Teleomorfa

Teleomorfa – płciowa postać rozwojowa (morfa) u grzybów. U wielu grzybów należących do workowców występują dwie postacie rozwojowe; anamorfa rozmnażająca się bezpłciowo i teleomorfa rozmnażająca się płciowo[1]. U podstawczaków zdarza się to bardzo rzadko[2].

Występowanie anamorfy i teleomorfy jest charakterystyczne dla niemal wszystkich grzybów pasożytniczych. Zazwyczaj anamorfa jest pasożytem i wytwarza bezpłciowo zarodniki zwane konidiami, zaś teleomorfa jest saprotrofem i w procesie płciowym wytwarza zarodniki w workach nazywane askosporami[2] lub w podstawkach znane jako bazydiospory.

W początkach badań nad grzybami często nie kojarzono z sobą stadium teleomorfy i anamorfy. Liczne są przypadki, że anamorfę i teleomorfę tego samego gatunku opisano pod różnymi nazwami jako dwa odrębne gatunki. Często bowiem rozwijają się one na innych częściach rośliny, a nawet na innych gatunkach roślin, w innym czasie i są niepodobne morfologicznie. W 2011 r. w Melbourne ustalono, że pierwszeństwo ma nazwa ustalona wcześniej (art. 59 International code of Nomenclature for algae, fungi, and plants)[3]. W ten sposób liczne dawniej odrębne gatunki grzybów stały się tylko synonimami. Często jednak nie udało się ustalić teleomorfy. W takim przypadku nazwa gatunkowa dotyczy anamorfy, jednak zazwyczaj jej taksonomia jest niepełna[2]. Często włączana jest do gromady workowców czy podstawczaków bez pośrednich jednostek taksonomicznych (klasa, rząd, rodzina), lub jej klasyfikacja jest niepełna – tzn. występują tylko niektóre jednostki taksonomiczne. Brakujące jednostki taksonomiczne są w Index Fungorum opisywane jako incertae sedis[4].

Grzyby, u których występuje zarówno anamorfa, jak i teleomorfa, to holomorfy[5].

Przypisy

  1. ↑ Janusz Błaszkowki, Mariusz Tadych, Tadeusz Madej, Przewodnik do ćwiczeń z fitopatologii, Szczecin: wyd. AR w Szczecinie, 1999, ISBN 83-87327-23-9.
  2. ↑ a b c Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Podstawy fitopatologii, t. 1, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2010, s. 255, ISBN 978-83-09-01063-0.
  3. ↑ McNeil J. Barrie F.R i inni, International code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (Melbourne Code) adopted by the Eighteenth International botanical Congress Melbourne, Australia 2011.
  4. ↑ Index Fungorum [dostęp 2014-09-02].
  5. ↑ Patrick R. Murray, Ken S. Rosenthal, Michael A. Pfaller, Mikrobiologia, Wrocław 2011.