Temida (tytanida)

Temida
Θέμις
bogini sprawiedliwości, prawa i wiecznego porządku
Ilustracja
Występowaniemitologia grecka
Atrybutyróg obfitości, waga, miecz, opaska na oczach
SiedzibaOlimp
Teren kultustarożytna Grecja
Rodzina
OjciecUranos
MatkaGaja
MążZeus
DzieciHory (Eunomia, Dike, Ejrene), Astraja, Eridanos

Temida (gr. Θέμις Thémis, łac. Themis) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie sprawiedliwości, prawa i wiecznego porządku.

Temida uchodziła za córkę Uranosa i Gai. Zanim Zeus poślubił Herę, pojął za małżonkę Temidę. Z ich związku narodziły się trzy hory[1]Eunomia, Dike, Ejrene[2] – oraz trzy Mojry (według popularniejszej teorii Mojry istniały wraz z Chaosem i po nim), a także dziewica Astraja (uosobienie sprawiedliwości) oraz nimfa rzeki Erydanu (Eridanos)[3]. Niektórzy podają, że owocem tego związku miały być Hesperydy[4].

Według mitografów i filozofów Temida miała być główną doradczynią Zeusa. Przypisuje się jej między innymi, że to ona radziła Zeusowi wziąć skórę z Amaltei. Według Jana Parandowskiego przewidziała wojnę trojańską[5]. Jako jedyna z pierwszej generacji bóstw, pozostała na Olimpie. Tradycyjnie Temida była przedstawiana z wagą i mieczem, niekiedy z opaską na oczach[1]. Opaska na oczach symbolizuje bezstronność. W wielu miastach greckich miała świątynie, często w pobliżu świątyń Gai lub Demeter[1].

Figura Temidy w Sądzie Rejonowym w Gdańsku

Figury Temidy często występują na sali sądowej. Jej postać widnieje także na pieczęci stanowej Nowego Jorku. W Polsce można ją zobaczyć w herbie Janowca Wielkopolskiego.

Przypisy

  1. a b c J. Parandowski, Mitologia, Poznań 1989, s. 121.
  2. J. Parandowski, Mitologia, Warszawa 1978, s. 159.
  3. P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, s. 341.
  4. Hesperydy, w: A. Adamowicz i in., Encyklopedyja powszechna, T. 11, Gui.–Hof., s. 710.
  5. J. Parandowski, Mitologia, Poznań 1989, s. 174.

Bibliografia

  • Adamowicz A. i in.: Encyklopedyja powszechna. T. 11: Gui.–Hof. Warszawa: 1862.
  • Grimal P.: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: 1987. ISBN 83-04-01069-0.
  • Parandowski J.: Mitologia. Warszawa: 1978.
  • Parandowski J.: Mitologia. Poznań: 1989. ISBN 83-210-0677-9.
  • Temida. WIEM (encyklopedia). [dostęp 2012-02-11].

Media użyte na tej stronie

Temida, Gdansk Court.jpg
Autor: LukaszKatlewa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Figura Temidy w Sądzie Rejonowym w Gdańsku
NAMA Themis Rhamnonte.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Marsyas (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY 2.5
Chairestratos: Themis. Marble, c. 300 BC. Found in Rhamnonte, at the temple of Nemesis. Dedicated to Themis by Megacles. National Archaological Museum of Athens.