Teofan (Protasiewicz)

Teofan
Teodozy Protasiewicz
Archimandryta
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

11 listopada 1896
Orańczyce

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1944
Warszawa

Miejsce pochówku

Cmentarz prawosławny w Warszawie

Proboszcz parafii św. Jana Klimaka w Warszawie
Okres sprawowania

1939–1944

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Inkardynacja

diecezja warszawsko-chełmska

Śluby zakonne

23 października 1933

Prezbiterat

przed 1918

Odznaczenia
Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii

Teofan, imię świeckie Teodozy Protasiewicz[1] (ur. 11 listopada 1896 w Orańczycach, zm. 5 sierpnia 1944 w Warszawie) – polski duchowny prawosławny, archimandryta, przewodniczący konsystorza diecezji warszawsko-chełmskiej w okresie międzywojennym.

Życiorys

Urodził się 11 listopada 1896 w Orańczycach, w rodzinie Mikołaja i Heleny z Zienkowiczów. Ukończył gimnazjum w Wilnie (1914), wydział prawa Uniwersytetu w Petersburgu (1918) i Studia Teologiczne Prawosławne Uniwersytetu Warszawskiego (1927)[2]. W latach 20. i 30. XX wieku był przewodniczącym konsystorza prawosławnej diecezji warszawsko-chełmskiej i zaliczał się do najważniejszych współpracowników metropolity warszawskiego i całej Polski Dionizego[3]. Organizował w Warszawie prawosławne liceum teologiczne[a] i internat dla studentów wyznania prawosławnego, którym przez pewien czas kierował[4]. Był też kierownikiem duchowym warszawskiego Bractwa Teologów Prawosławnych, posiadał godność protoprezbitera[1]. Wieczyste śluby mnisze złożył w Ławrze Poczajowskiej 23 października 1933, przyjmując imię Teofan. Następnego dnia otrzymał godność archimandryty[1].

Pełnił funkcję proboszcza parafii św. Jana Klimaka w Warszawie[4]. W czasie II wojny światowej metropolita Dionizy kilkakrotnie wysuwał jego kandydaturę do nominacji biskupiej. Był jednak przegłosowywany przez innych członków Synodu, biskupów Hilariona i Palladiusza, Ukraińców z pochodzenia, którzy nie życzyli sobie mianowania biskupa innej narodowości niż ukraińska[5].

W czasie rzezi Woli został zamordowany przez hitlerowców[4] razem z całym duchowieństwem parafii św. Jana Klimaka i dziećmi z parafialnego sierocińca[6] 5 sierpnia 1944[7][8]. Pochowany na cmentarzu prawosławnym na warszawskiej Woli (sektor 2-11-8)[8].

Autor monografii poświęconej Ławrze Poczajowskiej i przechowywanym w niej obiektom kultu, wydanej w Warszawie w 1930[9].

Ordery i odznaczenia

Uwagi

  1. ↑ Do jego otwarcia ostatecznie nie doszło z powodu wybuchu II wojny światowej. Por. Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 287. ISBN 978-83-7431-127-4.

Przypisy

  1. ↑ a b c Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 271. ISBN 978-83-7431-127-4.
  2. ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 247. [dostęp 2021-09-20].
  3. ↑ Grzegorz Jacek Pelica, Kościół prawosławny w województwie lubelskim (1918–1939), Lublin: Fundacja Dialog Narodów, 2007, ISBN 978-83-925882-0-7, OCLC 177030699.
  4. ↑ a b c Архимандрит Феофан (Протасевич)
  5. ↑ Mironowicz A.: Kościół prawosławny w Polsce. Białostockie Towarzystwo Historyczne, 2006, s. 636–637. ISBN 83-60456-02-X.
  6. ↑ Historia parafii
  7. ↑ Lista cywilnych ofiar powstania - Teofan Protasiewicz, www.1944.pl [dostęp 2021-09-20] (pol.).
  8. ↑ a b Cmentarz Prwosławny przy Parafii św. Jana Klimaka na Woli w Warszawie - śp. Ks. Archimandryta Teofan Protasiewicz, cmentarz.prawoslawie.pl [dostęp 2021-09-20].
  9. ↑ Pawluczuk U. A.: Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2007, s. 87. ISBN 978-83-7431-127-4.