Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu

Teatr im. Wilama Horzycy
w Toruniu

Gmach Teatru widziany od strony wschodniej
Typ teatru	dramatyczny
Data powstania	1904[1]
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Lokalizacja	Toruń, Plac Teatralny 1
Położenie na mapie Torunia Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
53°00′45,0000″N 18°36′12,9600″E/53,012500 18,603600
Strona internetowa teatru
Strona w bazie e-teatr.pl

Widownia teatru po remoncie, 2021 rok

Scena na Zapleczu

Rzeźby autorstwa Ernesta Hertera przedstawiające muzy stojące przed frontem teatru

Melpomena, muza tragedii

Terpsychora, muza tańca i pieśni

Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu – teatr dramatyczny z siedzibą w Toruniu, mający status wojewódzkiej instytucji kultury.

Lokalizacja

Budynek znajduje się w północnej części Zespołu Staromiejskiego, w bliskim sąsiedztwie Urzędu Marszałkowskiego i Urzędu Miejskiego. Część reprezentacyjna tego gmachu i główne wejście znajduje się przy Placu Teatralnym 1.

Historia

Budynek teatru (ówcześnie Teatru Miejskiego) oddano uroczyście do użytku 30 września 1904 roku. Zastąpił on gmach teatralny stojący niegdyś przy Rynku Staromiejskim. Nowy budynek został zaprojektowany przez znaną wówczas w całej Europie spółkę architektów wiedeńskich – Fellner & Helmer (twórców projektów budynków teatralnych m.in.: w Wiedniu, Augsburgu, Czerniowcach, Zagrzebiu, Budapeszcie, Segedynie, Cluju, Cieszynie, czy opery w Odessie). Początkowo widownia mogła pomieścić ok. 900 osób, na przestrzeni stu lat poddano ją jednak wielu korektom (lata 1934, 1956, 2000). W latach 1941-1942 uproszczono także fasadę utrzymaną w duchu eklektyzmu z elementami secesji (usunięto m.in. figury orłów wieńczących pylony flankujące ryzalit elewacji głównej, uproszczono detal). W roku 1995 oddano do użytku budynek zaplecza z małą sceną, zrealizowany według projektu toruńskiego architekta Czesława Sobocińskiego. Przed budynkiem stoją odsłonięte w roku 1909 posągi muz – Melpomene i Terpsychory autorstwa Ernsta Hertera^[2][3].

W pierwszych latach istnienia na deskach teatru grano jedynie repertuar niemieckojęzyczny. Wśród polskojęzycznej ludności ówczesnego Torunia mawiano nawet, iż „szanujący się Polacy tam nie chadzają”^[4]. Pierwszy polski sezon teatralny zainaugurowano w listopadzie roku 1920 przedstawieniem Zemsty Aleksandra Fredry, w obecności premiera Wincentego Witosa. W latach 1945-1948 zespołem teatralnym kierował Wilam Horzyca. W 2003 roku Teatr przeszedł gruntowny remont zarówno sceny, jak i widowni^[5]. W 2020 roku obiekt ponownie wyremontowano. W ramach tych prac wykonano m.in.: instalację klimatyzacji, wymianę foteli, podłóg i oświetlenia oraz przywrócono do użytku drugie piętro widowni, które od kilkudziesięciu lat było nieczynne^[6][7][8][9].

Teatr figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 180)^[10].

Festiwale

• Międzynarodowym Festiwalem Teatralnym „Kontakt” - pierwsza edycja festiwalu odbyła się w 1991 roku^[11]
• Festiwal Debiutantów Pierwszy Kontakt -  pierwsza edycja festiwalu odbyła się w maju 2011 roku^[12]

Aktorzy

• Małgorzata Abramowicz - od 1990
• Aleksandra Bednarz – od 2011
• Jarosław Felczykowski – od 1987
• Łukasz Ignasiński – od 2009
• Maria Kierzkowska – od 1989
• Paweł Kowalski – od 1993
• Anna Magalska – od 1994
• Zofia Melechówna - od 1958
• Tomasz Mycan – od 2002
• Niko Niakas – od 1983
• Ewa Pietras – od 1983
• Matylda Podfilipska – od 2003
• Maciej Raniszewski - od 2012
• Anna Romanowicz-Kozanecka – od 1980
• Julia Sobiesiak - od 2013
• Mirosława Sobik – od 2005
• Teresa Stępień-Nowicka – od 1978
• Paweł Tchórzelski – od 1985
• Jolanta Teska – od 1987
• Michał Marek Ubysz – od 1986
• Arkadiusz Walesiak - od 2012
• Agnieszka Wawrzkiewicz – od 1993
• Grzegorz Wiśniewski – od 1991
• Bartosz Woźny - od 2015^[13]

Dyrektorzy

Dyrektorzy teatru od 1945 roku^[14]:

Nagrody i wyróżnienia

• 2000 - Medal Za Zasługi dla Miasta Torunia na wstędze^[19]

Zobacz też

• Teatry w Toruniu
• Kultura w Toruniu
• Festiwale w Toruniu
• Turystyka w Toruniu

Przypisy

Bibliografia

• Marek Podlasiak, Z tradycji teatralnych Torunia, w: Teatr niemiecki w Polsce. XVIII-XX wiek, red. Karolina Prykowska-Michalak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008, s. 199–207. ISBN 978-83-7525-140-1
• Marek Podlasiak, Teatr niemiecki w Toruniu w latach 1904–1920, w: Teatr niemiecki w Polsce. XVIII-XX wiek, red. Karolina Prykowska-Michalak, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008, s. 209–228. ISBN 978-83-7525-140-1
• Marek Podlasiak, Deutsches Theater in Thorn. Vom Wander- zum ständigen Berufstheater (17.–20. Jahrhundert), LIT Verlag, (seria wydawnicza: Thalia Germanica, Band 10), Berlin 2008. ISBN 978-3-8258-1748-0
• Maska Toruńska Nr 2, listopad 1987
• Nowości (dziennik) 18.09.1990

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu
• Teatr Horzycy i historia teatru w Toruniu