 9,
66-400 Gorzów Wielkopolski
Położenie na mapie Polski
52,732222°N 15,247778°E/52,732222 15,247778
Strona internetowa teatru
Strona w bazie e-teatr.pl

Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskimteatr dramatyczny istniejący od 1946 roku.

Historia

Budynek Teatru wzniesiony został w 1873 roku. Projektant i budowniczy obiektu są nieznani. W 1886 roku na zapleczu sceny wzniesiono teatr letni (później rozebrany i przeniesiony do Lubniewic). Przedstawienie inaugurujące działalność teatru odbyło się w 1886 roku. W niezmienionym stanie teatr przetrwał do czasów I wojny światowej, kiedy został częściowo zniszczony[1].

Inauguracja Miejskiego Teatru odbyła się 5 stycznia 1946, nadano mu imię Józefa Korzeniowskiego, jako że pierwszą wystawiono sztukę tego autora pt. Stary kawaler[2]. Odtwórcą roli tytułowej był dyrektor teatru – Henryk Barwiński. Rok 1946 obfitował w premiery, ale jego sytuacja finansowa była niepewna i na początku 1947 przerwano działalność. Wznowiono ją się 18 października 1947 premierą Dam i huzarów Aleksandra Fredry pod nową dyrekcją Aleksandra Gąssowskiego i z nowym patronem[3]. Teatr nazywał się wówczas Teatrem Miejskim Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy[4].

Od września 1948 rozwiązano Teatr Miejski i stał się on filią Państwowego Teatru Polskiego w Poznaniu[5], którym kierował wówczas Wilam Horzyca, a obowiązki kierownika literackiego pełnił Stanisław Hebanowski (1948-1959). Gorzowska scena pozostała filią Teatru Polskiego do 4 listopada 1960[6], gdy odbyła się premiera Balladyny Juliusza Słowackiego w Państwowym Teatrze im. Juliusza Osterwy, dając tym samym podwaliny stałej instytucji kultury[7].

Bardzo ważna była dyrekcja Ireny Byrskiej (1963-66)[7], która wraz z mężem Tadeuszem przenosiła idee teatru Juliusza Osterwy tworząc ambitny teatr z dala od centrów kulturalnych. W tym okresie kierownikiem literackim byli kolejno Zdzisław Najder i Zbigniew Herbert[8], współpracowali Antoni Uniechowski, Zbigniew Lengren, Władysław Krasnowiecki, Irena Górska-Damięcka, występowali m.in. Edward Lubaszenko, Bolesław Idziak i wielu innych. Obecnie Duża Scena teatru nosi imię Ireny i Tadeusza Byrskich[9].

Drugim ważnym okresem w historii Teatru Osterwy była dyrekcja Andrzeja Rozhina (1974-77)[7] twórcy o diametralnie odmiennych od Byrskich korzeniach i gustach artystycznych: stawiał na młodych, dawał przedstawienia gorące, nie pozwalał publiczności wygodnie siedzieć w fotelach. W Teatrze Osterwy w czasach Andrzeja Rozhina debiutowali: Bohdan Cybulski (reżyseria), Agnieszka Holland (reżyseria teatralna), Stanisław Syrewicz (muzyka ), Edward Lutczyn (scenografia), współpracowali: Krzysztof Knittel, Jan Sawka, Marcin Jarnuszkiewicz, gościli: Andrzej Wajda, Roman Szydłowski, Bohdan Korzeniewski, Julian Lewański, Józef Szajna, Lidia Zamkow, Leszek Herdegen, Artur Sandauer, Jan Paweł Gawlik, Stanisław Grochowiak[10].

Dyrektorzy

Przypisy

  1. Teatr Miejski im. Józefa Korzeniowskiego, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2017-02-09].
  2. Stary kawaler, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2017-02-09].
  3. Damy i huzary, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2017-02-09].
  4. Teatr Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2017-02-09].
  5. Teatr Ziemi Lubuskiej (filia Teatru Polskiego Poznań), [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2017-02-09].
  6. Balladyna, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (przedstawienia). [online] [dostęp 2017-02-09].
  7. a b c Teatr im. Juliusza Osterwy, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (teatry i zespoły teatralne). [online] [dostęp 2017-02-09].
  8. Zbigniew Herbert, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [online] [dostęp 2017-02-09].
  9. Wyborcza.pl, gorzow.wyborcza.pl [dostęp 2017-02-09].
  10. Teatr | Teatr im. Juliusza Osterwy, teatr-gorzow.pl [dostęp 2017-02-09] (pol.).

Media użyte na tej stronie