Teodoros Pangalos (generał)

Teodoros Pangalos
Θεόδωρος Πάγκαλος

Teodoros Pangalos (1920)
generał major generał major
Data i miejsce urodzenia

1878
Elefsis

Data śmierci

27 lutego 1952

Przebieg służby
Lata służby

1900–1926

Siły zbrojne

Greek Royal Arms.svg Armia Helleńska

Stanowiska

głównodowodzący Armii Helleńskiej

Główne wojny i bitwy

zamach z Gudi,
I wojna bałkańska,
II wojna bałkańska,
wojna grecko-turecka (1919-1922),
rewolucja 11 września 1922

Późniejsza praca

emeryt

Teodoros Pangalos
Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1878
Salamina

Data śmierci

27 lutego 1952

prezydent Grecji
Okres

od 25 czerwca 1925
do 19 lipca 1926

Poprzednik

Pawlos Kunduriotis

Następca

Pawlos Kunduriotis

premier Grecji
Okres

od 25 czerwca 1925
do 19 lipca 1926

Poprzednik

Andreas Michalakopulos

Następca

Atanasios Eftaksias

Teodoros Pangalos (gr. Θεόδωρος Πάγκαλος; ur. 1878 w Elefsis, zm. 27 lutego 1952) – grecki wojskowy i polityk, pochodzenia arwanickiego[1].

Brał udział w zamachu z Gudi[2].

16 czerwca 1925 zorganizował zamach stanu, drogą którego obalił republikański rząd. Do końca roku 1925 funkcjonował parlament, następnie Pangalos rozwiązał go i w styczniu 1926 ogłosił się dyktatorem[3]. Trzy miesiące później zwyciężył w wyborach prezydenckich, w których startował jako jedyny kandydat[4]. Częściową inspiracją dla Pangalosa była działalność Benito Mussoliniego; generał nie stworzył jednak własnego systemu ideologicznego. Twierdził, że jego dojście do władzy ratuje Grecję przed nieustającymi kłótniami cywilnych polityków, miał również zamiar zjednoczyć Partię Ludową i Partię Liberalną wokół haseł antykomunistycznych[5]. We wrześniu 1925 Pangalos zorganizował Służbę Bezpieczeństwa Specjalnego, która miała zajmować się zwalczaniem greckich komunistów. Osoby podejrzane o prowadzenie działalności wywrotowej były zsyłane na wyspy Naksos, Kimolos, Anafi, Folegandos, Paros i Gawdos[3]. Większość polityków odmówiła współpracy z dyktaturą, toteż jej głównym oparciem była armia[3]. Generał dążył również do przywrócenia pełnej kontroli państwa nad Greckim Kościołem Prawosławnym[6].

Pangalos prowadził agresywną politykę zagraniczną, zaostrzając stosunki grecko-tureckie i dokonując w październiku krótkotrwałej agresji na Bułgarię. Liga Narodów zobowiązała Grecję do wypłacenia odszkodowania z tego tytułu[7].

Już 22 sierpnia 1926 dyktatura Pangalosa została przerwana przez kolejny zamach stanu, który przeprowadził z kolei gen. Jeorios Kondilis, deklarujący się jako obrońca republiki[4]. Do 1928 przebywał w więzieniu[8].

W czasie II wojny światowej i okupacji Grecji Pangalos był jednym z inicjatorów stworzenia kolaboracyjnych Batalionów Bezpieczeństwa[9].

Przypisy

  1. Mavrogordatos G.: Stillborn republic: social coalitions and party strategies in Greece, 1922-1936. University of California Press, 1983, s. 265.
  2. D. Keridis: Historical dictionary of modern Greece. Scarecrow Press, 2009, s. 125. ISBN 978-0-8108-5998-2.
  3. a b c Czekalski T.: Pogrobowcy Wielkiej Idei. Przemiany społeczne w Grecji w latach 1923-1940. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagiellonica", 2007, s. 24-26. ISBN 978-83-88737-58-9.
  4. a b Brzeziński A.: Grecja. Warszawa: TRIO, 2002, s. 82-83. ISBN 83-88542-30-3.
  5. Payne S.: A history of fascism, 1914-1945. Routlegdge, 1996, s. 140-141. ISBN 978-1-85728-595-6.
  6. Czekalski T.: Pogrobowcy Wielkiej Idei. Przemiany społeczne w Grecji w latach 1923-1940. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze "Historia Iagiellonica", 2007, s. 140-141. ISBN 978-83-88737-58-9.
  7. Clogg R.: Historia Grecji nowożytnej. Kraków: Książka i Wiedza, 2006, s. 129. ISBN 83-05-13465-2.
  8. Brzeziński A.: Grecja. Warszawa: TRIO, 2002, s. 279. ISBN 83-88542-30-3.
  9. Close D.: The Greek Civil War - Studies of Polarization. London: Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Lt, 1993.

Media użyte na tej stronie

Greek Royal Arms.svg
State Arms of the Kingdom of Greece as used during Glücksburg dynasty (1863-1924 and 1935-1974)
Flag of the President of Greece.svg
(c) I, Zscout370, CC-BY-SA-3.0
Standard of the President of Greece
GR-Army-OF7-1912.svg
Autor: Diafora, Licencja: CC BY-SA 3.0
Shoulder rank insignia of an Ypostratigos (Major General) of the Hellenic Army, 1908–1936.
Pangalos.jpg
Major General Theodoros Pangalos, then Chief of Staff of the Greek Army in Asia Minor, in 1920. Subsequently dictator of Greece (1925-1926).