Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim

Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim
Budynek Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (2011)
Typ teatru	teatr dramatyczny
Założyciel(e)	Henryk Barwiński
Kierownictwo artystyczne	Jan Tomaszewicz (od 2002 roku)
Data powstania	5 stycznia 1946 4 listopada 1960
Państwo	Polska
Lokalizacja	ul. Teatralna 9, 66-400 Gorzów Wielkopolski
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim
52,732222°N 15,247778°E/52,732222 15,247778
Strona internetowa teatru
Strona w bazie e-teatr.pl

Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim – teatr dramatyczny istniejący od 1946 roku.

Historia

Budynek Teatru wzniesiony został w 1873 roku. Projektant i budowniczy obiektu są nieznani. W 1886 roku na zapleczu sceny wzniesiono teatr letni (później rozebrany i przeniesiony do Lubniewic). Przedstawienie inaugurujące działalność teatru odbyło się w 1886 roku. W niezmienionym stanie teatr przetrwał do czasów I wojny światowej, kiedy został częściowo zniszczony^[1].

Inauguracja Miejskiego Teatru odbyła się 5 stycznia 1946, nadano mu imię Józefa Korzeniowskiego, jako że pierwszą wystawiono sztukę tego autora pt. Stary kawaler^[2]. Odtwórcą roli tytułowej był dyrektor teatru – Henryk Barwiński. Rok 1946 obfitował w premiery, ale jego sytuacja finansowa była niepewna i na początku 1947 przerwano działalność. Wznowiono ją się 18 października 1947 premierą Dam i huzarów Aleksandra Fredry pod nową dyrekcją Aleksandra Gąssowskiego i z nowym patronem^[3]. Teatr nazywał się wówczas Teatrem Miejskim Ziemi Lubuskiej im. Juliusza Osterwy^[4].

Od września 1948 rozwiązano Teatr Miejski i stał się on filią Państwowego Teatru Polskiego w Poznaniu^[5], którym kierował wówczas Wilam Horzyca, a obowiązki kierownika literackiego pełnił Stanisław Hebanowski (1948-1959). Gorzowska scena pozostała filią Teatru Polskiego do 4 listopada 1960^[6], gdy odbyła się premiera Balladyny Juliusza Słowackiego w Państwowym Teatrze im. Juliusza Osterwy, dając tym samym podwaliny stałej instytucji kultury^[7].

Bardzo ważna była dyrekcja Ireny Byrskiej (1963-66)^[7], która wraz z mężem Tadeuszem przenosiła idee teatru Juliusza Osterwy tworząc ambitny teatr z dala od centrów kulturalnych. W tym okresie kierownikiem literackim byli kolejno Zdzisław Najder i Zbigniew Herbert^[8], współpracowali Antoni Uniechowski, Zbigniew Lengren, Władysław Krasnowiecki, Irena Górska-Damięcka, występowali m.in. Edward Lubaszenko, Bolesław Idziak i wielu innych. Obecnie Duża Scena teatru nosi imię Ireny i Tadeusza Byrskich^[9].

Drugim ważnym okresem w historii Teatru Osterwy była dyrekcja Andrzeja Rozhina (1974-77)^[7] twórcy o diametralnie odmiennych od Byrskich korzeniach i gustach artystycznych: stawiał na młodych, dawał przedstawienia gorące, nie pozwalał publiczności wygodnie siedzieć w fotelach. W Teatrze Osterwy w czasach Andrzeja Rozhina debiutowali: Bohdan Cybulski (reżyseria), Agnieszka Holland (reżyseria teatralna), Stanisław Syrewicz (muzyka ), Edward Lutczyn (scenografia), współpracowali: Krzysztof Knittel, Jan Sawka, Marcin Jarnuszkiewicz, gościli: Andrzej Wajda, Roman Szydłowski, Bohdan Korzeniewski, Julian Lewański, Józef Szajna, Lidia Zamkow, Leszek Herdegen, Artur Sandauer, Jan Paweł Gawlik, Stanisław Grochowiak^[10].

Dyrektorzy

Przypisy