Teratophoneus

Teratophoneus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	tyranozauroidy
Rodzina	tyranozaury
Rodzaj	Teratophoneus Carr et al., 2011
Gatunki
T. curriei Carr et al., 2011

Teratophoneus – rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów (Tyrannosauridae) żyjącego w późnej kredzie w Ameryce Północnej. Został opisany w 2011 roku przez Thomasa Carra i współpracowników w oparciu o niekompletny szkielet jednego osobnika, oznaczony kilkoma numerami katalogowymi (kości czaszki, kręgi szyjne, kość krucza i łopatka – BYU 8120/9396, kości promieniowa i łokciowa – BYU 8120/9397, lewa kość szczękowa – BYU 826/9420, lewa kość zębowa – BYU 9398, lewa kość udowa – BYU 13719). Skamieniałości te odkryto na terenie pomnika narodowego USA Grand Staircase-Escalante National Monument, w górnokampańskich osadach formacji Kaiparowits, datowanych radiometrycznie na około 74–76 mln lat. Teratophoneus jest pierwszym znanym diagnostycznym tyranozaurydem żyjącym w kampanie na południowym zachodzie Ameryki Północnej i pierwszym przedstawicielem tej grupy z formacji Kaiparowits^[1].

Na podstawie rozmiarów i stopnia rozwoju kości czaszki, Carr i wsp. stwierdzili, że holotyp był osobnikiem młodocianym. Występują u niego cechy juwenilne obserwowane również u gorgozaura. Teropod ten miał jednak krótki i głęboki pysk, co jest cechą nietypową, ponieważ u większości młodocianych tyranozaurów występowały pyski długie i płytkie. Carr i in. sugerują również, że pysk dorosłego Teratophoneus był prawdopodobnie stosunkowo jeszcze krótszy, ponieważ tego typu rozwój czaszki miał miejsce u innych tyranozaurów. Na podstawie rozmiarów kości udowej masę okazu holotypowego oszacowano na 667 kg – niemal dwukrotnie więcej niż długopyski Alioramus, lecz blisko dziesięciokrotnie mniej niż Tyrannosaurus^[1]. Teratophoneus został uwzględniony (jako „takson z Utah”) w analizie kladystycznej przeprowadzonej przez Brusattego i współpracowników, według której należy do kladu Tyrannosaurinae, gdzie jest bardziej zaawansowany od aliorama i siostrzany dla kladu obejmującego rodzaje Daspletosaurus, Tarbosaurus i Tyrannosaurus^[2].

Nazwa Teratophoneus pochodzi od greckich słów teratos („potwór”) i phoneus („morderca”), co odnosi się do drapieżnictwa tego teropoda. Nazwa gatunkowa gatunku typowego, curriei, honoruje kanadyjskiego paleontologa Philipa Currie'ego, który zajmuje się m.in. osteologią i systematyką teropodów^[1].

Przypisy

Dinozaury kategoria klasyfikacja lista portal wikiprojekt Infrarzędy dinozaurów ankylozaury ceratopsy ceratozaury ornitopody pachycefalozaury prozauropody stegozaury tetanury zauropody Era dinozaurów era mezozoiczna trias wymieranie triasowe jura kreda wymieranie kredowe Dyscypliny powiązane biologia paleontologia paleobotanika geologia ewolucja dinozaury pierzaste ewolucja dinozaurów odrodzenie dinozaurów paleoceńskie dinozaury