Tel Adaszim

Tel Adaszim

‏תל עדשים‎

Widok moszawu z powietrza
Państwo	Izrael
Dystrykt	Północny
Poddystrykt	Jezreel
Samorząd Regionu	Emek Jizre’el
Wysokość	105 m n.p.m.
Populacja (2013) • liczba ludności	1388
Położenie na mapie Izraela Tel Adaszim
32°39′19″N 35°18′04″E/32,655278 35,301111
Portal Izrael

Tel Adaszim (hebr. תל עדשים; ang. Tel Adashim) – moszaw położony w Samorządzie Regionu Emek Jizre’el, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu.

Położenie

Moszaw Tel Adaszim jest położony na wysokości od 90 do 105 metrów n.p.m. w północnej części intensywnie użytkowanej rolniczo dolinie Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Osada jest położona na niewielkim wzniesieniu, a okoliczny teren delikatnie opada w kierunku południowo-zachodnim. W odległości 2 km na północ od osady wznoszą się stoki masywu górskiego Hare Nacerat, który ciągnie się na północny wschód w kierunku do miasta Nazaret. Na wschód i południe od kibucu przepływa strumień Adaszim. W odległości 3,5 km na południowym wschodzie znajduje się masyw góry Giwat ha-More (515 m n.p.m.). W jego otoczeniu znajdują się miasta Nazaret i Afula, miasteczka Jafa an-Naserije, Iksal i Kefar Tawor, moszawy Balfurja i Kefar Gidon, kibuce Dawerat, Mizra i Ginnegar, oraz wioska komunalna Achuzzat Barak.

Tel Adaszim jest położony w Samorządzie Regionu Emek Jizre’el, w Poddystrykcie Jezreel, w Dystrykcie Północnym Izraela.

Historia

Tel Adaszim

Herb moszawu Tel Adaszim

(c) מצילומי יהודית גרעין-כל, CC BY 2.5

Wieża wodna w moszawie

Spichlerz w moszawie

(c) שרה ניפרבסקי Pikiwiki Israel, CC BY 2.5

Pola uprawne i szklarnie przy moszawie

(c) מצילומי יהודית גרעין-כל, CC BY 2.5

Pomnik poległych w wojnach

(c) מצילומי יהודית גרעין-כל, CC BY 2.5

Pomnik tańca w moszawie

Na początku XX wieku organizacje syjonistyczne zaczęły wykupywać pierwsze skrawki gruntów w Dolinie Jezreel (w owym czasie Palestyna była częścią Imperium Osmańskiego). Dzięki temu, w 1913 roku na zachodnim skraju doliny powstał niewielki przysiółek nazywany Tel Adas (hebr. תל עדש). Zamieszkały tu osoby związane z żydowską organizacją samoobrony Ha-Szomer. Zatrudniali się przy ochronie pastwisk oraz pól uprawnych żydowskich osad rolniczych w Dolnej Galilei. Wodę pitną otrzymywali od sąsiedniej wioski arabskiej Iksal. Podczas I wojny światowej byli prześladowani przez władze tureckie. Wszystkie trudności i doświadczenia doprowadziły do rozłamu wewnętrznego, w wyniku którego większość mieszkańców przeniosła się do kibucu Kefar Giladi w Górnej Galilei. W 1918 roku w przysiółku Tel Adas pozostały zaledwie dwie żydowskie rodziny^[1]. Tymczasem w wyniku wojny w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy w 1922 roku formalnie utworzyli na tym obszarze Mandat Palestyny. Stworzyło to warunki do rozwoju osadnictwa żydowskiego w Palestynie. W takich okolicznościach, w 1923 roku Żydowski Fundusz Narodowy postanowił rozbudować opuszczony przysiółek Tel Adas i utworzyć na jego miejscu nowy moszaw. Zamieszkała w nim grupa imigrantów, która przeszła wcześniejsze szkolenie rolnicze w moszawie Kefar Urijja. Było to 40 żydowskich rodzin, które przyjechały z Polski i Rosji. W ten sposób powstała rolnicza osada. W pierwszych latach swojego istnienia przechodziła poważne trudności gospodarcze. W latach 1929-1930 uprawy rolnicze zostały zniszczone przez myszy. Od czasu do czasu moszaw cierpiał z powodu kradzieży o aktów sabotażu ze strony Arabów z sąsiedniej wioski Iksal^[2]. Podczas arabskiego powstania w Palestynie (1936–1939) podpalono stogi siana przy moszawie^[3], a następnie usiłowano nałożyć zbiorowy haracz^[4]. W okresie tym część mieszkańców była zatrudniona przy ochronie linii kolejowej Doliny i ropociągu Mosul-Hajfa. Poszukując skutecznego rozwiązania narastającego konfliktu izraelsko-arabskiego w dniu 29 listopada 1947 roku została przyjęta Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181. Zakładała ona między innymi, że moszaw Tel Adaszim miał znaleźć się w granicach nowo utworzonego państwa żydowskiego^[5]. Arabowie odrzucili tę Rezolucję i dzień później doprowadzili do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. Na samym jej początku siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej zajęły pobliskie wioski i sparaliżowały żydowską komunikację w regionie. Dopiero działania podjęte podczas I wojny izraelsko-arabskiej w 1948 roku zabezpieczyły całą Dolinę Jezreel, umożliwiając dalszy rozwój żydowskiego osadnictwa. W latach 80. XX wieku moszaw znalazł się w głębokim kryzysie gospodarczym. Zmusiło to jego mieszkańców do przeprowadzenia restrukturyzacji i częściowej prywatyzacji. Wybudowano wówczas we wschodniej części moszawu nowe osiedle mieszkaniowe. Pojawienie się nowych mieszkańców pobudziło lokalną gospodarkę i pomogło w dalszym rozwoju moszawu^[6].

Demografia

Większość mieszkańców moszawu jest Żydami, jednak nie wszyscy identyfikują się z judaizmem. Tutejsza populacja jest świecka^[7][8]:

Gospodarka i infrastruktura

Gospodarka moszawu opiera się na intensywnym rolnictwie. Uprawy obejmują tradycyjne uprawy rolne oraz warzywa, zioła, oliwki i kwiaty. Dodatkowo hoduje się bydło mleczne i drób. Z firm produkcyjnych znajduje się tutaj zakład urządzeń hydraulicznych. Część mieszkańców dojeżdża do miejsc pracy poza moszawem. W moszawie jest przychodnia zdrowia, sklep wielobranżowy oraz warsztat mechaniczny.

Transport

Z moszawu wyjeżdża się na zachód na drogę nr 71, którą jadąc na południe dojeżdża się do kibucu Mizra oraz moszawów Kfar Gidon i Balfurja, oraz dalej do miasta Afula. Natomiast jadąc drogą nr 71 na północ dojeżdża się do skrzyżowania z drogą nr 73 prowadzącą na zachód do kibucu Ginnegar. Jadąc dalej na północ dojeżdża się do miasta Nazaret.

Edukacja i kultura

Moszaw utrzymuje przedszkole. Starsze dzieci są dowożone do szkoły podstawowej w kibucu Ginnegar, lub szkoły średniej w sąsiednim kibucu Mizra. W 1965 roku na południowy zachód od moszawu wybudowano kompleks szkolny Akademickiego College Emek Jizre’el. W tutejszym kampusie studiuje 3,5 tys. studentów^[9]. W moszawie jest ośrodek kultury z biblioteką, basen kąpielowy, sala sportowa i boiska^[10].

Turystyka

Na południe od moszawu wznosi się wzgórze Tel Adaszim (129 metrów np.m.) na którym zlokalizowane jest stanowisko archeologiczne. Znaleziono tu liczne artefakty z okresu perskiego, hellenistycznego, rzymskiego, bizantyjskiego i islamskiego. Spacerując po wytyczonej ścieżce można oglądać zidentyfikowane znaleziska archeologiczne. Wśród okolicznych pól przepływają strumienie, tworzące miejscami niewielkie zbiorniki wodne. Są to pozostałości dawnych bagien. Tutejsza woda nie jest jednak czysta, a zbiorniki nie nadają się do kąpieli^[11].

Osoby związane z moszawem

• Refa’el Etan - izraelski generał i polityk, wychowywał się i dorastał w moszawie.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie satelitarne Tel Adaszim. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (ang.).
• Mapa Tel Adaszim. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2012-12-11]. (hebr.).