Teignmouth

Teignmouth

Widok od strony kolei
Herb
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Hrabstwo	Devon
Dystrykt	Teignbridge
Populacja (2001) • liczba ludności	15 116
Nr kierunkowy	01626
Kod pocztowy	TQ14
Położenie na mapie Devonu Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right, CC BY-SA 3.0 Teignmouth
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Teignmouth
Położenie na mapie Anglii Teignmouth
50°33′N 3°29′W/50,550000 -3,483333
Strona internetowa
Portal Wielka Brytania

Teignmouth (IPA: /ˈtɪnməθ/) – miasto położone na północnym brzegu estuarium rzeki Teign w południowym Devon, w Anglii. W XVIII wieku zmieniło się z małego portu rybackiego w znaną miejscowość wypoczynkową, aby rozwijać się dalej po otwarciu linii kolejowej South Devon Railway 30 maja 1846.

Historia

Zachodnia część miasta (poza pubem Jolly’ego Sailora) została zniszczona przez pożar podczas krótkotrwałej inwazji wojsk francuskich w roku 1690, zresztą ostatniej w historii inwazji na Anglię (jednak nie ostatnią na Wielką Brytanię – w 1797 Francuzi zaatakowali Carreg Gwastad w walijskim hrabstwie Pembrokeshire). French Street, wraz ze znajdującym się tam muzeum, jest pamiątką po tamtych wydarzeniach.

Transport

Port

Port w Teignmouth w 1827 roku

Port, istniejący od XIII wieku, jest ciągle aktywny; głównie handluje się tu gliną, drewnem oraz różnego rodzaju ziarnem, jest to także przystań dla wielu jachtów oraz żaglówek. Stąd wysłano pochodzący z kamieniołomów koło Haytor granit do budowy London Bridge; płynął on kanałem Stover i rzeką Teign aż do portu w New Quay, zbudowanego właśnie dla handlu granitem w latach 1821–1825.

Old Quay zostało sprzedane George’owi Hennetowi w roku 1850 i stało się centrum jego sieci handlowej. Rok wcześniej Old Quay zostało włączone do South Devon Railway.

Shaldon Bridge

Oryginalny most, podparty 34 drewnianymi łukami i mierzący 1671 stóp (ok. 550 m) został otwarty 8 czerwca 1827 roku. Most Shaldon lub Teignmouth nad ujściem Teign, prowadzący do Shaldon i Torquay, był w owych czasach najdłuższym mostem drewnianym w Anglii. Po jego dwukrotnym częściowym zapadnięciu się (w 1838 i 1893) został całkowicie odbudowany w roku 1931. Rada hrabstwa Devon wykupiła most od Shaldon Bridge Company dnia 28 października 1948 za sumę 90 tysięcy funtów i zniosła opłaty za przejazd.

Most spinający brzegi Teign istniał już za czasów rzymskich i podczas budowy Shaldon Bridge drewno pochodzące z dawnej konstrukcji zostało użyte do zrobienia stołu, który stanął w Lindridge House. Niestety został on zniszczony w pożarze, który wybuchł w budynku tuż przed jego przekwalifikowaniem na hotel w latach 60.

Kolej szerokotorowa opuszczająca Teignmouth (w tle most Shaldon i Ness), około 1854

Kolej

Stacja kolejowa w Teignmouth położona jest niedaleko centrum miasta; obsługuje połączenia z większością stacji w Devon, a nawet z Londynem.

Linia zbudowana przez Isambard Kingdom Brunela biegnie na kilkumilowym odcinku od Newton Abbot do Dawlish przez kamienisty pas wybrzeża pomiędzy morzem a wybrzeżem klifowym, kończy się zaś w Exeter. Część tej linii była oryginalnie przystosowana do kolei szerokotorowej (rozstaw osi 7 stóp i 1/4 cala); kolej ta pracowała systemem atmosferycznym, w którym para pompowana w regularnych odstępach czasu wytwarzała ciąg powietrza. Mechanizm ten jednak okazał się nieskuteczny i powrócono do normalnego napędzania parowego.

Odcinek między Teignmouth a Dawlish jest najdroższym w utrzymaniu fragmentem brytyjskiej sieci kolejowej. Great Western Railway opracował czterokrotnie dłuższą trasę biegnącą w głębi lądu, lecz rozpoczęcie II wojny światowej nie pozwoliło na zrealizowanie tego projektu.

Geografia

Połączenie z Shaldon, wsią położoną na przeciwległym brzegu, możliwe jest dzięki przeprawie promem przy samym ujściu bądź za pomocą mostu, leżącego trochę bardziej w górę rzeki.

W okolicy portu leży wyspa Salty, powstała w trakcie prac pogłębiających. Sieci na łososie są wciąż używane przez miejscowych, przede wszystkim w pobliżu Shaldon Bridge.

Kawał czerwonego piaskowca, zwany Ness (ang. cypel) jest najlepiej rozpoznawalnym symbolem miasta od strony morza.

Miasto partnerskie

• Perros-Guirec, Francja

Turystyka

Mimo znacznego spadku znaczenia turystyki w Teignmouth od czasów swej największej świetności w XVIII wieku, miasto wciąż przyjmuje dość dużą liczbę turystów, głównie zainteresowanych wypoczynkiem na plaży oraz zwiedzaniem okolicznego molo.

Ludzie w historii miasta

• Poeta John Keats spędził tu kilka tygodni, podczas których ukończył swój poemat „Endymion”.
• Wszyscy członkowie zespołu Muse pochodzą z Teignmouth.
• Charles Babbage (1791–1871), znany angielski matematyk, filozof analityczny, inżynier i naukowiec zajmujący się ideą programowalnego komputera, mieszkał tu przez kilka lat.
• Donald Crowhurst, biorący udział w konkursie „Sunday Times Golden Globe Race”, wyruszył z Teignmouth w skazaną na niepowodzenie podróż dookoła świata trimaranem o nazwie Teignmouth Electron, nadanej na cześć miasta i jego kompanii elektronicznej.
• Patrick Wolf napisał piosenkę o tytule „Teignmouth”, która trafiła na jego album Wind in the Wires.
• John Shore, Pierwszy Baron Teignmouth (5 października 1751 – 14 lutego 1834) był brytyjskim politykiem służącym w latach 1793–1797 w Indiach jako gubernator generalny.

Linki zewnętrzne

• Teignmouth (DMOZ.org). dmoz.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-21)].
• muzeum w Teignmouth
• Stowarzyszenie miast partnerskich Teignmouth