Teobaldo Boccapecora

Celestyn II
Teobaldo Boccapecora
Kardynał prezbiter
Miejsce urodzeniaRzym
Data śmierciok. 1125/26
Papież-elekt
Okres sprawowania16/17 grudnia 1124
(nie objął urzędu)
Wyznaniekatolicyzm
Diakonatnajpóźniej 18 grudnia 1109
Prezbiterat10 marca 1123
Nominacja biskupia16 grudnia 1124
Sakra biskupiabrak
Kreacja kardynalskanajpóźniej 18 grudnia 1109
Paschalis II
Kościół tytularnyS. Maria Nuova (1109?)
S. Anastasiae (10 marca 1123)

Teobaldo Boccapecora (zm. ok. 1125/26[1]) – włoski kardynał, wybrany na papieża 16 grudnia 1124 pod imieniem Celestyn II, ostatecznie jednak nie objął urzędu. Od czasów badań Mercatiego zaliczany do antypapieży[2], jednak we współczesnej historiografii klasyfikacja ta jest kwestionowana i proponuje się określać go jako „papież-elekt”.

Życiorys

Teobald pochodził z rzymskiej rodziny Boccapeccorini[1]. Papież Paschalis II mianował go kardynałem diakonem S. Maria Nuova prawdopodobnie pod koniec pierwszej dekady swych rządów. Po raz pierwszy jest poświadczony jako kardynał w prywatnym dokumencie z 30 stycznia 1110. Uczestniczył w synodzie laterańskim w marcu 1112 oraz w papieskiej elekcji 1118. Sygnował bullę Kaliksta II z 17 kwietnia 1121. Ten sam papież zapewne w marcu 1123 mianował go kardynałem prezbiterem S. Anastasiae[1]. W tej godności dwukrotnie występuje jako świadek na bullach Kaliksta II (6 kwietnia 1123 i 1 kwietnia 1124)[3].

Wybór na papieża

Po śmierci papieża Kaliksta II (13 grudnia) 1124 początkowo wybór kardynałów padł na sędziwego już kardynała Teobalda, który przyjął imię Celestyna II. Jego kandydaturę wysunął kardynał Gionata z SS. Cosma e Damiano, przyjaciel rzymskiego rodu Pierleoni. Kilka godzin później jednak baron Roberto Frangipani, rywal Pierleonich, w porozumieniu z kardynałem-kanclerzem Ajmerykiem, wtargnął z wojskiem na obrady elekcyjne i doprowadził do wyboru przez kardynałów swojego kandydata, kardynała-biskupa Ostii Lamberta (Honoriusza II)[1]. Teobald, który w czasie zajść został ranny, zrezygnował z godności papieskiej[1]. W ciągu następnych kilku dni trwały intensywne negocjacje między zwolennikami Pierleonich i Frangipanich co do dalszych kroków. W wyniku tych rozmów 21 grudnia elekcja została powtórzona i potwierdzono wybór Honoriusza II. Jak twierdzili przeciwnicy Frangipanich, rezultat ten osiągnięto dzięki symonii[4].

O późniejszych losach Teobalda nic bliżej nie wiadomo. Jego imię nie występuje w żadnych zachowanych dokumentach Honoriusza II. Pewne poszlaki wskazują, że żył jeszcze pod koniec 1126[5]. Jego następca na stanowisku kardynała-prezbitera S. Anastasia został mianowany przed 7 maja 1128, co wskazuje, że do tego czasu musiał umrzeć[6].

Ponieważ Teobald nie został konsekrowany i nie sprawował de facto władzy papieskiej jako Celestyn II, nie znajduje się w oficjalnym spisie papieży[1]. To samo imię przyjął jeden z kolejnych papieży. Giovanni Mercati, twórca półoficjalnej listy papieży, zaliczył go do antypapieży. Klasyfikacja ta, jakkolwiek bardzo rozpowszechniona, jest obecnie kwestionowana, gdyż wybór Teobalda był legalny, a jedynie nie doszło do objęcia przez niego władzy. Dlatego niektórzy badacze (np. Niccolo del Re) proponują określanie go mianem „papież-elekt”[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 233. ISBN 83-06-02633-0.
  2. Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 83. ISBN 83-7006-437-X.
  3. Hüls 1977 ↓, s. 149 nr 7 i s. 35 nr 2. Klewitz 1957 ↓, s. 131 nr 3, podaje, że Teobald był kardynałem już w 1103, jednak stwierdzenie to oparte jest na sfałszowanej bulli Paschalisa II datowanej na 29 lipca 1103.
  4. Omówienie przebiegu elekcji w: Klewitz 1957 ↓, s. 243-247; Robinson 1990 ↓, s. 66-69
  5. Teobald występuje jako świadek na sfałszowanym przywileju Honoriusza II „Quoniam sacrosancta”. Hüls 1977 ↓, s. 75-76 nr 203, uważa jednak, że lista świadków na tym dokumencie może pochodzić z jakiegoś zaginionego, autentycznego przywileju Honoriusza II. Na podstawie analizy danych biograficznych wymienionych w nim kardynałów doszedł do wniosku, że ten zaginiony przywilej musiałby pochodzić z okresu między 21 lipca 1126 a 9 marca 1127. Stuprocentowej pewności jednak nie ma, zwłaszcza że nie da się wykluczyć, że fałszerz układając listę świadków korzystał z więcej niż jednego dokumentu.
  6. Hüls 1977 ↓, s. 149 nr 8
  7. Por. Salvador Miranda: The Cardinals of the Holy Roman Church.

Bibliografia

  • Richard P. McBrien, Leksykon papieży. Pontyfikaty od Piotra Apostoła do Jana Pawła II, Warszawa 2003.
  • Rudolf Hüls: Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049–1130. Tybinga: Bibliothek des Deutschen Historischen Instituts in Rom. Max Niemeyer Verlag., 1977. ISBN 978-3-484-80071-7. OCLC 3413772. (niem.)
  • Hans Walter Klewitz: Reformpapsttum und Kardinalkolleg. Die Entstehung des Kardinalkollegiums. Studien über die Wiederherstellung der römischen Kirche in Süditalien durch das Reformpapsttum. Das Ende des Reformpapsttums. Darmstadt: Hermann Gentner Verlag, 1957. (niem.)
  • Ian Stuart Robinson: The Papacy 1073–1198. Continuity and Innovation. Cambridge University Press, 1990, seria: Cambridge Medieval Textbooks. ISBN 0-521-31922-6. OCLC 19739648. (ang.)
  • The Cardinals of the Holy Roman Church.