Teofagia

Teofagia (inaczej bogożerstwo) – spożywanie ciała bóstwa[1][2].

Etymologicznie określenie to pochodzi z greckiego theós – „bóg” oraz phagein – „pożerać”.

Przykłady

Dionizos

Jak podaje Frazer, stałym elementem obrzędów dionizyjskich było zjadanie żywcem byków i cieląt. Czciciele Dionizosa uważali, że zabijają w ten sposób boga, zjadają jego ciało i piją jego krew. Kreteńczycy zwyczaj ten wyjaśniali mitem, według którego Dionizos w postaci byka został rozszarpany przez Tytanów[3], co w różnych wersjach mitu poprzedza jego zmartwychwstanie[4]. Teofagiczną ofiarę cięto na kawałki, aby każdy z wiernych mógł otrzymać cząstkę życiodajnej i płodnej siły boga[5].

Zdaniem Frazera, liczne dowody sugerują, że zwyczaje tego typu były pozostałością dawniejszych obrządków składania ofiar z ludzi. Przykładowo, podczas praktyk w Chios i Tenedos zamiast zwierząt, w ramach obrządków związanych z Dionizosem, rozszarpywano człowieka. W etapie przejściowym, zwierzęta traktowano jak ludzi. Podsumowuje on: „późniejsze pozory traktowania zwierząt ofiarnych jako istot ludzkich były jedynie częścią nabożnego i litościwego oszustwa, pozwalającego podsuwać bóstwu mniej cenne ofiary aniżeli żywych ludzi”[3].

Vitzilipuztli (Aztekowie)

Jeszcze przed odkryciem Meksyku przez Hiszpanów, Aztekowie praktykowali obrzędowe spożywanie chleba, który miał postać boga Vitzilipuztli. Ciasto łamano na kawałki, a wierni uroczyście je spożywali, co historyk Acosta opisał następująco:

Po zakończeniu ceremonii, tańców i śpiewów wracali, by się przebrać, a kapłani i starsi świątyni zabierali zarówno samego bożka z ciasta, z którego zdjęto już wszystkie ozdoby, jak i kawałki, które poświęcili, i rozdawali ludowi jako komunię, poczynając od ludzi znaczniejszych, a potem rozdając je reszcie, zarówno mężczyznom, kobietom, jak i małym dzieciom, a ludzie przyjmowali to ze łzami, lękiem i szacunkiem, jako że była to rzecz wspaniała, i mówili, że spożywają ciało i kości boga, co ich smuci[6].

Odbywało się to w maju. W grudniu Aztekowie zjadali boga Huitzilopochtli, którego człowieczy wizerunek sporządzano z ciasta przygotowywanego z ugniecionych nasion wymieszanych z krwią dzieci[7].

Chrześcijaństwo

Zgodnie z wiarą katolicką, podczas Eucharystii dochodzi do rzeczywistej przemiany chleba i wina w ciało i krew Jezusa Chrystusa, która jest określana jako transsubstancjacja, a następnie dochodzi do spożycia przez wiernych[8].

Pastafarianizm

Założyciel Kościoła Latającego Potwora Spaghetti w swojej ewangelii zaleca spożywanie makaronu[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Łapiński 1995 ↓, s. 151.
  2. ↑ Poniatowski 1969 ↓, s. 441.
  3. ↑ a b Frazer 2002 ↓, s. 304-305.
  4. ↑ Frazer 2002 ↓, s. 303.
  5. ↑ Frazer 2002 ↓, s. 330.
  6. ↑ Frazer 2002 ↓, s. 340-341.
  7. ↑ Frazer 2002 ↓, s. 342.
  8. ↑ Smith 2014 ↓, s. 342.
  9. ↑ Henderson 2006 ↓, s. 76.

Bibliografia

  • Adam Łapiński: Historia religii: słownik terminologiczny. 1995.
  • Zygmunt Poniatowski: Mały słownik religioznawczy: Pod redakcją Zygmunta Poniatowskiego. 1969.
  • James George Frazer: Złota Gałąź: studia z magii i religii. 2002. ISBN 83-89158-04-3.
  • Smith. Christian Theophagy: An Historical Sketch.. „The Monist”. 28 (2), s. 161-208, 2014. Oxford University Press. DOI: 10.5840/monist19182828. Sprawdź autora:1.
  • Bobby Henderson: The Gospel of the Flying Spaghetti Monster. 2006.