Terceryzm

Terceryzm (określany także jako Trzecia Pozycja bądź Trzecia Droga[1]) – doktryna polityczna oparta na poszukiwaniu „trzeciej drogi” (stąd nazwa) pomiędzy kapitalizmem i socjalizmem.

Baner zwolenników terceryzmu na Marszu Niepodległości w Warszawie (11 listopada 2019 r.)
Baner organizacji Trzecia Droga na Marszu Niepodległości w Warszawie (11 listopada 2019 r.)

Założenia

Terceryzm jest doktryną polityczną opartą na poszukiwaniu „trzeciej drogi” (stąd nazwa) pomiędzy lewicą i prawicą. Terceryści odrzucają ten podział, twierdząc, że bardziej adekwatnym do opisania sceny politycznej jest podział na demoliberalny „System” i jego wrogów.

Celem tercerystów jest „narodowa rewolucja” polegająca na fizycznym i duchowym odrodzeniu się narodów.

Terceryści sprzeciwiają się globalizacji, społeczeństwu multikulturowemu i wszelkiemu imperializmowi (m.in. obecnej polityce USA), jako alternatywę promując rasową i kulturową separację.

Jeśli chodzi o poglądy gospodarcze, terceryści odrzucają kapitalizm i socjalizm, wybierając korporacjonizm.

W sprawach religijnych i światopoglądowych terceryści są podzieleni, jednak większość tercerystów pozostaje pod wpływem tradycyjnej nauki społecznej i etycznej Kościoła Katolickiego (np. polskie NOP czy włoska Forza Nuova).

Ruchy

Argentyna

Za prekursora terceryzmu uważa się argentyński justycjalizm Juana Peróna, łączący nacjonalizm (skierowany głównie przeciw USA i Wielkiej Brytanii) i autorytarne rządy wodzowskie (caudillismo) z populistycznym programem socjalnym opartym na związkach zawodowych[2].

Włochy

We Włoszech organizacja Trzecia Pozycja (Terza Posizione) została stworzona przez Gabriele Adinolfi, Roberto Fiore i Giuseppe Dimitri. Pod hasłem Né fronte rosso, né reazione, lotta armata per la Terza Posizione! (Ani czerwony front, ani reakcja – zbrojna walka o Trzecią Pozycję) połączyła tradycje włoskiego faszyzmu z tradycjonalizmem integralnym Juliusa Evoli, „etnopluralizmem” Nowej Prawicy Alaina de Benoista i faszystowskim wariantem paneuropeizmu Oswalda Mosleya i Jeana Thiriarta[3]. Kontynuatorem Trzeciej Pozycji jest obecnie we Włoszech Forza Nuova z R. Fiore na czele. Do idei Terza Posizione odwołuje się także ruch CasaPound.

Wielka Brytania

Po zamachu w Bolonii w 1980 r. Fiore znalazł się w Wielkiej Brytanii, gdzie propagował ideologię Trzeciej Pozycji. Terceryzm został przejęty przez grupę młodych działaczy National Front z Patrickiem Harringtonem i Derekiem Hollandem na czele (tzw. Political Soldiers), którzy następnie utworzyli organizacje Third Way (Harrington) i International Third Position (Holland)[4].

Francja

We Francji ideologia Trzeciej została rozwinięta przez Jeana-Gillesa Malliarakisa, który w 1985 r. założył Troisième Voie (TV). Uznając za głównych wrogów Stany Zjednoczone, komunizm i syjonizm, grupa dążyła do narodowej rewolucji i odnosiła się z dystansem do Front National. Kiedy w 1991 Malliarakis zdecydował się dołączyć do FN doszło do rozpadu TV, w miejsce której Christian Bouchet utworzył Nouvelle Résistance[5][6].

Polska

W Polsce ideologię tercerystyczną jako pierwsze zaczęło propagować Narodowe Odrodzenie Polski[7], jednak słabnąca rola NOP-u na arenie polskiego środowiska narodowego zmarginalizowała tę organizację. Największą obecnie organizacją jest powstała po rozpadzie w NOP-ie Trzecia Droga, posiadająca swoje struktury na południu i zachodzie Polski (Wielkopolska, Dolny Śląsk, Górny Śląsk, Małopolska i Świętokrzyskie). W roku 2014 organizacja opublikowała deklarację ideową, która opierała się na dziesięciu filarach: antysystemowości, samorządności i aktywizmie, prawie do posiadania broni, eurosceptycyzmie, antyglobalizmowi, katolickości, gospodarce narodowej, patriotyzmie, kontrkulturze i ustroju narodowym[8]. W listopadzie 2018 roku powstała rozbudowana deklaracja pod nazwą Nowy Nacjonalizm, która miała być odpowiedzią na aktualne problemy polityczne takie jak m.in. migracja i bezpieczeństwo[9]. W maju 2019 r. Trzecia Droga zawarła sojusz z innymi organizacjami nacjonalistycznymi na południu Polski i podpisała deklarację ideową w ramach Nacjonalistycznego Południa, co miało być pierwszym krokiem do konsolidacji części rozbitego środowiska narodowego w Polsce[10]. W listopadzie 2019 r. porozumienie o współpracy z Nacjonalistycznym Południem podpisał Obóz Narodowo-Radykalny[11][12], druga pod względem wielkości po Młodzieży Wszechpolskiej organizacja nacjonalistyczna w Polsce. Trzecia Droga współpracuje także z nacjonalistami z Europy. W 2018 r. dołączyła do międzynarodowego projektu paneuropejskiego pod nazwą EurHope utworzonego przez jednego z protoplastów idei trzeciopozycyjnej, Gabriele Adinolfiego[13]. Miała spory wkład w tworzenie manifestu EurHope, nad którym prace zakończyły się pod koniec roku 2019.[14]

Zobacz też

Bibliografia

  • Krzysztof Karczewski, Miecz i Krzyż. Doktryna polityczna Trzeciej Pozycji i jej geneza na tle zjawiska terceryzmu, Warszawa 2019. ISBN 978-83-66490-02-4

Przypisy

  1. ↑ Trzecia Droga to także nazwa odrębnej ideologii bądź jedna z nazw terceryzmu, w zależności od kontekstu w jakim jest używana.
  2. ↑ Marczewska-Rytko Maria: Populizm – teoria i praktyka polityczna. Lublin 1995, s. 101-110.
  3. ↑ Bogdan Kozieł, Romantyzm i realizm. Radykalna prawica we Włoszech, „Szczerbiec” 1995, nr 8/9.
  4. ↑ J. Tomaszewicz: Trzecia Droga – narodowy-radykalizm w Europie /w:/ Prawica Narodowa nr 4 (1990).
  5. ↑ Bogdan Kozieł: Od Poujade’a do Le Pena. Radykalna Prawica we Francji. „Szczerbiec” 1995, nr 5.
  6. ↑ Jarosław Tomasiewicz: Francuskie Czarne Szczury jako przykład „pełzającego terroryzmu” skrajnej prawicy. „Polityka Bezpieczeństwa” 2013, nr 1.
  7. ↑ Strutyński M., Miejsce tradycjonalizmu katolickiego w ideologii Narodowego Odrodzenia Polski, [w:] Religia i polityka, red. B. Grott, Kraków 2000.
  8. ↑ Deklaracja Ideowa, Trzecia Droga, 20 lutego 2015 [dostęp 2020-01-17] (pol.).
  9. ↑ Trzecia Droga: Nowy Nacjonalizm na nowe stulecie! 9 wyzwań dla Trzeciej Pozycji w Polsce i w Europie, Trzecia Droga, 17 listopada 2018 [dostęp 2020-01-17] (pol.).
  10. ↑ Deklaracja ideowa Nacjonalistycznego Południa, Trzecia Droga, 8 maja 2019 [dostęp 2020-01-17] (pol.).
  11. ↑ Trzecia Droga, www.facebook.com [dostęp 2020-01-17] (pol.).
  12. ↑ Komunikat: Porozumienie ONR i Nacjonalistycznego Południa, Trzecia Droga, 10 listopada 2019 [dostęp 2020-01-17] (pol.).
  13. ↑ EurHope, EurHope [dostęp 2020-01-17] (ang.).
  14. ↑ EurHope, EurHope [dostęp 2020-01-17] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

IIIDroga Marsz Niepodleglosci 2019.jpg
Autor: Miedzionikiel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baner zwolenników terceryzmu na Marszu Niepodległości w Warszawie (11 listopada 2019 r.)