Teodoro

Księstwo Teodoro

Αὐθεντία πόλεως Θεοδωροῦς καὶ παραθαλασσίας

pocz. XIV wieku-1475
Herb
Język urzędowy	grecki
Stolica	Mangup (Doros, Theodoro)
Ustrój polityczny	Monarchia Feudalna
Typ państwa	księstwo feudalne
Głowa państwa	książę Aleksander Gabras
Utworzenie	Cesarstwo Trapezuntu ok. 1362
Zajęcie przez Turków Osmańskich	Mehmed II Zdobywca 1475
Religia dominująca	Prawosławie
Teodoro na zielono

Teodoro (Феодоро) znane też pod nazwą Gothia (Γοτθία) – prawosławne bizantyńskie księstwo feudalne istniejące w południowo-zachodniej części Krymu pomiędzy połową XIV w. a 1475 rokiem, ze stolicą w Mangup.

Najstarsze wzmianki o księstwie Teodoro i jego ówczesnym władcy Demetriosie pochodzą z 1362 (inskrypcja) i z 1363, przy czym mówi się w nich o już istniejącym księstwie i biorącym udział w walkach, dlatego sam organizm państwowy musiał powstać trochę wcześniej. Do niedawna uważano, że założycielem państwa był miejscowy ormiański ród Gabrasów, jednak w 2001 przedstawiono dowody, że w istocie pierwszymi władcami byli przedstawiciele krymskiej ludności bizantyjskiej. Panującą religią było prawosławie, językiem państwa był język grecki, a początkową nazwą Teodoro-Mangup. Pod koniec XIV w. wojska Tamerlana zniszczyły większość Krymu, w tym i Teodoro. W następnych latach jeden z czołowych władców w historii Teodoro, książę Aleksy I Gabras dokończył odbudowę zrujnowanego państwa i zaczął ekspansję terytorialną, co doprowadziło do wojen z genueńską wówczas Kaffą w okresie 1422-1424 i 1433-1441, toczonych ze zmiennym szczęściem i zakończonych bez istotnych nabytków lub strat terytorialnych obu stron. Pod koniec maja 1475 na Krym przybyła armia i flota turecka, którą dowodził Gedik Ahmed Pasza. Turcy zdobyli Kaffę i inne włoskie posiadłości na Krymie, a następnie przez pół roku bez skutku oblegali Mangup. Dopiero w grudniu tego roku, oblegające wojska zdołały podstępem wedrzeć się do miasta, dokonać rzezi jego mieszkańców i zlikwidować zarówno panujący ród, jak i samo księstwo.

Teodoro było ostatnim greckim państwem do czasu wojny o niepodległość Grecji w latach 1821-1832.

Zobacz też

• Książęta Teodoro

Bibliografia

• Mogariczew J. M. 2005: Pieszczernyje goroda w Krymu. Wyd. Sonat, Symferopol. ISBN 966-8111-52-4.