Templewo

Artykuł

52°26′36″N 15°23′17″E

- błąd

38 m

WD

52°28'N, 15°20'E

- błąd

20288 m

Odległość

854 m

Templewo
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny pw. Chrystusa Króla
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

międzyrzecki

Gmina

Bledzew

Liczba ludności (2019)

440[1]

Strefa numeracyjna

95

Kod pocztowy

66-350[2]

Tablice rejestracyjne

FMI

SIMC

0178637

Położenie na mapie gminy Bledzew
Mapa konturowa gminy Bledzew, na dole znajduje się punkt z opisem „Templewo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Templewo”
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego
Mapa konturowa powiatu międzyrzeckiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Templewo”
Ziemia52°26′36″N 15°23′17″E/52,443333 15,388056

Templewo (niem. Tempel[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie lubuskim, w powiecie międzyrzeckim, w gminie Bledzew[4][5].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa gorzowskiego.

Nazwa

Nazwa miejscowości po raz pierwszy zanotowana została w 1251 jako Templov, a w 1303 po niemiecku Templewald (niem. Las świątynny). W czasie zaborów Polski w niemieckiej formie Tempel[3]. Pochodzi od łacińskiej nazwy zakonu Templariuszy Fratres Militiae Templi, Pauperes Commilitones Christi Templique Salomonis. Słowo temple oznacza po łacinie świątynię[6][7][8].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Templewo[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0178643Krylprzysiółek
0178650Templewoprzysiółek

Historia

Miejscowość historycznie leżała w Wielkopolsce i była wsią duchowną, czyli należącą do kleru. Na kartach historii pojawia się w 1251, kiedy książę wielkopolski Władysław Odonic uposaża majętnościami ziemskimi katolicki zakon rycerski Templariuszy. W tym samym roku biskup poznański Boguchwał II układa się z zakonem o pobór dziesięciny z włości należących do diecezji. Dokument wyłuszcza daniny i ciężary mieszkańców Templewa wobec zamku w Międzyrzeczu[6][8][7].

Kolejny dokument z 1293 wystawiony przez księcia wielkopolskiego Przemysła II potwierdza nadanie tej włości na rzecz klasztoru zemskiego w Bledzewie i nazywa wieś cruciferorum, czyli wsią krzyżacką lub krzyżową – od wizerunku czerwonego, zakonnego krzyża Templariuszy[6].

Po kasacie zakonu w 1307 roku majętności Templariuszy w Wielkopolsce przejęli Joannici. Wieś stanowiła od tego momentu własność komandorii tego zakonu w Łagowie[8]. W 1303 dokument wystawiony przez biskupa poznańskiego Andrzeja Zarembę ogłosił, że zwalnia on od płacenia dziesięciny na lat 16 wszystkich, którzy będą osadzać na prawie niemieckim[6].

Miejscowość zanotowały spisane w języku łacińskim historyczne dokumenty podatkowe. Inwentarz dochodów biskupstwa z roku 1564 wymienia Templewo quotannis solvere solebat per 20 ungaricales, facit flor. 34 gr. 20[6]. W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów wieś położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego. W miejscowości znajdował się wówczas kościół parafialny. Parafia liczyła wtedy 12,5 łana powierzchni, 16 zagrodników, 6 komorników, 1 rzemieślnik oraz 3 pasterzy wypasających 100 owiec[9].

Pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[10]. Wskutek II rozbioru Polski w 1793 r., miejscowość przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.

We wsi są 3 sklepy, a także remiza OSP i biblioteka.

Obiekt 3003

Radziecki magazyn bojowych ładunków jądrowych – Obiekt 3003

W czasach PRL-u na mocy tajnej umowy pomiędzy rządami PRL i ZSRR w ramach operacji „Wisła”, w pobliżu wsi powstał jeden z trzech magazynów radzieckiej broni jądrowej na terenie Polski, z przeznaczeniem do przekazania Ludowemu Wojsku Polskiemu do użycia w przypadku wojny (skład specjalny 3003; pozostałe znajdowały się w Podborsku – skład specjalny 3001 oraz w Brzeźnicy koło Jastrowia – skład specjalny 3002[11][12]). Zbudowany został przez polskie jednostki inżynieryjne i stanowił własność Polski. Został przekazany w użytkowanie jednostkom Armii Radzieckiej. Ochraniany był przez radzieckie jednostki Specnazu. Po wycofaniu jednostek Armii Radzieckiej obiekt pozostawał w rękach wojskowych, następnie opuszczony i przekazany nadleśnictwu. W 2011 został rozebrany magazyn typu „Granit”, parę lat wcześniej wyburzono część koszarową. Obecnie zostały jedynie dwa podziemne magazyny.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[13]:

  • kościół parafialny pod wezwaniem Chrystusa Króla, klasycystyczny z 1714 roku, 1877 roku, 1960 roku
    • cmentarz przykościelny

inne zabytki:

  • dwór z XIX wieku.

Przypisy

  1. ↑ Jednostki organizacyjne i pomocnicze: Sołectwa Gminy Bledzew, Warszawa: BIP Bledzew, 30 czerwca 2019.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1722 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b Tempel (GenWiki). [dostęp 2015-07-20]. (niem.).
  4. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
  6. ↑ a b c d e Templewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 292.
  7. ↑ a b Grabski 1960 ↓.
  8. ↑ a b c Burzyński 2010 ↓.
  9. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, s. 37, Warszawa 1883.
  10. ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 248.
  11. ↑ Alfred Siatecki: Drugi klucz do bramy. Zielona Góra: 2010, s. 164–168. ISBN 978-83-88426-58-2. [dostęp 2015-11-15].
  12. ↑ Piotr Osęka: Armia Radziecka z tobą od dziecka, „Gazeta Wyborcza” – dodatek „Ale Historia”, 16 września 2013.
  13. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 23. [dostęp 2013-01-26].

Bibliografia

  • Władysław Jan Grabski: Trzysta miast wróciło do Polski. Warszawa: PAX, 1960, s. 227,422.
  • Edmund Burzyński: Zakon rycerski templariuszy na ziemiach Polski piastowskiej i na Pomorzu Zachodnim. Warszawa: Wyd. „Templum”, 2010, s. 122–126. ISBN 978-83-929218-7-5.
Gmina Bledzew
Wsie
Osady
Osada leśna
Integralne
części wsi
Nieofic. cz.
miejscowości

Herb gminy Bledzew

Media użyte na tej stronie

Lubusz Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lubusz Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.18 N
  • S: 51.33 N
  • W: 14.40 E
  • E: 16.60 E
Powiat międzyrzecki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu międzyrzeckiego, Polska
Templewko, Radziecki magazyn bojowych ładunków jądrowych- obiekt 3003 - fotopolska.eu (26209).jpg
(c) Festung / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Przeznaczenie tej, zresztą nie jedynej tego typu budowli na terenie obiektu 3003, nie jest zbyt jasne. Podobne widywałem przy radzieckich lotniskach. Podziemnej części nie ma, jedynie boczne przybudówki. Wiele jest różnych instalacji na zewnętrznej, naziemnej części tunelu. Całość dość solidnie zbudowana, choć daleka jakością od znanych mi niemieckich budowli fortyfikacyjnych, których zresztą pełno na tym terenie.
TemplewoKościół1(js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Templewo - kościół par. p.w. Chrystusa Króla, 1714, 1877, 1960