Teoria Wegenera

Ten artykuł od 2011-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Diagram, na którym Wegener przedstawił teorię wędrówki kontynentów

Teoria Wegenera – pierwsza teoria zakładająca wędrówkę kontynentów, sformułowana w 1929 przez niemieckiego meteorologa i geofizyka Alfreda Wegenera.

Rozwój teorii

Przeglądając księgozbiór biblioteki uniwersyteckiej w Marburgu, gdzie wykładał w 1911 roku, Wegener zwrócił uwagę na pewne zbieżności w występowaniu skamieniałości w warstwach geologicznych współcześnie rozdzielonych przez oceany. Zwrócił też uwagę na podobieństwo kształtów kontynentów po obu stronach Atlantyku.

Zbieżność w rozkładzie skamieniałości na kontynentach powstałych z Gondwany

Ówczesne teorie próbowały wyjaśniać to zjawisko tworzeniem się i zanikaniem pomostów lądowych.

Wegener wysunął hipotezę, według której obecne kontynenty powstały około 200 milionów lat temu w wyniku rozpadu jednego superkontynentu. W 1912 r. przedstawił publicznie swoją teorię głoszącą, że kontynenty przesuwają się, a ich kolizje powodują wypiętrzanie łańcuchów górskich.

Dowody topograficzne, geologiczne i paleontologiczne zebrał pracy z 1915 roku O pochodzeniu kontynentów i oceanów (Die Entstehung der Kontinente und Ozeane) przedstawił teorię, że kiedyś wszystkie lądy połączone były w jeden ląd, który nazwał Pangeą, czyli „Wszechziemią”.

W karbonie kontynent ten zaczął się rozpadać, a powstałe mniejsze kontynenty zaczęły się od siebie odsuwać. Wegener sądził, że materiał, w którym zanurzone są kry kontynentalne, jest cięższy od skał powierzchniowych, a kontynenty unoszą się na nim i przemieszczają się po jego powierzchni pod wpływem ruchu obrotowego Ziemi, a także oddziaływania Księżyca i Słońca.

W latach 20. pojawiły się kolejne uzupełnione wersje jego dzieła. Jedynie w Stanach Zjednoczonych, gdzie została ona wrogo przyjęta przez środowiska naukowe, nie pojawiły się kolejne wznowienia. Wielu współczesnych Wegenerowi geologów nie zgadzało się z jego teorią, próbując nawet ją ośmieszyć. Szczególnie wskazywano, że nie proponowała mechanizmu wyjaśniającego ruch kontynentów.

W połowie XX wieku, kiedy odkryto zjawisko spreadingu dna oceanicznego, przywołano zapomnianą teorię Wegenera. Dalsze odkrycia przyczyniły się do rozwinięcia obecnie uznawanej teorii tektoniki płyt.

Zobacz też

• Teorie geotektoniczne
• Allan V. Cox
• Arthur Holmes