Telkwice
| Artykuł | 53°57′46″N 19°12′54″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°54'N, 19°14'E |
| - błąd | 20822 m |
| Odległość | 3 m |
| przysiółek wsi | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Liczba ludności (2015) | 82 |
| Strefa numeracyjna | 55 |
| Kod pocztowy | 82-410[1] |
| Tablice rejestracyjne | GSZ |
| SIMC | 0157210 |
Położenie na mapie gminy Stary Targ _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Stary Targ") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu sztumskiego  | |
 53°57′46″N 19°12′54″E/53,962778 19,215000 | |
Telkwice (niem. Telkwitz) – przysiółek wsi Bukowo w Polsce, położony w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ[2][3]. Przysiółek wchodzi w skład sołectwa Bukowo.
Historia
Wieś została założona w 1303 przez Prusa Tulikoytego, który otrzymał ziemie wraz z innym Prusem Bute na terenie dzisiejszego Bukowa. Występowała wówczas nazwa Azmiten; w XV wieku pojawiły się natomiast nazwy Tulkoytedorf i Telkowice. Wieś szlachecka położona była w I Rzeczypospolitej w województwie malborskim[4]. Miejscowość była osadą folwarczną składającą się z dworu, parku, a także budynków gospodarczych i inwentarskich.
Przed 1804 wieś posiadała rodzina Grąbczewskich, w 1804 przeszła ona w posiadanie Donimirskich. Jednym z gospodarzy był Teodor Donimirski (1805–1884), urodzony i zmarły w Telkwicach. Po jego śmierci właścicielem wsi był jego syn Jan Donimirski (1847–1929), którego córką była urodzona w 1878 w Telkwicach działaczka Maria Chełkowska (zm. 1960). Jej wnukiem był urodzony w 1927 w dworku w Telkwicach August Chełkowski (fizyk, polityk, od 1989 do 1999 senator czterech kadencji, marszałek Senatu II kadencji w latach 1991–1993; zm. 1999), syn Franciszka, dziedziczącego majątki w Telkwicach i Bukowie; rodzina opuściła Powiśle w 1930[5].
W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do województwa elbląskiego.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest dwór, nr rej.: A-922 z 25.08.1978.
Pierwotny układ ruralistyczny miejscowości został zachowany. Pochodzący z II połowy XIX wieku neogotycki dwór o piętrowych przybudówkach i wieży zwieńczonej krenelażem[7] został w 1978 wpisany do rejestru zabytków. W Telkwicach znajduje się także park z II połowy XIX wieku oraz kapliczka przydrożna z końca XIX wieku. Zachowało się kilka budynków z przełomu XIX i XX wieku.
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 106 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-22)].
- ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku: suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, Warszawa 2021, k. 1.
- ↑ Janusz Ryszkowski, Wędrówki. Śladem dworków i cmentarzy, naszemiasto.pl, 17 lipca 2006 [dostęp 2022-10-09].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Piotr Skurzyński, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A., Warszawa 2004, s. 32, ISBN 83-7200-631-8.
Bibliografia
- Gminny program opieki nad zabytkami gminy Stary Targ na lata 2016–2019, s. 21–22
- Gminny program opieki nad zabytkami gminy Stary Targ 2011–2014, s. 69
Linki zewnętrzne
- Telkwice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 285.
- Siedziba gminy: Stary Targ
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady | |
| Przysiółki | |
| Części wsi |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor:
Mapa gminy Stary Targ, Polska
Autor:
Mapa powiatu sztumskiego, Polska