Teodor Konstanty Orzechowski

Teodor Konstanty Orzechowski Biberstein
Herb
Rogala
Rodzina

Orzechowscy herbu Rogala

Data i miejsce śmierci

1730
Wojciechów koło Nałęczowa

Ojciec

Paweł Bogusław Orzechowski

Żona

Marianna Zielińska z Zielonki

Dzieci

syn Paweł (ur. 1702) i trzy córki: Teodora, Anna i Maria Joanna

Teodor Konstanty Orzechowski Biberstein[1] herbu Rogala (zm. 1730) – działacz kalwiński i parlamentarny, prawnik, podstoli lubelski, kasztelan małogoski.

Rodzina

Był synem Pawła Bogusława (zm. 1694). Miał dwóch braci Jana Karola, chorążego lubelskiego (zm. 1699) i Krzysztofa Władysława. Do Orzechowskich należały Bełżyce wraz z okolicznymi wsiami[2]. Teodor Konstanty Orzechowski był prawnukiem marszałka sejmu elekcyjnego i patrona braci polskich Pawła Orzechowskiego, co można zobrazować następująco:

Renesansowy zamek bastionowy w Krupem, własność Orzechowskich do roku 1644

Kariera

Wieża Ariańska w Wojciechowie (obecnie siedziba jedynego w Polsce Muzeum Kowalstwa)

Zobacz też

Przypisy

  1. Bibersteinowie pochodzili ze Szwajcarii. Ich praprzodek w 938 otrzymał ziemię w hrabstwie Argowia od cesarza Ottona I. Pierwszy z Bibersteinów, który znalazł się na ziemiach polskich, uratował na polowaniu Bolesława Śmiałego z łap niedźwiedzia. Herbem rodu był czerwony róg jeleni o czterech lub pięciu porożach, wyrastających w lewą stronę, na złotym polu, do którego w Polsce z czasem dodano drugi róg - bawoli, czarny w polu czerwonym. Stąd powstała odmiana, herb zwany Rogalą. Według legendy herbowej Rogalitów książę Bolesław Krzywousty podróżujący z niewielkim pocztem rycerzy, miał niespodziewanie natknąć się na stado turów, rycerz Biberstein gołymi rękami złapał tura za rogi i bez niczyjej pomocy wyłamał zwierzęciu róg. Tur uciekł a Biberstein oddał róg księciu
  2. Podczas reformacji, w XVI i XVII wieku zbór w Bełżycach należał do ważniejszych ośrodków małopolskiego kalwinizmu, był miejscem zjazdów i synodów, aż do połowy XVII w.
  3. był właścicielem 3 miast (Bełżyce, Piaski i Rejowiec) i posiadał 23 wsie pełne, 4 wsie częściowe oraz 2 kamienice w Lublinie; w posiadłości Krupe ufundował zbór ariański oraz okazały zamek, którego ruiny zachowały się do dziś; zmarł w Krupem koło Chełma i został pochowany w piramidalnym grobowcu pod wsią Krynica, wśród okolicznych mieszkańców krąży legenda o tajemniczej postaci szlachcica w kontuszu, który nocą do dziś błąka się po kaplicy grobowej zwanej Grobiskiem, nieopodal zamku w Krupem. Czy to Paweł Orzechowski ?
  4. Ufundował zbór kalwiński w Bełżycach, opiekował się szkołą kalwińską w tym mieście i został jej scholarem, Zbudował pałace w Wojciechowie i w Gardzienicach koło Piask Luterskich
  5. w czasie „potopu szwedzkiego” przeszedł na stronę wroga, miał ujawniać tajemnice, informować o drogach i przejściach, urządzał zajazdy na okoliczne wsie, w 1662 r. przeżył wypędzenie arian z Bełżyc
  6. Alma Mater Viadrina we Frankfurcie nad Odrą została założona w 1506 r., Orzechowski zapewne studiował prawo
  7. Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 306.
  8. Wiesław Bondyra, Tarłowie i szlachta województw lubelskiego w pierwszej połowie XVIII wieku, w: Tarłowie. Rola i znaczenie rodziny w dziejach ogólnonarodowych i lokalnych XVI-XIX wieku, Janowiec nad Wisłą 2006, s. 74.
  9. Kościół wykonany jest w całości z drewna modrzewiowego, ma we wnętrzu barokowy ołtarz główny i rokokowe ołtarze boczne. Znajdują się w nich bezcenne kurdybany – tłoczone skóry, dekorowane bogatym ornamentem, malowane i złocone. Wraz z kościołem wzniesiono, zachowaną do dziś drewnianą dzwonnicę
  10. W roku 1727 August II wyrok uchylił, gdyż orzeczenie specjalnej komisji nie stwierdziło faktu istnienia w bibliotece książek przeciwnych religii katolickiej
  11. O jego nawrócenie zabiegał biskup krakowski Konstanty Felicjan Szaniawski
  12. W Wieży Ariańskiej w Wojciechowie znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Kowalstwa, w którym można jeszcze zobaczyć odchodzącą w przeszłość sztukę podkuwania konia. W 1778 roku Orzechowscy sprzedali Wojciechów

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Rogala.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Rogala
Krupe (js).jpg
Autor: Jerzy Strzelecki, Licencja: CC BY 3.0
Poland, Krupe Castle
Poland Wojciechow - Arians Tower.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Merlin (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Poland, Wojciechów - Arians' Tower, currently museum.