Telcz
.jpg)
 Historyczne centrum miasta z lotu ptaka | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Kraj | |||||
| Burmistrz | Roman Fabeš | ||||
| Powierzchnia | 24,86 km² | ||||
| Wysokość | 514 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2012) • liczba ludności |
| ||||
| Kod pocztowy | 588 56 | ||||
| Tablice rejestracyjne | JI | ||||
Położenie na mapie kraju Wysoczyna  | |||||
Położenie na mapie Czech  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||
 49°11′N 15°28′E/49,183333 15,466667 | |||||
| Strona internetowa | |||||
Portal  Czechy | |||||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1992 |
Telcz (czes. Telč, niem. Teltsch) – XIV-wieczne, zabytkowe miasto w Czechach, w kraju Wysoczyna, w powiecie Igława na Morawach. Według danych z 1 stycznia 2012 powierzchnia miasta wynosiła 2486 ha, a liczba jego mieszkańców: 5602 osoby.
Ok. 10 km na płn.-wsch. (okolice wsi Pavlov) znajduje się źródła rzeki Dyja.
Demografia
| Rok | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1930 | 1950 | 1961 | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2003 | 2006 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba ludności[1] | 4 733 | 5 272 | 5 079 | 4 785 | 4 647 | 4 533 | 4 420 | 4 288 | 5 146 | 5 367 | 5 875 | 6 049 | 6 053 | 6 053 | 5 883 | 5 540 |
Historia
Pierwsza wzmianka pisemna o mieście pochodzi z 1315 roku. W 1339 Karol IV Luksemburski oddał miasto w ręce Jindřicha III, pana na Hradcu z rodu Witkowców w zamian za graniczny zamek Bánov. Witkowcy przyczynili się do jego znacznej rozbudowy. Po 1354 Menhart z Hradca zbudował zamek, kościół, mury miejskie oparte o umocnienia wodne oraz gotyckie stare miasto. Miasto uzyskało przywilej dorocznego jarmarku oraz prawo miecza. W 1386 pożar zniszczył zachodnią połowę zabudowy rynkowej razem z kościołem i ratuszem. W 1423 miasto prócz zamku zdobyli husyci pod wodzą Jana Hvězdy z Vícemilic. Z czasem miasto uzyskało kolejne przywileje: warzenia piwa oraz solny[2].
Miasto rozkwita od połowy XVI stuleciu dzięki Zachariaszowi z Hradca. Miasto i zamek zostało przebudowane z udziałem włoskich architektów. Powstał miejski wodociąg. Założono szpital, gildie, nowe stawy. Po bezpotomnej śmierci Zachariasza miejscowość przechodzi w 1604 we władanie Wilhelma Slawaty, męża dziedziczki Łucji Otylii. W czasie wojny trzydziestoletniej miasto znacznie ucierpiało, m.in. splądrowane w 1645 przez Szwedów[2].
W 1655 w mieście osadzono jezuitów, którzy zbudowali kościół Imienia Jezus (1667) oraz przebudowali część starych budowli. Pod ich auspicjami powstało łacińskie gimnazjum, szkoła muzyczna, apteka i obserwatorium meteorologiczne[2].
Po wygaśnięciu Slawatów od 1712 miasto przechodzi najpierw w ręce rodu Lichtenstein-Kastelkorn, a następnie jego dziedziców pieczętujących się podwójnym herbem Podstatský-Lichtenstein, w których władaniu pozostanie aż do 1945 roku[2]. Po powstaniu styczniowym w Telczu władze austriackie internowały polskich powstańców, którzy przekroczyli granice cesarstwa. Trzech z nim zmarło i zostało pochowanych na miejscowym cmentarzu. W 2018 odsłonięto upamiętniające ich tablice[3]. W 1898 roku przez miasto przechodzi kolej z Jihlavy do Schwarzenau w Dolnej Austrii[2].
W 1992 r. zabytkowe centrum miasta zostało zapisane na liście światowego dziedzictwa UNESCO.
Współpraca
Belp, Szwajcaria
Figeac, Francja
Rothenburg ob der Tauber, Niemcy
Šaľa, Słowacja
Waidhofen an der Thaya, Austria
Wilber, Stany Zjednoczone
Przypisy
- ↑ Historický lexikon obcí ČR 1869 - 2005 - 1. díl. Český statistický úřad, 2007-03-03. s. 568–569. [dostęp 2013-03-03]. (cz.).
- ↑ a b c d e Telc.cz: Historie. www.telc.eu. [dostęp 2022-04-09]. (cz.).
- ↑ Zmarli i internowani w Telczu Powstańcy Styczniowi upamiętnieni. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 18.09.2018. [dostęp 2022-04-09]. (pol.).
Linki zewnętrzne
| Kulturowe |
|
|---|---|
| Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Niemcami, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of the Czech Republic
.svg)
.svg)
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Herb Kraju Wysoczyzna
Autor: Adam Dziura, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Rynek w mieście Telč w Czechach
Flag of Vysočina Region
Autor: Afil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Vysocina Region in the Czech Republic
Telč z ptačí perspektivy