Tekstolit

Tekstolit – róg płyty o grubości 20 mm

Tekstolit (laminat bawełniano-fenolowy TCF, rezoteks, turbax, nowotex, tufnol) – epoksydowy materiał kompozytowy zawierający 40% polimerów i 60% innych tworzyw sztucznych wykorzystywany w przemyśle maszynowym i elektroenergetyce.

Tekstolit jest laminatem technicznym składającym się z nośnika – tkaniny bawełnianej i żywicy fenolowej (tworzywa duroplastyczne, chemo- lub termoutwardzalne). Tekstolit jest produkowany w postaci płyt, rur, prętów i wyprasek kształtowych. Może zawierać także inne nośniki np. tkaninę szklaną wówczas może być nazwany tekstolitem szklanym. Tekstolit ma zazwyczaj charakterystyczny brązowy kolor.

Cechuje się małą wrażliwością (jak na tworzywo sztuczne) na działanie podwyższonej temperatury – nie topi się i nie zmienia kształtów pod działaniem podwyższonych temperatur i znacznych nacisków (praktycznie brak „pełzania”). Dzięki swojej w pełni usieciowanej strukturze i zbrojeniu tkaniną jest bardzo wytrzymałym materiałem na naciski i uderzenia. Jego temperatura pracy ciągłej to 120 °C (tzn. przez 20 tys. godzin w tej temperaturze jego właściwości mechaniczne nie spadną poniżej 50% wartości początkowej – definicja ciepłoodporności tworzyw), ale chwilowo można go przegrzewać nawet do 180 °C[1].

Stosuje się go w przemyśle hutniczym i maszynowym jako materiał konstrukcyjny m.in. w łożyskach ślizgowych. Ma także zastosowanie w przemyśle elektrotechnicznym, jako elementy elektroizolacyjno-konstrukcyjne transformatorów olejowych i silników elektrycznych, a także aparatury rozdzielczej niskiego i średniego napięcia.

Laminat ten upowszechnił się w latach 30., wytwarzane z niego były koła zębate rozrządu samochodów takich marek jak: Borgward, Ford, Opel, Renault i Volvo[2] Również polskie samochody FSC Żuk, ZSD Nysa, Star 66 posiadały tekstolitowe koła rozrządu[3].

Dokładne parametry materiałów tekstolitowych w postaci laminatów określone są w normie EN60893-3.

Przypisy

  1. Tekstolit: pręty i płyty textolit, Szczel-Plast [dostęp 2022-03-30].
  2. Oldtimer MARKT, Sonderheft 21: Kaufberatung Von Alfa bis VW, VF Verlagsgesellschaft mbH, Mainz, 1998.
  3. KOŁO ROZRZĄDU TEKSTOLITOWE ŻUK, NYSA, www.polmozbyt-jelcz.pl [dostęp 2022-06-09].

Media użyte na tej stronie

Textolite.jpg
Autor: Zureks, Licencja: CC0
Tekstolit, płyta o grubości 20 mm