Tell Afis

Tell Afis – stanowisko archeologiczne w północno-zachodniej Syrii, położone ok. 40 km na południowy zachód od Aleppo.

W latach 1988-1992 prace wykopaliskowe na stanowisku tym prowadzone były przez archeologów włoskich pod kierunkiem Stefanii Mazzoni i Sereny Marii Cecchini[1].

Stanowisko to zasiedlone było od końca II tys. p.n.e. do pierwszych wieków I tys. p.n.e. Do IX w. p.n.e. rozwinęło się ono z niewielkiego osiedla o charakterze wiejskim w duże, dobrze zaplanowane i ufortyfikowane centrum miejskie z własną cytadelą i dolnym miastem otoczonym murem kazamatowym z cegły mułowej.

Najważniejszym zabytkiem pochodzącym z tego stanowiska jest odnaleziona tu w 1903 roku stela z aramejską inskrypcją Zakkura, króla Hamat. Opisuje ona zwycięstwo Zakkura nad koalicją 17 wrogich królestw, odniesioną po tym, jak ich wojska obległy go w mieście Hazrek (też Hatarikka, Hadarik, biblijne Hadrach). Niektórzy uczeni identyfikują Tell Afis z Hazrek, stolicą królestwa Luasz, które Zakkur zjednoczył z królestwem Hamat. Jeżeli Tell Afis to Hazrek, to miasto to stać się mogło siedzibą nowej aramejskiej dynastii rządzącej Hamat. Inni uczeni identyfikują Tell Afis ze wspomnianym również w inskrypcji miastem Apisz, od którego powstać miała arabska nazwa stanowiska. Edward Lipiński, który identyfikuje Tell Afis z Hazrek, wskazuje jednak, że nazwa Apisz odnosić się mogła do dzielnicy świątynnej, zlokalizowanej najprawdopodobniej na cytadeli, gdzie znajdowała się świątynia boga Il-Wera[2].

W trakcie wojny domowej w Syrii Tell Afis miało być jednym ze stanowisk archeologicznych które ucierpiały w wyniku nielegalnych wykopalisk[3].

Przypisy

  1. ↑ Cecchini S., Mazzoni S. (ed.), Tell Afis (Siria): Scavi sull acropoli 1988-1992, Edizioni ETS, Pisa 1998.
  2. ↑ Lipiński E., The Aramaeans: Their Ancient History, Culture, Religion, Peeters Publishers, 2000, s. 256.
  3. ↑ Cunliffe E., Damage to the Soul: Syria's cultural heritage in conflict, Durham University and the Global Heritage Fund, 1 May 2012, s. 15.

Bibliografia

  • hasło Afis, Tell, w: Bryce T., The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 8.