Teodora (żona cesarza Teofila)

Święta Teodora Θεοδώρα
Data i miejsce urodzenia	ok. 810 Paflagonia, Azja Mniejsza
Data i miejsce śmierci	11 lutego 867 Monaster św. Eufrozyny
Czczona przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	11 lutego (kat.) 11 lutego (praw. według kal. jul.) 24 lutego (praw. według kal. greg.)
Atrybuty	pierścień i zły duch

Teodora, gr. Θεοδώρα, cs. Prawiednaja Fieodora, carica greczeskaja (ur. ok. 810 w Elissie (Paflagonia), zm. 11 lutego 867) – cesarzowa bizantyńska, żona cesarza Teofila, święta Kościoła katolickiego i prawosławnego.

Życiorys

Teodora była armeńską arystokratką i sama macocha cesarza Teofila wybrała ją na żonę dla niego. W 830 roku poślubiła więc Teofila i miała z nim siedmioro dzieci:

• Konstantyna, współcesarza w latach 833-835,
• Michała III Metystesa, kolejnego cesarza,
• Marię, żonę cezara Aleksego Mouselesa,
• Teklę, kochankę cesarza Bazylego I Macedończyka,
• Annę,
• Anastazję,
• Pulcherię.

Po śmierci męża (842) była regentką w imieniu ich małoletniego syna – Michała III. W 843 zwołała synod, który przywrócił 11 marca^[1] 843 kult obrazów. Została za to zaliczona w poczet świętych, a na pamiątkę^[1] tego wydarzenia Kościół Prawosławny obchodzi święto zwane Niedzielą Ortodoksji. W 856 została obalona i resztę życia spędziła w klasztorze. Za jej rządów cesarstwo walczyło z naporem Arabów w Azji Mniejszej, Egipcie i na Sycylii.

Jej wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 11 lutego. Cerkiew prawosławna wspomina świętą 11/24 lutego^[2], tj. 24 lutego według kalendarza gregoriańskiego^[3].

W ikonografii święta przedstawiana jest w cesarskich szatach z koroną na głowie, spod której na ramiona i plecy spada jasna chusta. W jej stroju zwykle dominuje kolor czerwony i niebieski. Elementem wyróżniającym ją spośród innych świętych koronowanych kobiet, jest trzymana w obu dłoniach ikona Zbawiciela, którą w niektórych ujęciach zastępuje krzyż.

Jej atrybutami są: pierścień i zły duch usiłujący pochwycić świętą za rękę^[4].

Zobacz też

• wstawiennictwo świętych
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• święci prawosławni
• Teodora (imię)
• Minuskuł 565 (Gregory-Aland)

Przypisy

Bibliografia

• Fros H., Sowa F., Księga imion i świętych, t. 5, Kraków 2004, szpalta 448-449.
• praw. Teodora, cesarzowa na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)