Technicolor

Ten artykuł od 2012-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Marilyn Monroe w filmie Mężczyźni wolą blondynki, nakręconym w 1953 roku w Technicolorze

Technicolor – wczesny proces obróbki materiału światłoczułego dający w efekcie naturalny obraz kolorowy, stosowany w hollywoodzkich filmach od 1922 roku przez około 30 lat. Technika ta zapoczątkowana została przez firmę Technicolor Motion Picture Corporation z Bostonu w roku 1915. Znany i doceniany za intensywność i nasycenie kolorów, wykorzystywany był głównie przy produkcji musicali (jak np. Deszczowa piosenka, Mężczyźni wolą blondynki czy Czarnoksiężnik z Oz), filmów kostiumowych (Przygody Robin Hooda) i animowanych (Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków).

Technicolor powstawał z trzech czarno-białych negatywów naświetlanych przez system kolorowych (zielony, czerwony i niebieski) filtrów (tzw. II proces). Jego przewagą nad wcześniejszymi metodami przedstawiania koloru była możliwość wyświetlania na standardowych projektorach oraz ekonomiczna zależność prędkości i jakości uzyskania filmu. Obecnie uznaje się, że system Technicolor doskonale archiwizuje kolorowy materiał światłoczuły.

Technicolor był najdroższą technologią w historii kinematografii z powodu konieczności używania wielkich i nieporęcznych kamer naświetlających trzy taśmy filmowe jednocześnie, ze względu na konieczność używania bardzo mocnego sztucznego oświetlenia na planie filmowym i z powodu kosztownego i długotrwałego procesu produkcji barwnej taśmy filmowej do projekcji kinowej na podstawie naświetlonych już trzech taśm. Same kamery były tak kosztowne i skomplikowane w obsłudze, że twórcy filmowi mogli je tylko wynajmować wraz ze sztabem specjalistów od filmowania w kolorze.

Pierwszym w historii filmem kolorowym w technice pionierskiej tzw. dwutaśmowej Technicolor jest film przygodowy, amerykański Toll of the Sea z 1922 roku, natomiast pierwszym w historii kina filmem kolorowym z naturalnymi barwami stosowanymi do dzisiaj, umożliwiającym projekcję bez redukcji kolorów, jest musical produkcji USA Kot i skrzypce z 1934 roku zrealizowany w technologii tzw. trójtaśmowej Technicolor, aczkolwiek sama sekwencja barwna w tym pełnometrażowym 88 minutowym filmie trwa tylko 4 minuty.

Czołówka kreskówki Walta Disneya Kaczor Donald zrealizowanej w Technicolorze. Wiele kreskówek amerykańskich lat 30. i 40. wyprodukowano w tej technice.

W 1937 roku powstał pierwszy pełnometrażowy amerykański kolorowy i dźwiękowy film fabularny zaliczany do komedii pod tytułem Nothing Sacred. Ten nowatorski film, gdzie wszystkie sceny zarówno statyczne jak i dynamiczne, wewnątrz jak i na zewnątrz sfilmowano w kolorze jako jeden z pierwszych filmów barwnych zrekonstruowano cyfrowo w 1999 roku w wysokiej rozdzielczości i zgodnie z prawem udostępniono za darmo w domenie publicznej w internecie. Film zalicza się do nielicznych przeprowadzonych rekonstrukcji cyfrowych przedwojennych filmów barwnych.

Jeden z pierwszych polskich filmów kolorowych nakręcił w 1937 roku inżynier Tadeusz Jankowski^[1]. To film dokumentalny 10 minutowy na taśmie marki Agfa pod tytułem Wesele księżackie w Złakowie Borowym przedstawiający tańce łowickie na wsi. Dzieło zostało pokazane i nagrodzone na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 r. Film zachował się w zbiorach warszawskiego Muzeum Etnograficznego. Tuż przed II wojną światową w 1938 roku polski reżyser Romuald Gantkowski wraz z Ewą Curie nakręcili na taśmie marki Kodak 37 minutowy kolorowy film dźwiękowy The land of my mother na temat Polski, jej miast, historii i kultury. Film został pokazany i nagrodzony na Wystawie Światowej w Nowym Jorku w 1939 r. Dzieło zachowało się do dzisiejszych czasów.

Pierwszy fabularny film kolorowy w historii Polski to Przygoda na Mariensztacie z 1953 roku nakręcony na radzieckiej taśmie Sovcolor wzorowanej na niemieckiej taśmie Agfa wynalezionej w 1936 r.

Ostatni film nakręcony w technologii Technicolor to Foxfire z 1955 roku. Później w kinematografii na całym świecie używano już tylko pojedynczej kolorowej taśmy filmowej Kodak Kodachrome wynalezionej w 1935 roku, a używanej wcześniej głównie w fotografii.

Pierwszy film w kolorze

Najstarszą znaną technologię wytwarzania barwnych filmów małoobrazkowych stworzył już w 1899 roku polski wynalazca Jan Szczepanik zwany „galicyjskim Edisonem”^[2]. Polski wynalazca użył w niej czarno-białego filmu oraz trzech filtrów w kolorach czerwonym, zielonym oraz niebieskim. Szczepanik nakręcał tą metodą filmy i dokonywał ich prezentacji podczas demonstracji wynalazku w Niemczech oraz Szwajcarii^[3]. System został dopracowany w latach 1918–1925 i był wysoko ceniony za bliskie realizmowi oddawanie kolorów. Technika ta została wykorzystana później z zastosowaniem filmu do fotografii przez znane firmy Kodak (1928) oraz Agfa (1932)^[3].

Klatka z odnalezionego filmu autorstwa Edwarda Raymonda Turnera (1902)

W 2012 roku, w Narodowym Muzeum Mediów w Bradford w Wielkiej Brytanii odnaleziono najstarszy na świecie kolorowy film, pochodzący z 1902 roku. Nakręcił go Edward Raymond Turner z Londynu. Film przedstawia dzieci Turnera, bawiące się w ogrodzie ich domu w Hounslow. Urządzenie, za pomocą którego film jest kolorowy, Turner opatentował już w marcu 1899 roku, a rolka filmu ma bardzo niestandardowy format, nieco ponad 38 mm^[4]. Technika, którą zastosował Turner, była bardzo pracochłonna, polegała na przepuszczeniu pojedynczej klatki filmowej tylko przez jeden z trzech filtrów (który każdy był w innym kolorze – zielony, niebieski i czerwony), na przemian, tak, że każda z klatek zawierała tylko 1/3 informacji o kolorze filmu^[5].

Przypisy