Telematyka

Telematyka – rozwiązania telekomunikacyjne, informatyczne i informacyjne oraz rozwiązania automatycznego sterowania dostosowane do potrzeb obsługiwanych systemów fizycznych – wynikających z ich zadań, infrastruktury, organizacji, procesów utrzymania oraz zarządzania – i zintegrowane z tymi systemami.

Termin telematyka należy do terminów, które powstają w wyniku postępu naukowego, w tym przypadku burzliwego rozwoju technik komunikacyjnych i informacyjnych.

Termin ten występuje zazwyczaj z przymiotnikiem określającym dziedzinę zastosowania, np.: telematyka transportu, telematyka medyczna, telematyka przemysłowa.

Systemy telematyczne wykorzystują różne urządzenia i programy komputerowe oraz systemy:

  • komunikacji elektronicznej, łączące poszczególne elementy systemu telematycznego (sieci rozległe, sieci lokalne, sieci telekomunikacji ruchomej, systemy satelitarne);
  • pozyskiwania informacji (czujniki pomiarowe, kamery wideo, radary);
  • prezentacji informacji dla administratorów systemu telematycznego (ekrany wielkoformatowe i dedykowane stanowiska operatorów systemu);
  • prezentacji informacji dla użytkowników systemu (sygnalizacja świetlna, systemy komunikacji radiowej i internetowej).

Najważniejszymi funkcjami systemów telematycznych jest operowanie informacją. Dotyczy to jej pozyskiwania, przetwarzania, dystrybucji wraz z transmisją i wykorzystaniem w różnorodnych procesach decyzyjnych. Systemy i aplikacje telematyczne są konstruowane do określonych procesów. Zarządzający systemem ustala priorytety działania, które powinny być zgodne z przyjętą polityką transportową. Operator systemu (jego właściciel lub podmiot, któremu powierzono tę funkcję) zajmuje się bieżącą obsługą systemu, uwzględniając przy tym priorytety działania przyjęte przez stronę zarządzającą.

W zależności od potrzeb, systemy telematyczne mogą usprawniać ruch na głównych ciągach komunikacyjnych (np. drogach tranzytowych przebiegających przez miasto), usprawniać ruch w ramach wybranego obszaru sieci drogowej objętego systemem (sterowanie obszarowe), jak również ułatwiać reagowanie na incydenty i utrudnienia drogowe.

Historia

Telematyka jest tłumaczeniem francuskiego słowa „telematique”, które zostało po raz pierwszy użyte przez Simona Norę i Alaina Minca w 1978 roku w raporcie dla rządu francuskiego[1]. Termin powstał przez połączenie dwóch słów: telekomunikacja oraz informatyka, a dotyczył głównie spraw związanych z przekazywaniem danych za pomocą technologii wykorzystywanych w telekomunikacji.

Przypisy

  1. ↑ Nora, S., Minc, A., L’Informatisation de la societe, Rapport a M. le President de la Republique, La Documentation Francaise, Paris, 1978 (fr.). 1978. [dostęp 2015-11-10].

Bibliografia

  • Kamiński T.: Wybrane zagadnienia Inteligentnych Systemów Transportowych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2019.
  • Nowacki G. (red.): Telematyka transportu drogowego, ITS, Warszawa 2008.
  • Mikulski J.: Advances in Transport Systems Telematics 2. Praca zbiorowa, monografia. Wydawnictwo Chair of Automatic Control in Transport, Faculty of Transport, Silesian University of Technology, Katowice 2007.
  • Mikulski J.: Advances in Transport Systems Telematics. Praca zbiorowa, monografia. Wydawnictwo Jacek Skalmierski Computer Studio, Katowice 2006.
  • Wydro K.B.: Telematyka – znaczenie i definicje terminu, „Telekomunikacja i techniki informacyjne”, nr 1-2, 2005.
  • Piecha J.: Rejestracja i przetwarzanie danych w telematycznych systemach transportu, praca zbiorowa, Monografia wydawnictwa Politechniki Śląskiej, Gliwice 2003.