Tempo (szachy)

ABCDEFGH
8
Chessboard480.svg
A8 – Czarna wieża
B8 – Czarny skoczek
C8 – Czarny goniec
E8 – Czarny król
F8 – Czarny goniec
G8 – Czarny skoczek
H8 – Czarna wieża
A7 – Czarny pionek
B7 – Czarny pionek
C7 – Czarny pionek
E7 – Czarny pionek
F7 – Czarny pionek
G7 – Czarny pionek
H7 – Czarny pionek
D5 – Czarny hetman
C3 – Biały skoczek
A2 – Biały pionek
B2 – Biały pionek
C2 – Biały pionek
D2 – Biały pionek
F2 – Biały pionek
G2 – Biały pionek
H2 – Biały pionek
A1 – Biała wieża
C1 – Biały goniec
D1 – Biały hetman
E1 – Biały król
F1 – Biały goniec
G1 – Biały skoczek
H1 – Biała wieża
8
77
66
55
44
33
22
11
ABCDEFGH
Obrona skandynawska, pozycja po 3.Sc3

Tempo – w terminologii szachowej oznacza pojedyncze posunięcie (w grze praktycznej) bądź określoną pozycję (w problemistyce).

Najczęściej używane jest w sformułowaniu „strata tempa”, co oznacza wykonanie posunięcia bierką, którą po odpowiedzi przeciwnika należy ponownie wykonać posunięcie, np. w celu uniknięcia jej straty. Jednym z przykładów „straty tempa” we wczesnej fazie partii szachowej jest wariant klasyczny obrony skandynawskiej, powstający po posunięciach:

1.e4 d5 2.e:d5 H:d5 3.Sc3

Dzięki posunięciu skoczkiem białe zyskały tempo, gdyż czarne, aby nie stracić hetmana, muszą ponownie wykonać nim posunięcie. „Strata tempa” zazwyczaj jest błędem (chociaż w podanym przykładzie nim nie jest).

W problemistyce szachowej „tempo” oznacza pozycję, w której jedna ze stron zostaje zmuszona do wykonania niekorzystnego dla siebie posunięcia.

Ponieważ w wielu przypadkach jednej ze stron brakuje tylko pojedynczego posunięcia (na które nie ma czasu) do osiągnięcia wygranej, bądź remisu, szachy nazywane są niekiedy „tragedią jednego tempa”[1].

Przypisy

  1. Skarbnica szachowej krainy, [w:] J. Awerbach, M. Bejlin, Wyprawa do krainy szachów, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1978, s. 247–248.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Chess rdt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark rook on transparent square, default size 45x45
Chess ndt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark knight on transparent square, default size 45x45
Chessboard480.svg
Autor: החבלן, Licencja: CC0
Chessboard 480x480
Chess qlt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light queen on transparent square, default size 45x45
Chess pdt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark pawn on transparent square, default size 45x45
Chess kdt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark king on transparent square, default size 64x64
Chess klt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light king on transparent square, default size 64x64
Chess bdt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark bishop on transparent square, default size 45x45
Chess blt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light bishop on transparent square, default size 45x45
Chess nlt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light knight on transparent square, default size 45x45
Chess qdt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dark queen on transparent square, default size 45x45
Chess plt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light pawn on transparent square, default size 45x45
Chess rlt45.svg
Autor: Cburnett, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Light rook on transparent square, default size 45x45