Telescopium Herschelii

Telescopium Herschelii
Mapa gwazdozbioru
Nazwa łacińskaTelescopium Herschelii (Major / Minor)
Dopełniacz łacińskiTelescopii Herschelii (Majoris / Minoris)[1]
Skrót nazwy łacińskiejTHMa / THMi[1]
Charakterystyka
Najjaśniejsza gwiazda50 Aurigae (4,8m[2][3])
Gwiazdozbiory sąsiadujące
Ilustracja

Telescopium Herschelii (z łac. „Teleskop Herschela”) – historyczny gwiazdozbiór stworzony przez Maksymiliana Hella w 1789 roku dla uczczenia odkrycia Urana przez Williama Herschela w 1781 roku. Hell wprowadził z tej okazji na niebo dwa gwiazdozbiory, które opisał Tubus Hershelii Major („Wielki”) i Tubus Hershelii Minor („Mały”), mające reprezentować dwudziestostopowy (6,1 m) i siedmiostopowy (2,1 m) teleskop astronoma; ich wizerunki nie były jednak podobne do pierwowzorów, co wskazuje, że Hell nie widział osobiście instrumentów Herschela[3][1]. Gwiazdozbiory były ulokowane po dwóch stronach gwiazdy zeta Tauri, w pobliżu której został zaobserwowany Uran. Większy teleskop znajdował się pomiędzy obecnymi konstelacjami Rysia, Woźnicy i Bliźniąt, zaś mniejszy był wciśnięty między gwiazdozbiór Oriona i Byka[3]. Johann Bode w atlasie Uranographia z 1801 roku pominął mniejszą konstelację, poprawił pisownię nazwy większej na Telescopium Herschelii i, jako że kupował instrumenty od Herschela, zilustrował ją realistycznym wizerunkiem siedmiostopowego teleskopu[1][3]. Najjaśniejsza gwiazda tej konstelacji nosi współcześnie oznaczenie Flamsteeda 50 Aurigae[3]. Gwiazdozbiór ten pojawiał się w późniejszych atlasach nieba, ale szybko wyszedł z użycia, a gwiazdy zostały ponownie rozdzielone między sąsiadujące gwiazdozbiory[3][4][5].

Przypisy

  1. a b c d John C. Barentine: The Lost Constellations: A History of Obsolete, Extinct, or Forgotten Star Lore. Springer, 2015, s. 401. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  2. psi02 Aur w bazie SIMBAD (ang.)
  3. a b c d e f Telescopium Herschelii, Herschel’s telescope. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  4. Shane Horvatin: Telescopium Herschelii. Herschell’s Telescope (ang.). Michigan State University. [dostęp 2017-08-25].
  5. Telescopium Herschelii. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 414. ISBN 0-486-21079-0. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Taurus Poniatovii.PNG
Taurus Poniatovii (hand colored)
Bode herschelli.jpg
Telescopium Herschelii
Telescopium Hherschelii photograph labeled.jpg
Autor: Flo422, Licencja: CC BY-SA 3.0
Photograph of the constellation Telescopium Herschelii with constellations Gemini, Auriga and Perseus marked. (Photograph details: Canon S95, 15 s, f/2.0, ISO 3200, stack of 10 images)