Teodor Musioł

Teodor Stanisław Musioł
Ilustracja
prof. Teodor Musioł w swoim gabinecie
w latach 80. XX wieku
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1910
Paniówki

Data i miejsce śmierci

4 marca 1995
Opole

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia wychowania
Alma Mater

Wolna Wszechnica Polska

Doktorat

15 grudnia 2005

Habilitacja

23 września 2014

Uczelnia

Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”

Teodor Stanisław Musioł (ur. 1 listopada 1910 w Paniówkach, zm. 4 marca 1995 w Opolu) – polski pedagog specjalizujący się w historii wychowania, inicjator utworzenia w Opolu Wyższej Szkoły Pedagogicznej, dyrektor Instytutu Śląskiego, nauczyciel akademicki, działacz partyjny.

Życiorys

Paniówki, rodzinna miejscowość Teodora Musioła
Wolna Wszechnica Polska w Warszawie, miejsce studiów T. Musioła

Wczesne lata i młodość

Urodził się w 1910 roku w Paniówkach koło Gliwic[1]. Szkołę średnią ukończył w Mysłowicach. Po otrzymaniu dyplomu nauczyciela w 1930 roku pracował w szkołach w powiecie rybnickim, a następnie w Lublińcu. W tym czasie równocześnie studiował pedagogikę społeczną w Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie, m.in. pod kierunkiem wybitnej znawczyni zagadnień pedagogicznych prof. Heleny Radlińskiej[2]. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez hitlerowców i przebywał w więzieniach w: Lublińcu, Wrocławiu, Budziszynie, Dreźnie, Monachium, po czym znalazł się na prawie 5 lat w obozie koncentracyjnym w Dachau[3].

Działalność w Opolu

DS „Mrowisko”, pierwszy akademik WSP, powstały z inicjatywy T. Musioła

Po zakończeniu wojny w 1945 roku wrócił na Śląsk i tam pełniąc wiele odpowiedzialnych funkcji, w tym kuratora szkolnego i kierownika Wydziału Oświaty Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu, stał się jednym z głównych organizatorów opolskiej nauki oraz oświaty[4]. W latach 1945–1948 należał do PPR, od 1948 roku należał do PZPR[5].

Od schyłku 1952 roku opowiadał się za utworzeniem w Opolu szkoły wyższej o profilu pedagogicznym[6]. Forsując tą idę, mając poparcie wojewódzkich władz partyjnych wszedł na drogę faktów dokonanych i zaczął w 1954 roku budowę miasteczka akademickiego w Opolu w trójkącie wykreślonym biegiem ulic: Katowicka-Grunwaldzka-Oleska[7]. Ostatecznie po negocjacjach z władzami wrocławskiej WSP, przekonał je w listopadzie 1954 roku do przeniesienia tej uczelni z Wrocławia do Opola, co dało początek pierwszej opolskiej wyższej uczelni – Wyższej Szkoły Pedagogicznej[8]. W grudniu tego samego roku powstał z jego inicjatywy „Kwartalnik Opolski”, pierwszy na Śląsku Opolskim periodyk naukowy[9].

W 1958 roku należał do głównych orędowników reaktywowania w Opolu Instytutu Śląskiego[10], którego dyrektorem był potem w latach 1963–1964[11]. W 1960 roku uzyskał na opolskiej WSP tytuł naukowy doktora nauk humanistycznych w dziedzinie pedagogiki, jako jedna z pierwszych osób w dziejach uczelni, a następnie kolejno doktora habilitowanego i profesora[12] W latach 60. XX wieku otrzymał stanowisko docenta[13]. W 1973 roku po utworzeniu Instytutu Pedagogiki WSP został jego pierwszym dyrektorem[14].

W 1985 roku był promotorem pierwszego w dziejach opolskiej WSP doktoratu honoris causa, który otrzymał prof. Bogdan Suchodolski[15]. Zmarł 4 marca 1995 roku w Opolu[16].

Główny gmach WSP, obecnie UO, wzniesiony w latach 50. XX wieku

Jest autorem 200 pozycji, w tym m.in. książek: Dachau, Listy z Dachau, Szkolnictwo polskie w rejencji opolskiej w latach 1919–1939. Na jego seminariach powstało 350 prac magisterskich, 37 doktorskich i 8 habilitacyjnych[17].

21 lipca 1972 roku odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej[18]. Ponadto był odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[5].

Przypisy

  1. B. Reiner, Słowo o autorze, [w:] T. Musioł, „W służbie oświaty na Śląsku”, Opole 1979, s. 10–16.
  2. Kto jest kim w Polsce 1984, Warszawa 1984, s. 649.
  3. S. Nicieja, Alma Mater Opoliensis: ludzie, fakty, wydarzenia, Opole 2004, s. 15.
  4. S. Nicieja, op. cit. s. 14.
  5. a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 5. ISBN 83-223-2073-6.
  6. S. Nicieja, op. cit., s. 13.
  7. S. Nicieja, op. cit., s. 16.
  8. Monitor Polski. Dziennik Urzędowy Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Warszawa 13.11.1954, nr 106.
  9. S. Nicieja, op. cit., s. 38.
  10. S. Nicieja, op. cit., s. 21.
  11. Historia Instytutu Śląskiego. Instytut Śląski, 2018-05-18. [dostęp 2019-12-05]. (pol.).
  12. S. Nicieja, op. cit., s. 58, 64.
  13. S. Nicieja, op. cit., s. 104.
  14. S. Nicieja, op. cit., s. 121.
  15. S. Nicieja, op. cit., s. 160.
  16. S. Nicieja, op. cit., s. 223.
  17. S. Nicieja, op. cit., s. 14„15.
  18. Lista odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 201 z 22 lipca 1972. 

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Odznaka tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej BAR.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka odznaki tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
PolskieTowarzystwoChemiczne.jpg
Polskie Towarzystwo Chemiczne - 51 zjazd, Opole, Uniwersytet Opolski
Teodor Musioł.JPG
prof. Teodor Musioł (1910-1995), współtwórca opolskiej WSP; pedagog
POL Odznaka tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej BAR.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY-SA 3.0
Baretka odznaki tytułu honorowego Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Warszawa-Wszechnica.jpg
Autor: Marcin Białek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dawny budynek Wolnej Wszechnicy w Warszawie przy ulicy Banacha 2. Obecnie kompleks budynków wojskowych (m.in. Dom Wojska Polskiego) z częścią należącą do Uniwersytetu Warszawskiego.
POL Order Budowniczych Polski Ludowej (1960) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
DS Mrowisko w opolu.jpg
DS "Mrowisko" Uniwersytetu Opolskiego, najstarszy akademik w Opolu.
Chudów widok z zamku 24.05.2009 p.jpg
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok z zamku w Chudowie